Kaizen

Kaizen (改善, Japans voor "veranderen naar beter" of "verbetering") is een aanpak in productiviteitsverbetering ontstaan in Japanse bedrijven waarschijnlijk naar het voorbeeld van het werk van Amerikaanse experts zoals Frederick Winslow Taylor, Frank Bunker Gilbreth, Walter Shewhart en een samenwerkingsprogramma van het United States Department of War met de industrie na de Tweede Wereldoorlog. De ontwikkeling van kaizen ging hand in hand met de ontwikkeling van kwaliteitstechnieken zoals TPM (Total Productive Maintenance), maar beperkt zich er niet toe.

Kaizen in japans

Visualisatie van het 'Kaizen' proces.

De doelstellingen van kaizen zijn:

• Eliminatie van verspillingen (muda's d.w.z. activiteiten die kosten toevoegen maar geen waarde)
• Cyclus van voortdurende verbeteringen

Een betere definitie van het Japanse gebruik van kaizen is "uiteenhalen en opnieuw in elkaar steken op een betere manier." Datgene wat uiteengehaald wordt is meestal een proces, een systeem, een product of een dienst.

Kaizen is een dagelijkse activiteit met een doel dat verder gaat dan verbetering. Het is ook een proces dat, wanneer correct uitgevoerd, de werkplaats menselijker maakt: het elimineert hard werk (zowel mentaal als fysiek) en het leert mensen de verspillingen in een proces zien en elimineren.

Kaizen wordt vaak misverstaan en incorrect toegepast. Dit resulteert in slechte resultaten en leidt tot bijvoorbeeld ontslagen. Dit noemt men "kaiaku" (letterlijk: "veranderen naar slechter"). Ontslagen zijn niet het doel van kaizen. Integendeel, kaizen moet uitgevoerd worden met respect voor de mensen. Zonder respect voor de mensen kan er geen voortdurende verbetering mogelijk zijn. In de plaats daarvan zijn er eenmalige verbeteringen die snel vervagen.

Iedereen neemt deel in kaizen: mensen uit alle lagen van een organisatie, van de CEO tot de werkvloer. Zelfs externe stakeholders kunnen betrokken worden wanneer nodig.

Een van de bekendste schrijvers over kaizen is Masaaki Imai. Hij schreef het boek Kaizen, en het vervolg daarop Gemba Kaizen, dat vrij vertaald kan worden als "verbeteren vanaf de werkvloer".