Leiewerken

De nieuwe Groeningebrug die beide zijden van het heraangelegde Koning Alberpark verbindt.

De Collegebrug over Leie in wording (S-vormige brug voor fietsers en voetgangers).

De eerste fase van de werken voor de doortocht behelsden de verbreding van de Leie ter hoogte van het Koning Albertpark, de bouw van een nieuwe Groeningebrug en een nieuwe Dambrug en de heraanleg van de Diksmuidekaai. Bovendien werd in het Koning Albertpark, dat zich na de werken langs beide zijden van de Leie uitstrekte, de grootste skatebowl van de Benelux aangelegd.

Langsheen de IJzerkaai, de overzijde van de Diksmuidekaai, werd op de zone waar de Leie vroeger stroomde een stadspark aangelegd dat 's zomers kan omgevormd worden tot een stadsstrand. Dit park krijg dan ook de toepasselijke naam 'Budabeach' mee, verwijzend naar de wijk Buda waarop het zich bevindt.

Daarnaast omvatte deze eerste faste tevens de bouw van een gloednieuwe voetgangers- en fietserbrug, de Collegebrug tussen de Diksmuide- en IJzerkaai. Deze opvallende S-vormige stalen brug, die volledig wordt opgespannen tussen twee pijlers, werd door het stadsbestuur afgedwongen van het Vlaamse Gewest, als extra compensatie voor de hinder en overlast die de werken met zich meebrengen. Opmerkelijk is dat deze 207 meter lange voetgangers- en fietsbrug, een hangbrug naar een ontwerp van het befaamde ingenieursbureau Laurent Ney zal dubbel zoveel kosten als normaal: 4,5 miljoen euro. De geplande uitvoeringstermijn is 15 maanden; alleen al de levering van de speciale kabels vergt 6 maanden.

De tweede fase betrof de verbreding aan het andere uiteinde van de rivier, naar Bissegem toe. Daar is een nieuwe brug gebouwd voor de Westelijke Stadsring, de Ronde van Vlaanderenbrug. Deze werken gingen van start op 19 april 2004 en werden beëindigd in 2006.

De derde fase omvat zowel de bouw van de nieuwe westelijke Stadsring, de zogenaamde Burgemeester Lambrechtlaan, die aangelegd werd ter verlichting van de overbelaste as Noordstraat-Beheerstraat alsook de verbreding van de rivier in het eigenlijke hart van de stad.

De aanleg van de Burgemeester Lambrechtlaan startte op 3 oktober 2005. De nieuwe laan kreeg twee rijstroken met aan weerszijden smalle 'ventwegen' voor het plaatselijk verkeer en vrijliggende fietspaden. Aan de kant van de wijk Overleie eindigt de nieuwe westelijke ring op een nieuwe rotonde op de Meensesteenweg tussen de Meensepoort en het Guldensporenstadion van KV Kortrijk. Aan het andere uiteinde loopt de laan naar het knooppunt Appel waar een kluifrotonde werd aangelegd.

Een nevenklus bij de nieuwe laan van de kleine stadsring was de bouw van een voetgangers- en fietserstunnel onder deze laan in het verlengde van de Burgemeester Nolfstraat. Alles wat met de Westelijke Ring heeft te maken, kost 11,9 miljoen euro. De opening van de volledige Westelijke Ring vond plaats in 2007.

De Diksmuidekaai (links) en de rechtgetrokken Leie

Het andere deel van de derde fase is de bouw van de nieuwe kaaimuren tussen de Gerechtshofbrug en de Budabrug. Het plaatsen van nieuwe gas-, water-, elektriciteit-, telefoon- en computerleidingen gebeurde in december 2005 en januari 2006. Daarna werd begonnen met de bouw van de kaaimuren die in de plaats komen van de bakstenen kaaien van rond de Eerste Wereldoorlog. De Leie was er voor de werken 17,5 meter breed. Dit werd er na de werken 30,5 meter worden. Ook hier wordt voor dezelfde heraanleg gekozen zodat de Diksmuidekaai naadloos overloopd in de nieuwe promenades langsheen dit stuk van de Leie. De wandelboulevards bestaan hier uit een 8 meter breed wandel- en fietspad.

De vierde fase, die een kleine 2 jaar in beslag nam, betrof een grondige verbouwing van de noordelijke oever van het eiland Buda. Aan de tip, waar de oude en de nieuwe Leie uit elkaar gaan, kwam er door de rechttrekking heel wat grond bij. Aan de overkant van de Nijverheidskaai-Fabriekskaai verloor het hospitaal er echter een strook grond voor de verbreding. Ter hoogte van de tip werd een nieuw stadspark aangelegd dat afheld naar de Leie.

In diezelfde fase werd in 2009 de bestaande Gerechtshofbrug afgebroken. Deze wordt vervangen door een kunstwerk van het befaamde Luikse ingenieursbureau Greisch, een tuibrug hangend aan kabels die zijn vastgemaakt aan een grote pijler langs de zijde van de Beheerstraat. Deze nieuwe brug werd omgedoopt tot de Noordbrug. De opening is voorzien in 2010. Men ging hierbij uit van de veronderstelling dat het onderbreken van de verkeersstroom Noordstraat-Beheerstraat zal opgevangen worden dankzij de nieuwe Westelijke Ring.

Het plaatsen van de Budabrug op 10 augustus 2014

Nog ingrijpender voor het stadscentrum is ten slotte de vijfde fase. De Budabrug, op de historisch oudste Noord-Zuidas doorheen de stad, wordt vervangen door een tafelbrug. Hierdoor komt er een einde aan de eeuwenlange vaste oeververbinding in de as Sint-Jansput, Overleiestraat, Budastraat, Leiestraat, Grote Markt, Doorniksestraat.

Stroomopwaarts is er nu nog de Reepbrug, de brug die de Fabriekskaai met de Reepkaai verbindt. Heel aanvankelijk was er een plan om daarvan de centrale verkeersader te maken ter vervanging van de vaste Budabrug. Toen men inzag dat er op die manier een veel te grote verkeerdruk zou gelegd worden op de rustige woonstraten van Overleie (Schinkelstraat, Recollettenstraat, enz.), wou men de brug volledig schrappen. Uiteindelijk werd er geopteerd om er een voetgangersbrug te bouwen, naar een ontwerp van de Nederlandse bouwmeester Swarts.

Nadien resten nog oeverwerken buiten het stadscentrum, stroomopwaarts voorbij de Ronde van Vlaanderenbrug, en stroomafwaarts voorbij het Koning Albertpark, ter hoogte van de Wikings. Deze werken vingen aan eind 2009.