Landweg in de Provence bij nacht

Landweg in de Provence bij nacht, in de literatuur ook Weg met cipres en ster, is een schilderij van de Nederlandse kunstschilder Vincent van Gogh, geschilderd in circa 12-15 mei 1890, olieverf op doek, 92 x 73 centimeter groot. Het toont twee avondlijke wandelaars tegen de achtergrond van een enorme cipres, sterrenhemel en een rode maansikkel van de nieuwe maan. Het werk bevindt zich in de collectie van het Kröller-Müller Museum te Otterlo.

Landweg in de Provence bij nacht
MuseumKröller-Müller Museum
LocatieOtterlo
KunstenaarVincent van Gogh
Jaarcirca 12-15 mei 1890
TypeOlieverf op doek
Afmetingen92 × 73 cm
Portaal    Kunst & Cultuur

Context

Na een zware zenuwinzinking liet Van Gogh zich in mei 1889 opnemen in de psychiatrische inrichting Saint-Paul-de-Mausole te Saint-Rémy-de-Provence. Hij zou er een jaar blijven. Landweg in de Provence bij nacht is het laatste werk dat hij er schilderde, tussen 12 en 15 mei 1890. Vervolgens vertrok hij naar Auvers-sur-Oise, om dichter bij zijn vriend dokter Paul Gachet te wonen, alsook ook om zijn broer Theo vaker te kunnen bezoeken, in Parijs. Hij leek iets stabieler dan een jaar tevoren, oogde redelijk gezond bij zijn aankomst, maar de gevoelens van uitzichtloosheid hielden onverminderd aan. Ze weerspiegelen zich onmiskenbaar in het hier besproken werk.

Duiding

Landweg in de Provence bij nacht toont twee wandelaars bij avond, op een landweg, onder de sterrenhemel. Op enige afstand volgt een klein rijtuig. De compositie wordt sterk gedomineerd door een grote cipres in het midden, die het doek als het ware in tweeën deelt. Van Gogh schilderde vaker cipressen en schreef ooit aan zijn broer Theo dat ze voortdurend zijn gedachten vervulden, "net als de zonnebloemen". Hij was onder de indruk van de natuurlijke verticale belijning, "geproportioneerd als een Egyptische obelisk", en onderkende onmiskenbaar haar symbolische werking.

Kunsthistorica Naomi Maurer speculeert dat de beide cyclisch geschilderde hemelhelften een kosmisch perspectief moeten geven aan het lager geschilderde aardse tafereel met de wandelaars. Het hemelse en het aardse worden volgens Maurer weergegeven als duidelijk gescheiden werelden, die respectievelijk "het oude" en "het nieuwe" vertegenwoordigen. Van Goghs leven gaat een nieuwe fase in, is dan haar redenering. Ze ziet het schilderij als een reflectie van Van Goghs gevoel dat hij spoedig zal sterven. De cipres kan daarbij gezien worden als een "obelisk des doods".[1]

Van Goghs dynamische cyclische bewegingen in de weergave van de slechts vaag zichtbare sterren worden wel gezien als een reflectie van het gebrek aan rust in zijn hoofd.[2]

Literatuur en bron
  • Ingo F. Walther, Rainer Metzger: Vincent van Gogh. alle schilderijen. Taschen, Keulen, 2001, blz. 628-632. ISBN 3-8228-1217-X
  • Landweg in de Provence bij nacht, krollermuller.nl

Noten
  1. Cf. Naomi Maurer: The Pursuit of Spiritual Wisdom : The Thought and Art of Vincent van Gogh and Paul Gauguin. Londen: Associated University Presses, 1998, blz. 106. ISBN 978-0-8386-3749-4. Zie ook hier.
  2. Cf. Walther bij de bespreking van De sterrennacht, dat een vergelijkbare symboliek in zich draagt.
De werken van Vincent van Gogh (selectie)

1880-1885: De aardappeleters · Bloembedden in Holland · Kar met roodbonte os · Kar met zwarte os · De Laakmolen in Den Haag · Lentetuin, de pastorietuin te Nuenen in het voorjaar · Meisje in het bos · Nettenboetsters in de duinen · Ophaalbrug in Nieuw-Amsterdam · Populierenlaan in de herfst · Sorrow · Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen · Zeegezicht bij Scheveningen — 1886-1887: Een op zijn rug liggende krab · Kop van een skelet met brandende sigaret · Portret van père Tanguy · Stilleven met viscaria · Stilleven met vruchten en kastanjes · Twee afgesneden zonnebloemen · Uitzichtspunt op Montmartre — 1888: Caféterras bij nacht · Herinnering aan de tuin van Etten · Het gele huis · Het nachtcafé · Landschap met sneeuw · L'Arlésienne · La Mousmé · De oogst · De rode wijngaard · De slaapkamer · Sterrennacht boven de Rhône · De zaaier · Zonsondergang bij Montmajour — 1889: De kerk van Auvers · De sterrennacht · Irissen · Korenveld met cipressen · Korenveld met kraaien · Portret van Dr. Gachet · Op de drempel van de eeuwigheid · Twee krabben — 1890: Boerenmeisje met gele strohoed · Boomwortels · De tuin van Daubigny · Korenveld onder onweerslucht · Landweg in de Provence bij nacht · Koeien · Knotwilgen bij ondergaande zon
Series: Zelfportretten · Zonnebloemen

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.