Meervoudige chemische overgevoeligheid

In de wetenschappelijke publicaties zijn grosso modo twee scholen te onderkennen. De ene school stelt dat MCS een psychologische of psychosomatische aandoening is en ontkent een verband met blootstelling aan chemicaliën. De andere school stelt dat MCS een lichamelijke aandoening is, en publiceert immunologische en neurologische modellen die de aandoening en verbanden met blootstelling aan chemicaliën kunnen verklaren. In deze laatste school wordt gewezen op de rol van:

1. langdurige blootstelling (jaren) aan een cocktail van diverse, vaak laaggedoseerde, chemische stoffen.
2. eenmalige blootstelling aan een hoge dosis van een chemische stof, zoals formaldehyde, oplosmiddelen, bestrijdingsmiddelen, pesticiden, tolueen, narcosevloeistof en andere chemische stoffen.

Zoals gebruikelijk bij controversiële onderwerpen, is ter staving van beide standpunten wetenschappelijk onderzoek beschikbaar.

1. Psychologische school (lijst van publicaties ter staving[2]): In de vroege jaren tachtig werd onderzoek verricht door wetenschappers van de universiteit van Californië, gepubliceerd in het New England Journal of Medicine. Het onderzoek vond plaats in de spreekkamers van artsen die patiënten hadden behandeld volgens de provocatie/neutralisatietest. In een sessie van drie uur kregen de patiënten steeds drie injecties met extracten van verdachte voedingsmiddelen, en negen met een fysiologische zoutoplossing Zestien patiënten werden eenmaal getest, en twee patiënten tweemaal. Bij niet-blinde uitvoering van de test hadden deze patiënten consequent symptomen aangegeven als ze met voedselextract werden ingespoten en geen symptomen bij injecties met fysiologisch zout. Onder dubbelblinde omstandigheden echter (waarbij noch de patiënt, noch de behandelende en de beoordelende arts wist wat er werd ingespoten) ontwikkelden ze symptomen bij 27 %(16 van 60) van de injecties met voedselextract en 24% (44 van 180) van de injecties met fysiologisch zout. De ervaren symptomen waren identiek en vormen een verbluffende lijst: jeukende neus, tranende ogen, verstopte oren, droge mond, schrale keel, vreemde smaak in de mond, oorsuizen, een vol gevoel in de oren, vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, ongemakkelijk gevoel in de buik, tintelen van het gelaat of de hoofdhuid, bandgevoel of druk in het hoofd, desoriëntatie, ademhalingsmoeilijkheden, depressie, koude rillingen, hoesten, zenuwachtigheid, gerommel in de darmen of winderigheid, en pijn in de benen. Deze resultaten toonden duidelijk aan dat al deze reacties een gevolg waren van het placebo-effect. In het onderzoek werd ook de claim getest dat 'neutraliserende' doseringen van de betrokken allergenen de klachten van de patiënt kunnen verlichten. Alle zeven aldus geteste patiënten hadden vergelijkbare reacties op extract en op fysiologisch zout[3].
2. Fysiologische school (lijst van publicaties ter staving[4]) : In 2005 werd een onderzoek opgezet door de Universiteit van Tokio dat gepubliceerd werd in 'Psychosomatic Medicine'. In dit onderzoek werden personen (MCS-patiënten zowel als gezonde controle-subjecten) blootgesteld aan prikkelende chemische stoffen. Zowel lichamelijke als psychische reacties werden bestudeerd. Het onderzoek toonde aan dat de mensen met MCS symptomen vertoonden na blootstelling aan chemicaliën maar dat ze in gewone (chemicaliën-vrije) omstandigheden geen afwijkende symptomen vertoonden.[5] Andere publicaties schuiven modellen naar voren die de lichamelijke processen achter MCS verklaren.[6][7][8]

• Algehele malaise
• Astma en ademhalingsproblemen
• Auto-immuunsysteem afwijkingen
• Black-outs
• Chronische vermoeidheid
• Concentratieproblemen
• Depressie
• Desoriëntatie
• Duizeligheid
• Gewrichts- en spierpijnen
• Griepachtige verschijnselen
• Hartritme stoornissen
• Hoofdpijn
• Huidaandoeningen
• Kortetermijngeheugen-problemen
• Maagdarmproblemen
• Ontstekingen
• Oor- , neus- , keel- en bijholteproblemen
• Vergiftigingsverschijnselen (trillen, misselijkheid enz.)
• Voedselallergieën en -intoleranties

Er bestaan veel overlappingen met MCS, zoals: chronischevermoeidheidssyndroom, golfsyndroom, organisch psychosyndroom, fibromyalgie, multipele sclerose en aids.[9]

• Amalgaam
• Antibiotica en andere medicijnen
• Formaldehyde in o.a. nieuwe kleren, boeken en andere producten
• Insecticiden, bestrijdingsmiddelen
• Kit, verf, lijm
• Luchtverfrissers en geurzuilen
• Medicijnen
• Bouwmaterialen en meubelen
• Nieuwe of pas gestoomde kleding
• Vloerbedekking
• Rookgassen uit open haarden, kachels en van barbecues
• Papier, inkt, kranten, toners van printers
• Parfumhoudende producten
• Plastics en rubber
• Schoonmaakmiddelen
• Sigarettenrook
• Smog en fijnstof
• Synthetische toevoegingen in eten en drinken
• Synthetische stoffen in verzorgingsproducten
• Uitlaatgassen
• Verbrandingsgassen van geisers, ovens en gasfornuizen

In Duitsland wordt MCS officieel erkend, in Nederland en België niet en daardoor is een officiële diagnose MCS in deze landen niet te verkrijgen. Steeds meer huisartsen / behandelaars zijn op de hoogte van MCS. Vaak komt men door middel van uitsluiting van mogelijke andere oorzaken tot de diagnose MCS.

• Consequent mijden van alle chemische/synthetische stoffen en geuren die de MCS-patiënt ziek maken.
• Zorgen voor constant zuivere lucht door of een luchtzuiveraar ofwel door verhuizing/emigratie.
• Detoxificatie therapie onder begeleiding van een MCS-specialist.

MCS wordt in diverse landen officieel erkend als aandoening. In Duitsland classificeert men MCS onder WHO ICD-10-GM, code T78.4 (allergie, niet nader omschreven), hoofdstuk 19 (verwondingen, vergiftigingen en bepaalde andere gevolgen van toxische oorzaken). Deze codes worden ook gehanteerd in Oostenrijk en Luxemburg.[10]

In Nederland is MCS niet officieel erkend. Zelfverklaarde MCS-patiënten worden wel geregistreerd om vast te stellen om hoeveel patiënten het gaat.

De Nederlandse Zelfhulpgroep MCS-Zelfhulpgroep bestaat sinds 2001 en staat onder leiding van MCS-patiënt Geerteke de Haas, die informatie verstrekt in de door haar geschreven nieuwsbrief. Zij verzorgt ook de lobby ter erkenning van de MCS-patiënten. Zo heeft zij in 2006 geklaagd bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (de overheidsorganisatie die toezicht houdt op de kwaliteit, veiligheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg) over het gedrag van enkele artsen ten aanzien van een aantal mensen uit de zelfhulpgroep en de arrogante wijze waarop deze artsen de gezondheidsklachten van MCS-patiënten van tafel veegden of als psychisch bestempelden.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg vindt, net als De Haas, dat het de artsen niet aan te rekenen valt dat ze niets van MCS afweten, het is tenslotte geen erkende ziekte. Maar de Inspectie vindt het onterecht dat artsen deze patiënten niet serieus nemen.[11]