Palts (wijnstreek)
De wijnstreek Palts (Duits: Pfalz) is een Duits wijnbouwgebied genoemd naar de gelijknamige regio Palts in de deelstaat Rijnland-Palts. Met meer dan 225 vierkante kilometer aan wijngaarden - waarop meer dan 100 miljoen wijnstokken staan - wordt jaarlijks zo’n 2,5 miljoen hectoliter wijn gemaakt. Daarmee is het de op één na productiefste wijnstreek van het land. Ongeveer 60% is witte wijn en 40% rode wijn.
Het wijngebied ligt in de Boven-Rijnse Laagvlakte tussen het Paltserwoud en de Rijn. Daar op het rift - tussen het hoog- en laagland - op 110 tot 150 meter boven de zeespiegel - wordt over een strook van 15 kilometer breed en 85 kilometer lang “Pfalzer wein” verbouwd. De meeste wijnbouw concentreert zich vooral langs de zogenaamde Deutsche Weinstraße die van zuid naar noord door het gebied loopt.
Klimaat
Met meer dan 1800 zon-uren per jaar heeft de Palts een bijna mediterraan klimaat. Omdat de wijngaarden aan de lij zijde van het Haardtgebergte enigszins beschut in het Rijndal liggen, worden deze grotendeels beschermd tegen koude winden en vorst. In de wintermaanden komt de gemiddelde temperatuur maar nauwelijks onder het vriespunt.
Bodem
De bodem bestaan uit mengsels van zand, leem, mergel en klei , maar de verhoudingen zijn telkens anders. In het zuiden zit de meest zware grond met veel klei. Naar het noorden toe steeds lichter en wordt deze meer permeabele voor water waardoor de wortels droger en sterker worden, dieper wortelen en zo meer mineralen absorberen. Zo komt het dat de zuidelijke wijnstokken hogere opbrengsten in volume hebben, en de noordelijke - tussen Neustadt an der Weinstraße en Bad Dürkheim - een hogere kwaliteit wijn kunnen leveren.
Druivenrassen
In de Palts zijn 45 witte- en 22 blauwe druivenrassen officieel toegestaan. De belangrijkste witte is de Riesling met zo’n 22 % van het gebied. Daarna komt Müller-Thurgau met 10% en Kerner met 5%. De Weissburgunder en Grauburgunder maken een opmars. Verder zijn ook belangrijk de Gewürztraminer, Morio-Muscat, Scheurebe en Chardonnay. In de herfst heeft men er de populaire Federweißen (geklaarde most) - hier „Najer Woi“ (Nieuwe Wijn) genoemd.
Betreft de belangrijkste blauwe druivenrassen was dit met 10% van het wijnbouw areaal in de eerste plaats de Portugieser. Tegenwoordig vooral gebruikt voor eenvoudige rode- en Weißherbst of roséwijn. De Dornfelder wordt steeds belangrijker met 13%. Voorts is er Spätburgunder, Cabernet Sauvignon, Regent, Merlot en St. Laurent. In de Palts wordt ook veel witte- rosé- als rode sekt gemaakt van grotendeels Schwarzriesling en Spätburgunder druiven.
Kwaliteitscurve
Halverwege de 20e eeuw werd er vooral op kwantiteit in de wijnbouw gericht. Dit had al snel inferieure kwaliteit en prijsdalingen tot gevolg. Vanaf de jaren 90 is men weer op kwaliteit gaan richten. Een aantal - nog zelfstandige - wijngoederen produceren al van oudsher hoge kwaliteitswijnen. Enkele daarvan zijn Weingut Geheimer Rat Dr. von Bassermann-Jordan, Weingut Reichsrat von Buhl in Deidesheim en Weingut Dr. Bürklin-Wolf in Wachenheim.
Van de ruim 3500 wijnbouwbedrijven verkoopt bijna de helft zelf hun producten. De rest wordt vermarkt door coöperaties of wijnboer-collectieven. In 2008 werd een kwart van de productie geëxporteerd naar het Verenigd Koninkrijk.
Records
De wijnstreek Palts kent een aantal records.
- Het grootste wijnvat ter wereld met een inhoud van 1,7 miljoen liter staat in Bad Dürkheim en is een horecagelegenheid.
- Het grootste wijnfeest ter wereld eveneens in Bad Dürkheim. Wordt overigens "Dürkheimer Wurstmarkt" genoemd. Trekt jaarlijks bijna 700.000 bezoekers.
- Grootste wijnmakersfeest ter wereld in Neustadt.
- Grootste wijngoederen-gemeenschap van Duitsland. Overigens een derby tussen de wijnsteden Landau en Neustadt met respectievelijk 2039 en 2012 hectare aan wijngaarden.
- Oudste wijnroute van Duitsland sinds 1935. Verbindt de wijnbouwgemeenschappen vanaf de zuidelijk gelegen "Deutsches Weintor" in Schweigen-Rechtenbach tot het Haus der Deutschen Weinstraße in Bockenheim
- Oudste wijngoed van de Palts: "Herrenhof" gelegen in Mußbach.
- De oudste wijn ter wereld. In het Historisch Museum te Speyer, op de afdeling wijnmuseum wordt naar verluidt de "oudste nog vloeibare wijn ter wereld" getoond. Een Romeinse glazen amfora uit de 4e eeuw bevat een geelachtige doorschijnende vloeistof.
- Eerste regionale wijnkoningin. In 1931 uitgeroepen voor de Palts. Deze wijnkoningin kwam overigens uit Pirmasens, waar geen wijnbouw plaatsvindt...
- Kroning van de Duitse wijnkoningin. Sinds 1949 wordt elk jaar - meestal in Neustadt - de Duitse wijnkoningin gekroond.
- Eerste Duitse wijnkoningin - Ook in 1949 en kwam uit de wijnstreek Palts.
- Oudste Wijnbroederschap van Duitsland - Deze "Weinbruderschaft" van de Palts was feitelijk de tweede vereniging sinds 1954. Zijn voorganger "Landsknechte der Weinstraße" was al opgericht in 1939.