Leendert Schijveschuurder

Leendert Schijveschuurder (Amsterdam, 2 december 1917 - Onbekend, 6 maart 1941) was tijdens de Tweede Wereldoorlog de eerste Nederlander die door de Duitse bezetters terechtgesteld werd. Hij was een verzetsstrijder van Joodse komaf.

Leendert Schijveschuurder
Geboren2 december 1917, Amsterdam
Overleden6 maart 1941, Duinen van IJmuiden
LandNederland
GroepCPN

Schijveschuurder was lid van de Communistische Partij van Nederland (CPN) en perser van beroep. Op 25 februari 1941 brak in Amsterdam en omgeving een staking uit als protest tegen de Jodenvervolging. Twee dagen later was de Februaristaking door de Duitsers bloedig neergeslagen. De CPN, die bij de staking een belangrijke rol had gespeeld, riep daarna op tot een tweede staking, op 6 maart 1941. Schijveschuurder werd op 5 maart betrapt bij het plakken van oproepen voor die staking. In een snelrechtprocedure kreeg hij de doodstraf. Op 6 maart werd hij gefusilleerd. Pas daarna werden zijn arrestatie en executie bekendgemaakt in een persbericht, waarin zijn naam niet werd genoemd. De staking mislukte overigens.

Executie

Schijveschuurder was de eerste Nederlander die voor een Duits vuurpeloton het leven liet, maar niet de eerste inwoner van Nederland. Enkele dagen eerder, op 3 maart 1941, was de Duits-Joodse vluchteling Ernst Cahn op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Op 13 maart volgde de executie van vijftien leden van de verzetsgroep Geuzen en drie Februaristakers.

Eerbewijzen

Er is een straat naar Schijveschuurder genoemd in de buurt De Aker, stadsdeel Amsterdam Nieuw-West, de Leendert Schijveschuurderstraat. Niet ver van die straat ligt ook de Ernst Cahnsingel. Over de geëxecuteerden van 13 maart heeft Jan Campert het gedicht Het lied der achttien dooden geschreven.

Familie

Schijveschuurders vrouw Elisabeth Moscoviter stierf op 2 juli 1943 in het concentratiekamp Sobibór, maar hun zoon overleefde de oorlog.

Bronnen
  • B. Braber, Zelfs als wij zullen verliezen. Joden in verzet en illegaliteit in Nederland 1940-1945 (Amsterdam: Balans, 1990) blz. 68, 152
  • B.A. Sijes, De Februari-staking 25-26 Februari 1941 (Den Haag: Nijhoff, 1954), blz. 174
  • Dr. L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, Deel 4: Mei '40-Maart '41, Tweede helft (Den Haag: Staatsuitgeverij, 1972), blz. 865
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.