Kraan (regelaar)

Verreweg de meeste kranen kunnen de doorstroming vloeiend regelen tussen geheel gesloten (geen stroming) en volledig geopend (maximale stroming). Dit regelen gebeurt met een draaiende beweging, die wordt overgebracht van een draaiknop of een hefboom op de afsluiter in de kraan. Afhankelijk van het type kraan kan het regelbereik worden bestreken met een kwartslag tot een aantal omwentelingen. Kranen die het medium uit een leiding laten stromen hebben een uitloop, zodat er een nette straal vloeistof ontstaat. Sommige kranen zijn voorzien van een uitloop met schroefaansluiting, zodat er een verbreekbare verbinding, bijvoorbeeld via een slang of een gasslang met een verbruiker gemaakt kan worden. Kranen, die in de leiding worden opgenomen, kunnen met schroef- flens- of soldeerverbindingen zijn uitgevoerd.

Het meest bekend zijn wel de waterkraan, gaskraan en radiatorkraan voor gebruik in het huishouden voor de toevoer van respectievelijk water, gas en warmte.

Een kraan kan als onderdeel van een machine of installatie ook als appendage worden betiteld.

• met een rubberring (het 'leertje') die op een zitting wordt gedrukt,
• een kogel met dwarsgat, die verdraaid wordt,
• een kegel die in een buis geschoven wordt,
• twee schuivende keramische ringen en
• een slang die wordt dichtgeknepen.

• een mengkraan mengt warme en koude vloeistof,
• een eengreepskraan heeft de mogelijkheid om met één hendel zowel debiet als temperatuur in te stellen,
• een elektronische kraan begint vanzelf te stromen, wanneer je je handen onder de kraan houdt,
• een zelfsluitende kraan sluit na het indrukken van een knop na een ingestelde tijd zelf,
• een buitenkraan is een waterkraan, die aan de buitenzijde op een muur is gemonteerd, zodat water voor tuin of autowassen beschikbaar is,
• een vlinderkraan wordt met twee vleugels open en dicht gedraaid,
• een thermostaatmengkraan regelt met behulp van een thermostaat de verhouding tussen warm en koud water,
• een kokendwaterkraan levert direct kokend water (100°C),
• een wartelkraan is voorzien van een schroefaansluiting, bijvoorbeeld voor het aansluiten van een wasautomaat of een tuinslang. Deze kraan moet reglementair voorzien zijn van een terugslagklep en een beluchter om bezoedeling van het drinkwater tegen te gaan. In België gebruikt men de term 'dubbel dienstkraan',
• een radiatorkraan regelt de toevoer van het warme water naar een radiator,
• een thermostatische radiatorkraan op een radiator regelt die toevoer zelf,
• een ontluchtingskraan op een radiator,
• een gaskraan moet in Nederland eerst worden ingedrukt om hem open te draaien, om onbedoeld openen van de gastoevoer te voorkomen, in België gebruikt men een gaskraan van het type bolkraan.
• een kogelkraan of bolkraan regelt de afsluiting door middel van een kogel met een gat erin, die in de doorstroomopening een kwartslag wordt verdraaid en
• een stopkraan is een afsluiter in een waterleiding.

Een kraan die alleen de standen open of dicht kent, wordt een klep of ventiel genoemd.

In overdrachtelijke zin wordt met de geldkraan het 'mechanisme' bedoeld, waarmee een regelmatige financiële bijdrage wordt geregeld. De uitdrukking is "De geldkraan wordt dichtgedraaid".

• Afsluiter
• Aquastop
• Mengkraan
• Kokendwaterkraan

Zie de categorie Taps van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.