Pablo Sorozábal Mariezcurrena

Als klein jongetje kreeg hij al wat les voor muziektheorie, piano en viool aan de Academie voor Schone Kunsten van San Sebastian, onder meer bij Alfredo Larrocha en Germán Cendoya.

Hij speelde samen met Juan Telleria (piano) en Santos Gandía (cello) in bioscopen, cafés en bars; later speelde hij onder de leiding en de invloed van Fernández Arbós in het Orquesta del Gran Casino te San Sebastian. Omdat de Baskische taal officieel verboden werd, heeft hij deze taal niet kunnen leren. Dat was een blamage voor hem en hij schaamde zich daarvoor tot aan het einde van zijn leven.

Met een kwartet schreef hij zich in van de klas voor harmonie en compositie van Beltrán Pagola. In 1919 vertrok hij naar Madrid en speelde daar in het Orquesta Filarmónica de Madrid. Door dit orkest werd in 1920 ook zijn Capricho español uitgevoerd. Een studiebeurs van de overheid gaf hem de mogelijkheid in Duitsland, in Leipzig bij Stephan Krell en Hans Sitt en in Berlijn te studeren. Daarbij prefereerde Sorozábal Mariezcurrena in Berlijn als compositieleraar Friedrich Koch boven Arnold Schönberg, wiens theorieën hem niet bevielen. In Duitsland maakte hij ook zijn debuut als dirigent met het Gotrian Steinweg Orchester. Tot de beste werken die hij in Duitsland gecomponeerd heeft, behoren Suite vasca (1923), Dos apuntes Vascos (1925) en Variaciones Sinfónicas (1927).

Terug in Spanje leidde hij als dirigent verschillende concerten tijdens de wereldtentoonstelling in Sevilla in 1929. Verder had hij met het toneelwerk Katiuska (1931) in Barcelona zowel in het bioscoop Cine Astoria alsook in het Rialto in Madrid in 1932 groot succes. Verdere successen waren La del Manojo de Rosas (1934) in Madrid en La Tabernera del Puerto (1936) in Barcelona.

Hij huwde in 1933 met de zangeres Enriqueta Serrano, die in Madrid de hoofdrol in zijn Katiuska gezongen had.

In 1936 werd hij door het stadsbestuur van Madrid aangewezen als opvolger van de overleden Ricardo Villa González, dirigent van de befaamde Banda Municipal de Madrid. Hij debuteerde met dit orkest op 28 mei 1936 tijdens de LX conférence de Hautes Etudes Internationales in het stadhuis van Madrid. Dit concert werd herhaald op 31 mei 1936 in het park Retiro. Al in het volgende jaar verzorgde hij 56 concerten met dit orkest. Op 1 mei 1937 werd in het Gran Teatro Liceo te Barcelona bij een gezamenlijk concert van de Banda Municipal de Madrid en de Banda Municipal de Barcelona onder leiding van Enrique Morera de Sardana La Santa Espina van Joan Lamote de Grignon y Bocquet uitgevoerd.

Sorozábal Mariezcurrena had liberale sympathieën tijdens de Spaanse Burgeroorlog en dat bracht hem na de oorlog in een sociaal isolement. Zijn zarzuelas van deze periode werden buiten Madrid of in de minder bekende theaters van Madrid uitgevoerd. Ook zijn baan als dirigent van het Madrileense symfonieorkest werd plotseling in 1952 beëindigd, toen hij de Symfonie no. 7 "Leningrad" van Dmitri Sjostakovitsj voor een concert programmeerde.

Sorozábal Mariezcurrena is de meest controversiële onder de grote zarzuelacomponisten. Zijn stijl is beïnvloed door Claude Debussy en Giacomo Puccini, maar ook door Emmerich Kálmán, George Gershwin en de musical. De fusie van deze deels uiteenlopende elementen is een bijzonder kenmerk van hem.

Het Conservatorio Profesional de Música "Pablo Sorozábal" de Puertollano draagt de naam van de componist.

• Pablo Sorozábal Mariezcurrena: Mi vida y mi obra. 2ª ed. Madrid. Fundación Banco Exterior. 1989. 364 p. ISBN 8450535611
• Pablo Sorozábal Mariezcurrena: La última palabra. Rubí Anthropos, Editorial del Hombre. 1987. 214 p. ISBN 8476580576
• Pablo Sorozábal Mariezcurrena: Cuaderno dirección la eterna canción. Madrid, Teatro Español. 2005. 104 p. ISBN 8487744184

• Francisco Alia Miranda: Indice de Autores e Intepretes, in: La musica en la radio : radio Ciudad Real EAJ 65 y sus discos de pizarra, Cuenca: Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha, 2000, 378 p., ISBN 978-84-8427-046-1
• José Luis Ansorena: Perfil musical de Pablo Sorozábal Mariezcurrena. in Nassarre: "Revista aragonesa de musicología", ISSN 0213-7305. Vol. 12. Nº 2. 1996. pags. 45-54
• Luís Iglésias de Souza: Compositores, in: El Teatro Lírico Español: Tomo I-Catálogo: A-E, 1991. 994 p./ Tomo II-Catálogo F-O / Tomo III-Catálogo O-Z / Tomo IV-Libretistas y compositores 1996. 742 p.; Coruna: Editorial Deportación Provincial, 1991-1996, ISBN 8-489-65219-8
• Indice Onomastico, in: Recursos musicales en Espana, 1994. Directorio de la base de datos de igual nombre residente en la red informatica del Centro de Documentacion Musical., Madrid: Centro de Documentacion Musical, 1994, 765 p.
• Tomas Marco, Cola Franzen: Spanish music in the twentieth century, Cambridge, Mass: Harvard University Press, 1993, 261 p.
• Enzo Valenti Ferro: Los directores : Teatro Colon 1908-1984, Buenos Aires: Ediciones de Arte Gaglianone, 1985, 406 p., ISBN 978-9509004580
• Roger Alier, Xosé Aviñoa: El libro de la zarzuela, Madrid: Ediciones Daimon, 1982, ISBN 84-231-2677-3
• 50 entrevistas con gente importante del mundo de la musica, Barcelona: Ediciones de Nuevo Arte, 1980
• José María Ruiz Gallardón, Antonio Fernández-Cid: Cien Años de teatro musical en España 1875-1975, Madrid: Real Musical Editores, 1975, 610 p., ISBN 978-8-438-70021-1
• Antonio Fernández-Cid: La musica española en el siglo XX, Madrid: Publicaciones de la Fundacion Juan March, 1973
• Antonio Fernández-Cid: Lieder y canciones de España; pequeña historia de la música nacional, 1900-1963, Madrid: Editora Nacional, 1963, 531 p.
• James L. Limbacher: Film music : from violins to video, Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1974. 834 p., ISBN 978-0810806511
• Storm Bull: Index to biographies of contemporary composers, Vol. II, Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1974, 567 p., ISBN 0-8108-0734-3
• Paul Frank, Burchard Bulling, Florian Noetzel, Helmut Rosner: Kurzgefasstes Tonkünstler Lexikon - Zweiter Teil: Ergänzungen und Erweiterungen seit 1937, 15. Aufl., Wilhelmshaven: Heinrichshofen, Band 1: A-K. 1974. ISBN 3-7959-0083-2; Band 2: L-Z. 1976. ISBN 3-7959-0087-5
• Angel Sagardia: Musicos vascos, San Sebastian: Editorial Aunamendi, 1972
• Carlos Palacio: Pablo Sorosabal, celovek i muzykant, Sovetskaja Muzyka. 32 (1968) H. 2, S. 132-134.
• Carlos Palacio: Vstreca v Parize. (Begegnung in Paris : ein Gesprach mit Pablo Sorozabal), Sovetskaja Muzyka. 32 (1968) H. 7, S. 123-127.
• Joaquín Pena, Higinio Anglés, Miguel Querol Gavalda: Diccionario de la Música LABOR, Barcelona: Editorial Labor, 1954, 2V, 2318P.
• Carlo Schmidl: Dizionario universale dei musicisti, Milan: Sonzogno, 1937, 2V p.

• (es) Biografie uit de Bernardo Estornés Lasa - Auñamendi Entziklopedia