Megazostrodon

Megazostrodon leek uitwendig waarschijnlijk op een spitsmuisachtig dier, het bereikte een lengte tussen 10 en 12 centimeter, zijn gewicht wordt geschat op 20 tot 30 gram. In zijn lichaamsbouw vertoonde het enkele overgangskenmerken tussen de synapsidische voorouders van zoogdieren en de werkelijke zoogdieren. De constructie van het kaakgewricht toont nog steeds de sporen van het reptielenachtige primaire kaakgewricht tussen het gewricht en os quadratum. Aan de andere kant hadden deze dieren al de vier zoogdiertanden die typisch zijn voor zoogdieren (snijtanden, hoektanden, premolaren en kiezen). In vergelijking met de vergelijkbaar geconstrueerde Morganucodon waren de scherpe knobbels van de kiezen aanzienlijk groter en vormden ze een stompe driehoek. Er zijn ook aanwijzingen voor een eenmalige verandering van tanden, een ander kenmerk van zoogdieren. Vanwege deze verandering van tanden is het denkbaar dat Megazostrodon zijn jongen al verzorgde. De hersenen zijn relatief groter dan de oudere synapside voorouders van zoogdieren, vermoedelijk waren de reukzin en het gehoor van deze dieren goed ontwikkeld. Mogelijk hebben ze een nachtelijke levensstijl geleid, het dieet bestond mogelijk uit insecten en andere kleine dieren.

Het diertje jaagde waarschijnlijk 's nachts op insecten en kleine ongewervelden.

De vondst van het Megazostrodon-skelet in het Afrikaanse land Lesotho is wel van enorm belang. Fossielen van de eerste zoogdieren zijn namelijk erg zeldzaam, aangezien hun tere botjes moeilijk fossiliseren. Van Megazostrodon is echter een compleet skelet gevonden en deze laat prima zien hoe deze primitieve zoogdierachtige eruitzag.

In China en Europa leefde een verwant van Megazostrodon, Morganucodon.

Megazostrodon vormt de familie van de Megazostrodontidae met enkele nauw verwante geslachten. Hoewel veel classificaties deze familie classificeren als behorend tot de Morganucodonta-groep, beschouwen anderen een relatie met de Docodonta als waarschijnlijker. Aan de andere kant is de connectie van de Triconodonta, een groep zoogdieren die werd gekenmerkt door drietandige kiezen, grotendeels verworpen, maar is geen natuurlijke groep te zijn. Deze dieren hadden geavanceerde zoogdierachtige kenmerken, maar verschilden qua details van de hedendaagse zoogdieren. Of het wordt geclassificeerd in zoogdieren in brede zin (sensu lato) of in zoogdierachtige dieren (mammalia-vormen) is controversieel en grotendeels een kwestie van definitie.

• Thomas S. Kemp: The Origin & Evolution of Mammals. Oxford University Press, Oxford 2005, 331 Seiten, ISBN 0-19-850761-5.