PQ-13 (konvooi)

PQ-13 was een konvooi van schepen in de Tweede Wereldoorlog. De schepen voeren vanaf Loch Ewe naar Moermansk in maart 1942.

Schepen

De Raceland

De schepen die daadwerkelijk naar Moermansk voeren waren 19 koopvaardijschepen:

  • 8 Britse: Empire Cowper, Empire Ranger, Empire Starlight, Harpalion, Induna, New Westminster City, Scottish American en River Afton
  • 5 Panamese: Ballot, Bateau, Raceland, Gallant Fox en El Estero
  • 4 Amerikaanse: Dunboyne, Effingham, Eldena en Mormacmar
  • 1 Pools: Tobruk
  • 1 Hondurees: Mana

Commodore van dit konvooi was D.A. Casey op de SS River Afton, vice commodore schip SS Induna.

Konvooibescherming

HMS Trinidad

Het konvooi vertrok op 10 maart 1942 vanuit Loch Ewe naar Reykjavik. Het konvooi werd geëscorteerd door de Lokale Escorte Groep 7.

  • Torpedojager ORP Błyskawica (H34) (verliet het konvooi op de 14e )
  • Torpedojager HMS Lamerton (L88)
  • Torpedojager HNMS Newport (G 54)
  • Torpedojager HMS Sardonyx (H 26)

Op de 11e, sloot een ander escort schip aan:

  • Torpedojager HMS Saladin (H54)

Het konvooi kwam op 16 maart 1942 aan in Reykjavik en vertrok op 18 maart 1942 naar Moermansk, een dag later keerde het konvooi om, terug naar Reykjavik (het vermoeden was dat de Tirpitz uitgevaren was) en vertrok op de 20ste definitief naar Moermansk Het konvooi werd geëscorteerd door

  • Trawlers: HMT Celia (T134), HMT Bute (T168)en HMT Wheatland (L122). (verliet het konvooi op de 23ste)

Op de 23ste sloten de andere escort schepen zich aan:

  • Torpedojagers: HMS Fury (H76) en HMS Eclipse (H08) (welke op de 25ste het konvooi weer verlieten)
  • Lichte Kruiser : HMS Trinidad (K760)(die ook de 25ste het konvooi weer verliet)

Ondersteuning kwam op 28 maart 1942 vanuit Moermansk;

  • Mijnenvegers: HMS Harrier (N 71), HMS Gossamer (J 63), HMS Speedwell (J87) en HMS Husser (J 82)

Lijst met schepen

Het konvooi naar Rusland omvatte 19 vrachtschepen, een olie bevoorradingsschip en 3 walvisvaarders,

PQ-13-konvooi: Loch Ewe naar Moermansk
Schip Kapitein Tonnage (GRT) Vlag Bemanning Armed Guard/DEMS
SS DunboyneErnest Prahter3,515 Verenigde Staten3511, Ensign Brinn
SS EffinghamCharles H. Hewlett6,421 Verenigde Staten349, Ensign Gamblin
SS El EsteroIvo Beatovic4,219 Panama382?
SS EldenaOle M. Nilsen6,900 Verenigde Staten3713, Ensign Fink
SS Empire CowperJ.H. Wigham7,164 Verenigd Koninkrijk3611
SS Empire RangerMaurice E. Sadler7,008 Verenigd Koninkrijk437
SS Empire StarlightWilliam H. Stein6,850 Verenigd Koninkrijk6612
SS Gallant FoxEric Lundh5,473 Panama39Geen
SS HarpalionHenry W. Williams5,486 Verenigd Koninkrijk448
SS IndunaWilliam N. Collins5,086 Verenigd Koninkrijk5010
SS ManaOermulff Berg-Johannessen3,283 Honduras36Geen
SS MormacmarWilfred H. Senior5,453 Verenigde Staten309, Ensign Smith
SS New Westminster CityWilliam J. Harris4,747 Verenigd Koninkrijk446
SS RacelandSverre Brekke4,815 Panama45Geen
SS River AftonHarold W. Charlton5,479 Verenigd Koninkrijk4310
SS TobrukBronislaw Harko7,048 Polen474
Reykjavík naar Moermansk groep
Schip Kapitein Tonnage (GRT) Vlag Bemanning Armed Guard/DEMS
SS BallotHenry Bejer6,131 Panama382
SS BateauJohan A. Haltlid4,687 Panama442
SS Scottish AmericanPeter Dunn6,999 Verenigd Koninkrijk386
Loch Ewe naar Reykjavík groep
Schip Kapitein Tonnage (GRT) Vlag Bemanning Armed Guard/DEMS
SS Groenland1,220 Verenigd Koninkrijk
SS Lars Kruse1,807 Verenigd Koninkrijk
SS Mano1,418 Verenigd Koninkrijk
PQ13: Oliebevoorradingsschip voor de vloot
Schip Kapitein Tonnage (GRT) Vlag Bemanning Armed Guard/DEMS
RFA OligarchAlbert Victor Barton6,897 Verenigd Koninkrijk397
PQ13 walvisvaarders
Schip Kapitein Tonnage (GRT) Vlag Bemanning Armed Guard/DEMS
HMS Silja FY 301William Rigby251 Verenigd Koninkrijk
HMS Sumba FY 297William Edward Peters251 Verenigd Koninkrijk
HMS Sulla FY 1874John Edward Thundercliffe251 Verenigd Koninkrijk21
  • SS Lars Kruse, SS Mano en SS Groenland voeren met het konvooi vanaf Loch Ewe naar IJsland, maar voeren niet naar Sovjet Unie.
  • SS Ballot, SS Bateau en SS Scottish American sloten zich aan bij het konvooi in IJsland.
  • Alle andere schepen vertrokken vanaf Loch Ewe naar Murmansk.
  • 3 walvisvaarders: HMS Silja, HMS Sulla en HMS Sumba werden naar Rusland gebracht om daar als magnetische mijnenvegers gebruikt te gaan worden.

In Rusland werd de HMS Silja omgedoopt in de T-107 en de HMS Sumba werd T-106.

Konvooiverliezen

Op 28 maart, na een aanval op de Ballot besloten 16 opvarenden dat het veiliger was het schip te verlaten in een sloep. Deze mannen werden opgepikt door de Silja en aan boord van de Induna geplaatst.

Koopvaardijschepen verloren in dit konvooi
Datum Schip Tonnage Vlag Gezonken door Bemanning POW Overleden
28 maartRaceland4,815 Panama Luftwaffe451332
28 maartEmpire Ranger7,008 Verenigd Koninkrijk Luftwaffe55550
29 maartBateau4,687 Panama Z-2647641
30 maartInduna5,086 Verenigd Koninkrijk U-37666042*
30 maartEffingham6,421 Verenigde Staten U-43542012
  • 12 overledenen waren voormalig opvarenden van de SS Ballot.


walvisvaarder verloren gegaan
Datum Schip Tonnage Vlag Gezonken door Bemanning POW Overleden
29 MarchHMS Sulla251 Verenigd KoninkrijkIcing21021

Nasleep

New Westminster City en Empire Starlight werden gebombardeerd in de haven van Moermansk op 3 april. New Westminster City ging verloren, Empire Starlight werd na de oorlog geborgen opgeknapt en herdoopt als Murmansk. De Harpalion en Empire Cowper gingen verloren in het konvooi terug naar IJsland, QP 10.

Koopvaardijschepen verloren gegaan in de haven of op de terugreis.
Datum Schip Tonnage Vlag Gezonken door Bemanning POW Overleden
3 aprilNew Westminster City4,747 Verenigd KoninkrijkLuftwaffe5202
3 aprilEmpire Starlight6,850 Verenigd KoninkrijkLuftwaffe6801
11 aprilEmpire Cowper7,164 Verenigd KoninkrijkLuftwaffe6809*
13 aprilHarpalion5,486 Verenigd KoninkrijkU-4355200
  • Een bemanningslid van de New Westminster City overleed op dit schip

Nederlandse slachtoffers

Nederlandse slachtoffers in konvooi PQ13
Naam Leeftijd Beroep Geboren/Woonachtig Schip
Jannes Hummel22Matroos 1ste klasseAmelandSS Bateau
Hendrik Martinus Arends392e stuurmanZaandamSS Bateau
Arnold Polder213e machinistHilversumSS Bateau
Teunis Roza334e machinistSchiedamSS Bateau
Nicolaas Cornelis Odijk21bediendeVlaardingenSS Raceland
Arie Berghaan (*)403e stuurmanRotterdamSS Raceland

(*) Geboren Nederlander, Amerikaan sinds 1922:

Nederlanders in konvooi PQ13

Nederlanders in konvooi PQ13
Naam Leeftijd Beroep Geboren/Woonachtig Schip
Pieter M. van Leuzen21Matroos 1ste klasseEdamSS El Estero
Bouke Zwerver29Matroos 1ste klasseMiddelstumSS El Estero
Thomas van der Vis29BediendeSS Galant Fox
Nicolaas J. van den Broek40StokerAmsterdamSS Mana

Zie ook

Referenties

  • Morris O. Mills. Convoy PQ13 - Unlucky for some. ISBN 0-9535670-2-8
  • John L. Haynes. Frozen Fury, The Murmansk run of Convoy PQ-13. ISBN 978-1-4512-0156-7
  • SS Raceland
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.