Masanobu Fukuoka

Masanobu Fukuoka (Iyo, 2 februari 1913 - 16 augustus 2008) is een Japanse microbioloog en de bedenker van de Natuurlijke landbouw, een vorm van biologische landbouw waarbij geen kunstmest of compost, insecticiden en herbiciden worden gebruikt en de grond niet door de mens wordt bewerkt.

Masanobu Fukuoka, 2002

Fukuoka, als microbioloog werkzaam bij de planteninspectie van de Japanse douane, begon na een verlichtingservaring waarbij hij de zinloosheid van de gangbare landbouwmethode zag, op het land van zijn vader met de natuurlijke landbouwmethode. Hij heeft deze toegepast op de teelt van rijst en gerst (rijst - gerstrotatie), fruit (citrusvruchten) en groenten.

Natuurlijke landbouw

Bij natuurlijke landbouw wordt vooral gebruikgemaakt van de natuurlijke vruchtbaarheid van de grond en natuurlijke (kippen)mest, en plantaardig restmateriaal gerecycleerd. Verder wordt van ecologische principes uitgegaan.

De teelt van rijst en gerst

Voor de teelt van rijst en gerst wordt de grond verrijkt door het ongehakselde stro van het geoogste graan weer over de akkers te verspreiden met enige kippenmest om de verrotting van het stro te bevorderen. Er wordt witte klaver als bodembedekker gebruikt en om het onkruid te verdringen. De door de klaver gebonden stikstof komt door de afstervende planten ervan weer in de grond.

De grond wordt niet door menselijk ingrijpen bewerkt, dus ook niet door het onderploegen van de groenbemester (de witte klaver). De structuur van de bodem wordt alleen verbeterd door de wortels van de groenbemester en het bodemleven (micro-organismen en gedierte, bijvoorbeeld wormen). De bodem krijgt zo ook een voldoende doorlaatbaarheid voor regenwater.

Bewerking van de grond door ploegen en eggen heeft een verstoring van het bodemleven tot gevolg en maakt volgens deze theorie de grond dichter en compacter, met als gevolg dat deze grond minder levend zou worden.

In de rijst – gerstrotatie teelt wordt het rijststro voor de verrijking van de grond tijdens de gerstteelt gebruikt en gerststro tijdens de rijstteelt. Hierdoor kunnen ziekteverwekkers uit het verterende rijststro niet overgaan op de opgroeiende rijst en omgekeerd bij de gerstteelt.

Het toepassen van kunstmest geeft het opschietende graan snelle voedingstoffen waardoor het snel opschiet maar ook veel vatbaarder zou worden voor ziekten. Voor de bestrijding hiervan moeten dan weer insecticiden en herbiciden worden gebruikt en zo raakt de teelt in een neerwaartse spiraal die het voortdurende gebruik van kunstmest en ziekte-, en plagenbestrijdingsmiddelen nodig maakt. Ook zou de grond hierbij steeds meer zijn levenskracht verliezen. Het toepassen van kunstmest zou het bodemleven doden. Keuze voor de natuurlijke landbouw betekent de omgekeerde weg uit de neerwaartse spiraal naar een toestand waarin met minimale inspanning van de mens levenskrachtige planten worden geteeld met een gunstig gevolg voor de lichamelijke gezondheid. Het toepassen van compost in de biologische landbouw vereist veel werk, zoals het verzamelen van het basismateriaal van de compost, het toevoegen van de compostering versnellende middelen en het keren van de compost en wordt daarom in de natuurlijke landbouw niet toegepast.

Natuurlijk wil zeggen: de natuur zelf zo veel mogelijk het werk laten doen. Dit is mogelijk door de combinatie van het weer uitstrooien van het stro verrijkt met kippenmest (van scharrelkippen) en een groenbemester. Fukuoka liet voor de bemesting eerst eenden in zijn akker rondlopen, maar door de aanleg van een snelweg over zijn veld werd dit onmogelijk.

Fruitteelt

Bij de fruitteelt zaait men de fruitbomen tussen bodemverrijkende boomsoorten (Fukuoka noemt als voorbeeld de acacia) in en laat men de fruitbomen op natuurlijke wijze uitgroeien tot hun optimale vorm. Snoeien van de bomen maakt elk jaar opnieuw snoeien weer noodzakelijk voor het behouden van de gewenste vorm. Daarom worden in de gangbare fruitteelt de takken zo veel mogelijk uitgebogen in plaats van weggesnoeid. Door deze werkwijze wordt bij de gangbare fruitteelt een optimale lichttoetreding verkregen, die bij het snoeien van natuurlijke groei niet mogelijk is. Bij een omschakeling van gangbare fruitteelt naar natuurlijke fruitteelt moet men rekening houden met een groot verlies in de startperiode, omdat fruitbomen in de gangbare fruitteelt zo dicht op elkaar staan dat voor een natuurlijke situatie veel bomen zullen moeten sneuvelen. De overgebleven, altijd gesnoeide bomen zullen wellicht niet in staat zijn uit te groeien tot hun natuurlijke vorm, omdat zij hun hele leven gesnoeid of uitgebogen zijn. Fukuoka schrijft in zijn boek The One-Straw Revolution bovendien dat geteelde bomen bij verplanting wortelbeschadiging oplopen en daarmee mogelijk weer hulp nodig hebben. Hij propageert de natuurlijke groei door zaadverspreiding. Bij verplanting kan een boom zich ook nog opnieuw moeten oriënteren op de zon, wat de plant verzwakt.

Groenteteelt

Bij deze groenteteelt worden speciale eenjarige soorten gebruikt. Het zaad van de verschillende soorten wordt vermengd met het zaad van een groenbemester uitgestrooid. Er worden groentesoorten gebruikt waarbij de ene soort de voor de andere soort schadelijke insecten zou verjagen. Men oogst maar een gedeelte van de uitgegroeide groenten, waardoor de soorten zich elk jaar opnieuw kunnen uitzaaien. Het nadeel hiervan is dat er geen vruchtwisseling plaatsvindt en dat schimmel- en virusziekten kunnen toeslaan. Deze groenten hebben een iets bitterder smaak dan de traditioneel geteelde groenten, maar zouden veel meer levenskracht bevatten. Dit wordt ook door de biologisch-dynamische landbouw geclaimd.

Voor elk klimaat en de microklimatologische omstandigheden van het specifieke landbouwgebied moet worden gezocht naar de meest geschikte natuurlijke methode, waarbij het niet toepassen van kunstmest of compost, het niet bewerken van de landbouwgrond, het niet gebruiken van insecticiden of herbiciden en het minimaliseren van de menselijke werkzaamheden centraal staan.

Literatuur

  • Masanobu Fukuoka – One Straw Revolution,
  • Masanobu Fukuoka – Natural Farming,
  • Masanobu Fukuoka – The Road Back to Nature
  • Masanobu Fukuoka – Sowing Seeds in the Desert

Deze boeken zijn in bovenstaande volgorde in de tijd verschenen en geven de ontwikkeling van het denken van Fukuoka aan.

  • Red. Larry Korn – The Future is Abundant, A Guide to Sustainable Agriculture

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.