Roddel
Roddel of achterklap wordt door de Dikke Van Dale beschreven als 'opzettelijk slechte dingen van iemand vertellen'. Roddelen is een menselijke activiteit waarbij over iemand wordt gesproken - in ongunstige zin en vaak onwaar - zonder dat de persoon in kwestie bij het gesprek aanwezig is. Roddelen kan deel uitmaken van pesten.
Roddelen hoeft niet per se mondeling te geschieden, ook per brief, e-mail, WhatsApp of sms kan worden geroddeld. Wanneer via het internet negatieve geruchten over iemand worden verspreid kan er een overlap bestaan met cyberpesten.
Hoewel het praten (of liegen) over anderen niet altijd als verwerpelijk wordt gezien, is het in zijn zuiverste juridische vorm wel degelijk een misdaad volgens het Nederlandse Wetboek van Strafrecht. Ondanks deze theoretische strafbaarheidsstelling is het in praktijk vaak moeilijk bij wijdverbreide roddel een boosdoener aan te wijzen en te straffen; bovendien is de reputatie van de persoon in kwestie dan al beschadigd.
Bij roddelen gaat het over geruchten of privé-informatie. Omdat de persoon in kwestie niet aanwezig is, kan deze zich niet tegen eventuele onwaarheden of aantijgingen verdedigen. Bovendien kunnen verhalen die van mond tot mond gaan een geheel eigen leven gaan leiden doordat men er (bewust of onbewust) dingen bij verzint. De roddels kunnen op deze wijze uiteindelijk reputaties verwoesten.
De onderwerpen zijn legio en kunnen onder andere omvatten:
- Professionele (in)competentie;
- Huwelijkse ontrouw en/of prostitueebezoek;
- Afwijkende seksuele voorkeuren;
- Ongelukkige uitspraken die de persoon zou hebben gedaan;
- Aan de persoon toegeschreven denkbeelden of (politieke) voorkeuren;
- Juridische problemen, belastingfraude of strafbare feiten van de persoon in kwestie;
- Kledingkeuze, religiekeuze of levenswijze;
- Partnerkeuze en/of (vermeende) zwangerschap;
- Ziekte en gezondheid van derden;
- Het onheus hebben bejegend van personen in de omgeving.
Vanuit maatschappelijk sociaal perspectief is het negatief praten over mensen ook zéér ongewenst omdat het vaak een inleiding vormt tot stigmatiseren of brandmerken van groepen of individuele personen. Ook het langdurig volhouden van roddels maakt het moeilijk om een ander sociaal verschijnsel, selffulfilling prophecy, te bestrijden. Hierin juist schuilt gelijk de onrechtmatig sterke machtspositie waarin de roddelaar zit.
Andere argumenten tegen smaad en roddel zijn te vinden als het in een religieus perspectief wordt geplaatst, zoals de bekende bijbelpassage: "Gij zult niet kwaadspreken".
Toch doen velen dagelijks aan roddelen. De bladen die zich in het onderwerp gespecialiseerd hebben, de roddelbladen, zijn zeker niet impopulair. Omdat roddelen meestal slechts interessant is wanneer men de persoon waarover geroddeld wordt kent, roddelen deze bladen vooral over algemeen bekende mensen. De bekendste Nederlandse roddeljournalist is Henk van der Meijden.
"Waar rook is is er vuur" is een Nederlands spreekwoord dat de levensader van het roddelen weergeeft. Het is deze veronderstelling die de destructieve kracht van roddelen kan veroorzaken. Een voorbeeld van wat roddels kunnen aanrichten is te zien in de Amerikaanse film Gossip (2000) van Davis Guggenheim.
 |
Zie de categorie Gossip van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |