Prinsenhof (Groningen)

Het Prinsenhof is een gebouw aan het Martinikerkhof in Groningen, op nr.23.

Groningen: Prinsenhof

Prinsenhof vanuit de Prinsentuin

Van circa 1040 - 1215 stond ter plaatse al de woning van de villicus, de toenmalige benaming van de vertegenwoordiger van de landsheer, de bisschop van Utrecht.

Het gebouw was van origine (1436) eigendom van de Broeders des Gemenen Levens. In 1569 werd het de residentie van Johannes Knijff, de eerste bisschop van Groningen en Drenthe. Hij liet er vleugels aanbouwen met steen van het klooster Bloemhof bij Wittewierum.

In 1576 werd het de residentie van stadhouder Rennenberg. Na de Reductie (1594) werd het gebouw de verblijfplaats van de stadhouders, de prinsen van Nassau, vandaar de naam Prinsenhof of Stadhoudershof. Overigens maakten die er niet veel gebruik van. De voornaamste residentie, ook van de Friese stadhouders, was in Den Haag of Leeuwarden.

Na verregaande ontmanteling in 1795 werd het, het Nationaal hof. In 1808 (Frans) militair hospitaal; vanaf 1898 marechausseekazerne (Dragonderkazerne). Vanaf 1924 werd het gebouw verwaarloosd. In de jaren dertig van de 20e eeuw geleidelijk gerestaureerd. Van 1945 tot 2005 was de regionale omroep RONO (later RTV Noord) hier gevestigd. Nadat het pand bijna zeven jaar leeg had gestaan, opende in augustus 2012 op deze locatie Grand Café – Alacarte – Hotel Prinsenhof Groningen.

De poort van de Prinsenhof is van 1642; gerestaureerd 1940, ter gelegenheid van het 900-jarig bestaan van Groningen als stad. De tuin achter de Prinsenhof, gelegen tussen het huis en de diepenring is de Prinsentuin.

Naast het Prinsenhof, staat de Gardepoort. De poort stamt uit 1639 en verbindt de Turfstraat met het Martinikerkhof. Door het reeds bestaande pand is de poort gemaakt op verzoek van stadhouder Hendrik Casimir I, die destijds zetelde in het Prinsenhof. Het gebouw was het onderkomen van de ruiterwacht. In de jaren negentig is op de hoek van de Turfstraat een complex moderne woningen gebouwd. Op deze plaats stond eerder een schoolgebouw. Deze school heette de Prinsenhofschool en was een MULO/MAVO-school.

• 
  Prinsenhof gezien vanaf het Martinikerkhof (Jan Bulthuis, 1786)
• 
  Prinsenhof in gebruik als militair hospitaal (1875)
• 
  Ingang bij avond
• 
  Voorplein
• 
  Wapen van Frederik Hendrik van Oranje (vóór 1625) in de topgevel
• 
  Zijvleugel met de Gardepoort
• 
  De Gardepoort gezien vanaf het Martinikerkhof