Luchtvaart- & Oorlogsmuseum Texel

De ideeën voor de oprichting van het toenmalige "Luchtvaartmuseum Texel" zijn ontstaan na de viering van het 50-jarig bestaan van Vliegveld 'De Vlijt' in 1987.
Aan dit festijn was tevens het 5-jarig jubileum van de Dutch Dakota Association (DDA) en het 70-jarig bestaan van het amfibisch oefenkamp De Mok gekoppeld. Zo’n 15.000 toeschouwers bezochten de voor deze gelegenheid opgestelde expositie in de vliegveldhangaar.
Door het enthousiasme van het publiek werd gedacht aan een vaste tentoonstelling in de vorm van een museum; In 1988 werd de stichting Luchtvaartmuseum Texel opgericht, mede door vliegveld-directeur/ havenmeester Ed de Bruijn. Toen de zweefvliegclub in 1995 aangaf een nieuwe behuizing nodig te hebben, werd de mogelijkheid om in de oude zweefvlieghangaar een museum te beginnen, met beide handen aangepakt. Amateur-historicus Gelein Jansen werd bij het project betrokken en hij trof de nodige voorbereidingen voor de inrichting van een museum. Vervolgens werd in april 1996 met een groep enthousiastelingen in een maand tijd een compleet museum ingericht.
Op 17 mei 1996 werden de deuren van het museum voor het eerst voor publiek geopend, en sindsdien mag het museum op zo’n 10-12.000 bezoekers per jaar rekenen. In de winter van 2017/2018 is de tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog in het kader van het door het Waddenfonds gefinancierde project “Atlantikwall op de Wadden” geheel gerenoveerd, en is er een begin gemaakt met het beter scheiden van de thema’s luchtvaart en oorlog. De laatste stap in deze transitie was het verplaatsen van het door kotters opgeviste oorlogsmateriaal naar een andere lokatie in het museum.

De collectie van het museum is onderverdeeld in een 8-tal thema's:

1. Texel 1940-1945 - Op 28 augustus 1939 wordt in Nederland de mobilisatie afgekondigd en binnen enkele dagen bevinden zich zo'n 1500 militairen op het eiland.
2. Luchtoorlog - Gedurende de oorlog zijn er op en rond Texel veel vliegtuigen neergestort, veelal met een noodlottige afloop voor de bemanning.
3. Atlantikwall - Op Texel zijn tijdens de oorlog veel bunkers gebouwd, onder andere voor de verdediging van de kust, de 'Atlantikwall'.
4. Georgische Opstand - Op 5 april 1945 werd door de Georgiërs van het op Texel gelegerde Georgisches Infanterie-Bataillon 822, een beslissing genomen die dramatische gevolgen zou hebben voor het verloop van de laatste periode van de oorlog op het eiland.
5. Vliegveld 'De Vlijt' - Het vliegveld op Texel werd in 1937 geopend en de naam van het vliegveld is ontleend aan een boerderij die op de plek van het vliegveld stond maar is afgebrand.
6. Marinevliegkamp 'De Mok' - Het marinevliegkamp 'De Mok' werd in 1917 officieel in gebruik genomen, maar werd na de Tweede Wereldoorlog niet meer als zodanig gebruikt.
7. Texel en de KLM - Het ontstaan van een vliegveld op Texel is te danken aan de KLM.
8. Algemene luchtvaart - In het museum wordt naast de luchtvaartgeschiedenis van Texel, ook deels aandacht besteed aan de algemene luchtvaart.

• Officiële website van het Luchtvaart- & oorlogsmuseum Texel (LOMT).
• Database met vliegtuigcrashes (Engels) in de Tweede Wereldoorlog, met daarin alle crashes op Texel, maar ook deels (database is in ontwikkeling) de rest van Nederland, Noordzee en Engels Kanaal.

Zie de categorie Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.