Arrest Mulder/Credit Lyonnais

Connection Technology BV heeft zich in 1985 verplicht al haar uitstaande en toekomstige vorderingen tot zekerheid over te dragen aan Credit Lyonnais Bank Nederland NV. Bij de invoering van het Nieuw Burgerlijk Wetboek in 1992 werd deze verplichting door de werking van art. 86 van de Overgangswet omgezet in een verplichting tot vestiging van een pandrecht op de vorderingen. Credit Lyonnais heeft derhalve een stil pandrecht op de vorderingen van Connection jegens haar debiteuren. Op 13 november 1992 vernam de bank dat Connection voornemens was na het weekend haar faillissement aan te vragen. Op 16 november zegt de bank haar krediet op. Connection vraagt op 16 november faillissement aan, hetgeen op 17 november wordt uitgesproken. Op 25 en 26 november deelt Credit Lyonnais aan de debiteuren van de verpande vorderingen haar pandrecht mee. In de periode rond het faillissement is door de debiteuren van Connection geld overgemaakt. Credit Lyonnais verrekent dit geld dat op een bij haar aangehouden rekening-courant is gestort, met het openstaande krediet. Maar ook de curator van het gefailleerde Connection, mr. Mulder, vordert de bedragen.

De vraag is of de bedragen die rond het faillissement door debiteuren zijn betaald op grond van het stille pandrecht aan de pandhouder (Credit Lyonnais) of aan (de faillissementsboedel van) Connection toevallen.

De Rechtbank oordeelt dat Credit Lyonnais de betaalde bedragen mocht verrekenen. De bank was immers niet slechts een toevallig tussenstation, maar tevens stil pandhoudster. Partijen komen overeen in sprongcassatie te gaan.

De Hoge Raad oordeelt dat Credit Lyonnais de girale betalingen die zijn gedaan voordat zij aan debiteuren mededeling had gedaan van haar pandrecht, toch ter voldoening van aan haar stil verpande vorderingen in verrekening mag brengen. Het pandrecht vormt, door de voorrangspositie die dit recht geeft, de rechtvaardiging van de uitzondering op de regel van de paritas creditorum. De Hoge Raad baseert zich hierbij mede op de wetsgeschiedenis, waarin door de wetgever is beoogd aan een pandhouder middels het stille pandrecht zo veel mogelijk dezelfde positie te verschaffen als door een zekerheidsoverdracht zou zijn geschied.

Het belang van het arrest Mulder/Credit Lyonnais is dat een bank die behalve financieel dienstverlener tevens pandhouder is, ook betalingen mag verrekenen die gedaan zijn rond een faillissement, ook wanneer deze betalingen hebben plaatsgevonden voordat de bank aan debiteuren zijn pandrecht heeft meegedeeld.