Schaubühne am Lehniner Platz

In 1962 richtten de jonge theatermakers Jürgen Schitthelm, Waltraut Mau, Dieter Sturm en Klaus Weiffenbach een nieuw toneelgezelschap op in een multifunctionele ruimte in de arbeiderswijk Berlin-Kreuzberg. De groep functioneerde als Mitbestimmungstheater, waarin alle medewerkers mochten meebeslissen, en zette zich sterk af tegen de traditionele, hiërarchisch georganiseerde theaters. In 1970 voegde de theaterregisseur Peter Stein, die in deze periode huisarrest had vanwege de controversiële productie van Peter Weiss' Vietnam-Diskurses (waarbij hij geld inzamelde voor de Vietcong), zich bij de groep. Steins eerste voorstelling bij de Schaubühne, gemaakt als collectief, was Die Mutter van Bertolt Brecht. De Süddeutsche Zeitung schreef over deze voorstelling: „Zuviel Freiheit für das Theater?“ (Te veel vrijheid voor het theater?) en binnen de Berlijnse senaat gingen stemmen op om de subsidie te schrappen.

Binnen het gezelschap bleek de ver doorgevoerde democratisering op den duur onwerkbaar. In 1971 boekte de groep tijdens een tournee door diverse Europese landen een groot, onverwacht succes met Steins regie van Ibsens Peer Gynt, een voorstelling die in hetzelfde jaar de belangrijke prijs van de Duitse theatercritici (Deutscher Kritikerpreis)[1] kreeg. Daarmee was de Schaubühne een gevestigde naam geworden. Van 1970 tot 1975 werkte Peter Stein regelmatig samen met de schrijver Botho Strauß, en daarnaast met de dramaturg Dieter Sturm, de componist Peter Fischer, de theatervormgever Karl Ernst Herrmann en de kostuumontwerpster Moidele Bickel.

Het WOGA-complex uit 1927 met rechtsonder de bioscoop Universum

De Berlijnse architect Jürgen Sawade wist in 1975 het krap behuisde gezelschap van de Schaubühne am Halleschen Ufer te interesseren voor zijn plannen om het gebouw van de voormalige Kino Universum bij de Lehniner Platz aan de Kurfürstendamm in te richten als theater. Het markante gebouw van architect Erich Mendelsohn was bij de opening in 1928 de grootste bioscoop van Berlijn. Het gebouw was oorspronkelijk onderdeel van het 4 hectare grote WOGA-complex met een winkelgalerij en appartementengebouwen, van elkaar gescheiden door gazons en een tenniscourt. Het complex werd in de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest en na de oorlog opnieuw opgebouwd. De bioscoop was vanaf 1969 in gebruik als danszaal en musicaltheater.

Van 1978 tot 1981 vond een grootscheepse verbouwing plaats, die ruim 81 miljoen mark kostte. Hierbij werd binnen het monumentale gebouw een flexibele indeling gerealiseerd, de scheiding tussen publiek en podium werd opgeheven en theatertechnische installaties kregen extra veel aandacht. In de herfst van 1981 vonden de eerste voorstellingen in het nieuwe theater plaats. Omdat het publiek en de critici uitgekeken raakten op de producties van Stein, trok deze zich vanaf 1985 geleidelijk terug, waarna een team jonge kunstenaars, bestaande uit Thomas Ostermeier, Jens Hillje en Sasha Waltz (2000-2005), geleidelijk de artistieke leiding overnamen.