Marius Bauer
Marius Alexander Jacques Bauer (Den Haag, 25 januari 1867 - Amsterdam, 18 juli 1932) was een Nederlandse kunstschilder. De grootste bekendheid kreeg hij met het maken van etsen en litho's met Oosterse taferelen en hij wordt dan ook Nederlands bekendste oriëntalist genoemd.
Bauer volgde van 1878 tot 1885 de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waar hij met onder andere zijn tijdgenoot Breitner les kreeg. Hij was lid van Pulchri Studio en Arti et Amicitiae. In 1888 maakte hij een studiereis naar Constantinopel. Vanaf dat moment was het 'Oosten' zijn hoofdonderwerp. Hij maakte hierna vele reizen naar Spanje, Rusland, Marokko, Algerije, Egypte, India, Ceylon en Nederlands-Indië. Hij werd hiertoe in staat gesteld door de Amsterdamse kunsthandelaar Elbert Jan van Wisselingh.[1] In 1902 trouwde Bauer met de schilderes Jo Stumpff (1873-1964).
Bauer maakte talrijke etsen, maar ook aquarellen en olieverfschilderijen van Oosterse steden, kamelen, olifanten, Arabieren en moskeeën. Zijn stijl kan omschreven worden als impressionistisch. Hij werd sterk beïnvloed door de Haagse School in zowel techniek als lichtgebruik. Marius Bauer was een van de weinige Nederlandse kunstenaars uit de 19e eeuw die zich uitsluitend op het oriëntalisme toelegde.
Hij baseerde zijn werk op zijn schetsen die hij ter plekke maakte en op foto's die hij onderweg kocht. Eenmaal thuis werkte hij de schetsen uit tot volwaardige kunstwerken. Deze werken waren niet waarheidsgetrouw, maar gebaseerd op de persoonlijke indrukken die Bauer in het Oosten had opgedaan. Ze ademen vaak de dromerig sfeer van de verhalen uit Duizend-en-een-nacht.
Daarnaast was Bauer een fervent verzamelaar van antieke Oosterse objecten.
Al tijdens zijn leven was Bauer een beroemd kunstenaar. Hij heeft dan ook meerdere onderscheidingen en prijzen in ontvangst mogen nemen. Zo won hij meerdere prijzen aan de Haagsche Academie en is Bauer benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
In 1996 is de Bauer Documentatie Stichting (BDS) opgericht. Deze stichting heeft als doel het werk van Marius Bauer meer bekendheid te geven en meer onderzoek te doen naar zijn schilderijen. De website van deze stichting geeft een overzicht over Bauers kunstwerken.
Prijzen en onderscheidingen
- Prijs voor het tekenen van een geschaduwde kop, Haagsche Academie, 1879
- Prijs voor het tekenen van een pleistermasker, Haagsche Academie, 1882
- De zilveren Rijksmedaille voor het tekenen naar levend naakt, Haagsche Academie, 1884
- Prijsvraag voor affiche voor theehandelaar E.Brandsma, zowel voor de firma te Amsterdam als voor het filiaal in Keulen, eerste prijs, 1891
- 1e klasse van de “Afdeeling Schoone Kunsten”op de wereldtentoonstelling van 1894 te Antwerpen, medaille
- Willink van Collenprijs, 1896
- De gouden medaille verleend door H.M. de Koningin-Regentes Emma, 1896
- Onderscheiding van de Russische Keizer, 1896
- Grand Prix op de wereldtentoonstelling van 1900 te Parijs
- Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, 1901
- Gouden medaille op de Internationale Tentoonstelling te Arnhem, 1901
- Gouden medaille op de Internationale Tentoonstelling te München, 1901
- Gouden medaille op de Internationale Tentoonstelling, Saint Louis, 1904
- Officier in de Orde van Oranje-Nassau, 1906
- Gouden Keizerlijke Medaille op de Berliner Kunst Ausstellung, 1910
- Gouden Medaille op de Wereld Tentoonstelling in Brussel, 1910
- Officier in de Orde van de Kroon(Koning Albert van België), 1911
- 1e Prijs (1000 op de Internationale Kunsttentoonstelling te Rome, 1911
- Benoemd op 12 mei tot Agrégé Etranger van de Koninklijke Academie voor Schoone Kunsten te Antwerpen, 1923
- Benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, 1926
- Benoemd tot Honorary Member of the Senefelder Club, 1930
Bibliografie (selectie)
- Hennes, M.F., 'M.A.J. Bauer 1867-1932', in: Maandblad voor Beeldende Kunsten 1932, pag. 259-262
- Marius Bauer: brieven en schetsen van zijn reizen naar Moskou en Constantinopel, gevolgd door enige polemieken tussen socialisten en estheten, Amsterdam, Wereldbibliotheekvereniging, 1964, 160 p., ill.
- Kraayenga, André, Marius Bauer 1867-1932. Oogstrelend oosters. Zwolle, Waanders 2007.
- Kuyvenhoven, F.: 'Bauer, Marius', in: Index Nederlandse beeldende kunstenaars, kunstnijveraars en fotografen, 2010. ISBN 9789072905550