Pollismolen

De Pollismolen (ook: Wayenberghmolen of Scheelenmolen) is een watermolen op de Wijshagerbeek te Opitter. De molen is gelegen aan molenstraat 48, in het natuurgebied Itterdal.

Oorspronkelijk werd ook het water van de Itterbeek via dijken naar de molen geleid. De molen lag namelijk niet op het laagste punt van de vallei, waar de bodem vermoedelijk te drassig was. Daarom werd het water van de Itterbeek naar de Wijshagerbeek geleid, waarna de oude bedding werd afgedamd. Toen de molen werd stopgezet werd ook de dam niet meer onderhouden en de Itterbeek hernam weer zijn oorspronkelijke bedding.

De Pollismolen werd reeds in de 11e eeuw vermeld. Het was een banmolen van het kapittel van de Sint-Bartholomeüskerk te Luik, aan welk kapittel de heerlijkheid Bree met al haar rechten werd geschonken in 1078. Er waren conflicten met de Ghen-Aamolen te Beek, een banmolen van de Graaf van Loon, die druk op de boeren uitoefende om aldaar het graan te laten malen. Dit conflict werd pas in 1316 bijgelegd.

De naam Wayenberghmolen komt van een oude familie, reeds vermeld in de 12e eeuw. De naam Scheelenmolen kwam in zwang in 1502, toen ene Jan Schelen als molenaar fungeerden. Een opmerkelijke molenaar was nog Pieter-Jan Dohman, die in 1891 aantrad. Deze was nog in dienst geweest bij de Pauselijke Zoeaven. Rampen bleven hem niet bespaard. Zijn vrouw stierf op 41-jarige leeftijd bij de geboorte van hun 13e kind, terwijl hun 4-jarige dochter al eerder door het molenrad gegrepen en verdronken was.

In 1830 was de molen nog van hout en leem. Later werd een stenen molen gebouwd. In 1961 werd de molen stilgelegd en in 1970 is het molenrad door kinderen in brand gestoken. In 1981 werd de molen gekocht door de gemeente Bree en ingericht als vakantie-oord. Er volgde een uitvoerige restauratie, waarbij de molen weer in maalvaardige toestand werd gebracht.