Mosoeldam
De Mosoeldam, voorheen bekend als Saddamdam, is de grootste stuwdam in Irak.[1] Hij is gelegen in het noorden van het land, aan de rivier de Tigris, in de westelijke provincie Ninawa, stroomopwaarts van de Noord-Iraakse stad Mosoel.
Mosoeldam
| ||
 | ||
De dam met links het stuwmeer | ||
| Algemene gegevens dam | ||
| Plaats | 70 kilometer ten noorden van Mosoel | |
| Type | gewichtsdam | |
| Hoogte | 113 m | |
| Lengte | 3400 m | |
| Vermogen | Mosoel 1: 4 x 187,5 MW Francisturbines Mosoel 2: 4 x 15,5 MW Kaplanturbines Mosoel 3: 2 x 120 MW Francis pomp turbines Totaal: 1.052 MW | |
| Bouw | ||
| Bouwperiode | 1980-1986 | |
| Stuwmeer | ||
| Belangrijkste bronnen | Tigris | |
| Belangrijkste uitlopen | Tigris | |
| Volume | 11,1 miljard m³ km³ | |
 | ||
De overlaat in de dam | ||
 | ||
Luchtfoto dam | ||
Het door de dam gevormde stuwmeer kan ongeveer 11,1 miljard m³ water bevatten (maximumcapaciteit). Gemeten naar dit criterium is het de op drie na grootste stuwdam van het Midden-Oosten. De dam herbergt diverse waterkrachtcentrales die 1,7 miljoen inwoners van Mosoel van elektriciteit voorzien: vier turbines van 187,5 megawatt en een pompcentrale van 250 MW. De Mosoeldam vangt het smeltwater op van de bergen in Turkije; dat land ligt zo'n 100 km ten noorden van de stuwdam.[2]
Bouw en inwerkingstelling van de dam
De bouw begon in 1981, nadat het regime van Saddam Hoessein de opdracht had toegekend aan een Duits-Italiaans consortium geleid door Hochtief. De ondergrond van (in water oplossend) gips, kalksteen en klei stelde grote stabiliteitsproblemen. De door de ingenieurs voorgestelde remedie werd niet gevolgd om vertraging te vermijden. Als alternatief werd een groutgalerij voorzien, die toeliet om continu inspuitingen te doen in de ondergrond. De dam was klaar in 1984 en in de lente van 1985 liet men het stuwmeer vollopen. Verschillende archeologische sites verdwenen onder water. Stroomproductie begon op 7 juli 1986.
Verslechtering van de staat van de dam
Tijdens de Amerikaanse interventie in Irak uitte het United States Army Corps of Engineers grote bezorgdheid over het mogelijke instorten van de dam.[3] Haar aanbeveling om het waterniveau niet boven de 318 meter te laten uitstijgen, werd opgevolgd. Op 7 augustus 2014 werd de dam ingenomen door rebellen van de terreurgroep Islamitische Staat.[4] Koerdische Peshmergatroepen hebben op 19 augustus met Amerikaanse luchtsteun de stuwdam heroverd.[5] Tijdens de korte bezetting heeft veel personeel de site verlaten om niet meer terug te keren.[6] Sindsdien verloopt het grouten niet meer volgens het voorziene schema van 18 keer per week.
In december 2015 belastte de regering het Italiaanse Trevi met het uitvoeren van dringende herstellingswerken (geraamde kostprijs: 2 miljard dollar). Een Amerikaanse generaal meldde in januari 2016 dat zijn land met de Iraakse regering werkt aan een calamiteitenplan voor het geval dat de dam het zou begeven.[7] Met name de toevloed van smeltwater in de lente wordt gevreesd.[6] In maart 2016 meldde de Iraakse premier Haider al-Abadi dat de dam op instorten staat. Ook de waarschuwingen over de veiligheid klinken steeds schriller.[8] De instorting zou kunnen leiden tot een vloedgolf van zo'n 14 meter hoog, die grote delen van Irak onder water zou zetten en die het leven van meer dan een half miljoen mensen bedreigt.[1]
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Mosul Dam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |