Kanselarij (Leeuwarden)
De Kanselarij is een monumentaal gebouw in Leeuwarden (Turfmarkt 13).
Kanselarij
| ||||
Gevel | ||||
Locatie | ||||
Locatie | Turfmarkt 13, Leeuwarden | |||
Coördinaten | 53° 12′ NB, 5° 48′ OL | |||
Status en tijdlijn | ||||
Oorspr. functie | Kanselarij, ziekenhuis | |||
Huidig gebruik | Ontmoetingspunt voor Overheid, Ondernemerschap & Onderwijs | |||
Start bouw | 1566-1571 (oorspr.) 1893-'96 | |||
Verbouwing | Bordes 1621 | |||
Bouwinfo | ||||
Architect | B. Jansz, J. van Lokhorst | |||
Erkenning | ||||
Monumentstatus | Rijksmonument | |||
Monumentnummer | 24396 | |||
Detailkaart | ||||
|
Geschiedenis
Het werd in de periode 1566-1571 gebouwd, waarschijnlijk op kosten van Filips II, als zetel van het Hof van Friesland. In 1814 werd de kanselarij als ziekenhuis ingericht. Van 1814 tot 1824 diende het gebouw als kazerne. Van 1824 tot 1892 was de kanselarij in gebruik als huis voor burgerlijke en militaire verzekering. In 1892 werd de kanselarij gerestaureerd onder leiding van de rijksbouwkundige Jacobus van Lokhorst. Tot 2013 was de kanselarij een van de gebouwen waarin het Fries Museum was gehuisvest.
Na het vertrek van het museum en een verbouwing heeft de Kanselarij nieuwe huurders gekregen waaronder de Thorbecke Academie. De dependance van deze Academie huisvest een deel van het onderwijscurriculum van de opleiding bestuurskunde.
Bordes
In 1621 werd aan de kanselarij een bordes toegevoegd. Het draagt het Wapen van Friesland. Op het bordes staan vier stenen leeuwen. Deze leeuwen dragen de wapenschilden van de vier kwartieren van Friesland: Oostergo, Westergo, Zevenwouden en de Friese elf steden.
- Wapen Stedenkwartier
Beeldengroep gevel
De kanselarij heeft een trapgevel met negen beelden. Het bovenste beeld, een mannenfiguur, stelt de goddelijke voorzienigheid (providentia Dei) voor. Dit beeld draagt een pauselijk tiara op het hoofd. In de linkerhand draagt het de rijksappel als machtsteken van Hem die regeert en in de rechterhand de scepter van het wereldbestuur. De andere acht beelden zijn vrouwenfiguren. Aan de linkerkant staan van boven naar beneden: gerechtigheid (iustitia), geblinddoekt met zwaard en weegschaal; naastenliefde (caritas) met kind; hoop (spes) met anker; geloof (fides) met kruis en boek. Aan de rechterkant staan van boven naar beneden: verstand (prudentia), met spiegel en slang; dapperheid (fortitudo); matigheid (temperantia), met kruik; eendrachtigheid (concordia), met hoorn des overvloeds.
Zie de categorie Kanselarij (Leeuwarden) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |