Sigiswald Kuijken

Kuijken studeerde viool, eerst te Brugge en daarna bij Maurice Raskin aan het Brussels conservatorium, waar hij in 1964 afstudeerde. Hij komt uit een muzikale familie en kwam al vroeg in contact met oude muziek. Zijn vader, Nederlander, is na de Tweede Wereldoorlog aangeklaagd en geïnterneerd wegens collaboratie. Kuijken was van 1964 tot 1972 lid van het Alarius-ensemble, samen met onder meer zijn broer Wieland, met wie hij op tournee trok in Europa en de Verenigde Staten. Ook werkte hij samen met andere specialisten van barokmuziek en authentieke uitvoering, zoals Gustav Leonhardt, Frans Brüggen, Anner Bylsma en Robert Kohnen. Door zelfstudie verdiepte hij zich in de bouw en speeltechnieken van oude instrumenten. Kuijken introduceerde vanaf 1969 de authentieke speelwijze voor barokviool - zonder deze onder de kin te klemmen – die inmiddels algemeen wordt toegepast. In 1972 richtte hij samen met Gustav Leonhardt het barokorkest La Petite Bande op. Hiermee maakte hij talloze opnames en tientallen concertreizen door Europa, Japan, Noord- en Zuid-Amerika en Australië. Hij beperkte zich echter niet tot barokmuziek, want hij trad ook op als gastdirigent bij meerdere "klassieke" orkesten. Bij zijn bronnenstudie voor de vertolking van de cellosuites van J.S. Bach (her)ontdekte hij de viola da spalla die hij in 2004 liet nabouwen. Dit is een vergeten solistisch basinstrument, waarvoor Johann Sebastian Bach zijn beroemde cellosuites schreef. Ook dit initiatief bracht een nieuwe ontwikkeling teweeg in de uitvoering de muziek van eind 17e, begin 18e eeuw.

In 1986 richtte Kuijken het Kuijken Strijkkwartet op met François Fernandez, zijn echtgenote Marleen Thiers en zijn broer Wieland Kuijken. Het legde zich toe op de kwartetten van de klassieke periode, alsook op kwintetten (met Ryo Terakado als eerste altviool). Opnames van kwartetten en kwintetten van Haydn en Mozart verschenen bij Denon en Challenge Records.

Van 1971 tot 1996 was Kuijken leraar barokviool aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Sinds 1993 bekleedt hij deze functie aan het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel. Daarbuiten is hij sinds vele jaren een veelgevraagd gastdocent in onder meer Londen (Royal College of Music), Salamanca (Universiteit van Salamanca) en Leipzig (Musikhochschule).

Sinds 1998 dirigeert Kuijken bij gelegenheid ook "moderne" symfonieorkesten in een romantisch repertoire (Beethoven, Schumann, Brahms, Mendelssohn).

Als resultaat van diepgaand bronnenonderzoek door Joshua Rifkin en Andrew Parrott rond de authentieke uitvoeringswijze van Bachs cantates introduceert Sigiswald Kuijken ook belangrijke vernieuwingen bij de uitvoering van de (religieuze) muziek van Bach. De vocale bezetting beperkt hij tot een solistisch vocaal kwartet (soms door Bach zelf uitgebreid tot acht zangers) in plaats van een koor. Ook de instrumentale bezetting wordt afgeslankt, in navolging van de oorspronkelijke bezettingen. Daardoor komt de fijne muzikale textuur en de juiste tekstdeclamatie tot zijn recht. Het resultaat wordt vastgelegd in een 17-delige cd-reeks Cantates van J.S. Bach bij Accent door La Petite Bande voor de periode 2005-2012.

Sigiswald Kuijken groeide op in een anti-kerkelijk gezin maar liet zich dopen op zijn tweeëntwintigste[1]. Hij trad in 1966 in het huwelijk met Marleen Thiers, die eveneens aan het Brussels Muziekconservatorium studeerde. Zij kregen drie dochters en adopteerden ook twee Koreaanse kinderen.

• Op 2 februari 2007 kreeg Kuijken een eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Leuven met een laudatio door Prof Nuttin.
• Op 2 februari 2009 werd hij de laureaat van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Algemene Culturele Verdienste.
• Op 30 januari 2016: de Klara Carrièreprijs 2015, Kuijken is de vijftiende laureaat die deze prijs krijgt van de Vlaamse klassieke radiozender.

• www.lapetitebande.be, website van La Petite Bande
• Sigiswald Kuijken wint carrièreprijs, in interview door Ronny De Schepper, 2009 (gearchiveerd)