Johann Strauss sr.

Johann Baptist Strauss sr., Duits: Johann Baptist Strauß sr. (Leopoldstadt bij Wenen, 14 maart 1804 - Wenen, 25 september 1849) was een Oostenrijks dirigent, violist en componist.

Johann Strauss sr.
Johann Strauss sr.
Volledige naamJohann Baptist Strauss sr.
Geboren14 maart 1804
Overleden25 september 1849
Land Oostenrijk
Stijlromantiek
Nevenberoepdirigent, violist
Instrumentpiano, viool
Belangrijkste werkenRadetzkymars, Annen - Polka, Lorelei-Rhein-Klänge - Walzer,
Portaal    Klassieke muziek

Levensloop

Zijn vader was herbergier. Strauss begon zijn muzikale carrière bij het orkest van Ignaz Michaël Pamer. Toen hij 15 was, mocht hij meespelen in het orkest van de in Wenen in die tijd zeer populaire Joseph Lanner. Deze had zoveel succes dat hij vanwege zijn vele optredens zich verplicht zag om zijn orkest in tweeën te splitsen. Johann kreeg de opdracht om het tweede orkest te dirigeren.

Beide sterke karakters kwamen al vlug in botsing, en Johann trok weg, om een eigen dansorkest op te richten. Vanaf 1833 trad hij hiermee ook in het buitenland op. In 1835 werd hij "Hofballmusikdirektor".

Zijn beroemdste werk is ongetwijfeld de "Radetzkymars", die hij schreef ter ere van de 82-jarige generaal Josef Radetzky, die in Italië grote militaire successen boekte. Daar deze generaal een republikein was, ontstond er zulke deining dat Johann Strauss zelfs een tijdlang Wenen ontvlucht is.

Johann Strauss had drie zonen, die zelf ook componist werden: Johann (de Walskoning), Josef en Eduard.

Van de in totaal 251 composities die hij geschreven heeft, zijn er 152 in de vorm van walsen en 18 marsen.

Strauss trouwde in 1825 met Anna Streim. Dit huwelijk was niet gelukkig: lange periodes van afwezigheid vanwege Strauss’ vele buitenlandse tournees leidden tot toenemende verwijdering tussen de echtgenoten. Het huwelijk bracht zeven kinderen voort, onder wie Johann, Josef en Eduard en de dochters Anna en Therese. Hij was een strenge vader die zijn zonen ondanks hun aanwezige muzikale talenten verbood een muzikale carrière na te streven. Zo werd Johann gedwongen om zich voor te bereiden op een loopbaan in het bankwezen.

Strauss onderhield vanaf 1834 een maîtresse die hem acht kinderen schonk. Deze situatie leidde er uiteindelijk toe dat Anna van hem scheidde. Vervolgens zette zij haar zoon Johann aan om alsnog een muzikale loopbaan te ambiëren. Dit deed hij met zoveel succes dat hij zich ontwikkelde tot de belangrijkste concurrent van zijn vader in het Weense muziekleven.

Strauss sr. overleed als gevolg van roodvonk die hij had opgelopen bij een van zijn onwettige kinderen. Het Museum der Johann Strauss Dynastie in Wenen besteedt aandacht aan onder meer zijn werk en leven. Hij en zijn zoons Johann jr., Josef en Eduard werden (her)begraven op het Zentralfriedhof in Wenen.

Composities (Uittreksel)

Marsen
  • 1830 Großer Festmarsch, op. 39a6 uit Wiener Tivoli-Musik, 1tes Heft
  • 1832 Original-Parade-Marsch (Wiener Bürger-Märsche Nr. 1) WoO
  • 1832 Marsch nach Zampa (Wiener Bürger-Märsche Nr. 2), WoO
  • 1834 Marsch nach Robert der Teufel (Wiener Bürger-Märsche Nr. 3), WoO
  • 1834 Original-Parade-Marsch, op. 73 - getitelt: Wiener Bürger-Marsch Nr 1
  • 1838 Original-Parade-Marsch (Wiener Bürger-Marsch Nr. 5), op. 102
  • 1843 Parade-Marsch, op. 144
  • 1846 Österreichischer Fest-Marsch, op. 188
  • 1846 Esmeralda-Marsch (Wiener Bürger-Marsche Nr. 6), op. 192
  • 1847 Österreichischer Defilier-Marsch, op. 209 - later hernoemd in: Geschwindmarsch Nr. 119
  • 1848 Österreichischer National-Garde-Marsch, op. 221
  • 1848 Marsch der Studenten-Legion, 223
  • 1848 Freiheits-Marsch, op. 226
  • 1848 Marsch des einigens Deutschlands - Militärmarsch, op. 227
  • 1848 Radetzkymars, op. 228
  • 1848 Brünner National-Garde-Marsch, op. 231
  • 1849 Zwei Märsche der königlich spanischen Nobelgarde, op. 240
    1. Triumph-Marsch
    2. Manövrir-Marsch
  • 1849 Jelačić-Marsch, op. 244 - opgedragen aan de Kroatische Gouverneur graaf Josip Jelačić od Bužima
  • 1849 Wiener Jubel-Marsch, op. 245
  • 1849 Wiener Stadt-Garde-Marsch, op. 246
  • March of the Royal Horse Guards
  • Radetzky-Bankett-Marsch

Galoppen
  • 1838 Der Carneval in Paris, Galopp, op. 100
  • 1839 Gitana-Galopp, op. 108
  • 1839 Indianer-Galopp, op. 111
  • 1839 Furioso-Galopp, op. 114
  • Alpenkönig - Galopp, op. 7
  • Ballnacht-Galopp, op. 86
  • Cachucha-Galopp, op. 97
  • Chinesischer-Galopp, op. 20
  • Einzugs-Galopp, op. 35
  • Fortuna-Galopp, op. 69
  • Jugendfeuer-Galopp, op. 90
  • Karolinen und Kettenbrücke - Galopp, op. 21
  • Reise-Galopp, op. 85
  • Seufzer-Galopp op. 9
  • Sperl-Galopp, op. 42
  • Wettrennen-und Wilhelm-Tell-Galopp, op. 29

Walsen
  • 1826 Täuberln-Walzer, op. 1
  • 1826 Döblinger Reunion - Walzer, op. 2
  • 1827 Wiener Carneval, op. 3
  • 1827 Kettenbrücken-Walzer, op. 4
  • 1827 Gesellschaftwalzer, op. 5
  • 1827 Wiener-Launen-Walzer, op. 6
  • 1829 Charmant-Walzer, op. 31
  • 1830 Benifice-Walzer, op. 33
  • 1830 Gute Meinung für die Tanzlust, op. 34
  • 1830 Tivoli-Rutsch Walzer, op. 39
  • 1830 Wiener Damen - Walzer, op. 40
  • 1831 Der Raub der Sabinerinnen - Walzer, op. 43
  • 1831 Vive la Danse!, op. 47
  • 1831 Heiter auch in ernster Zeit, op. 48
  • 1831 Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, op. 49
  • 1835 Mein schönster Tag in Baden - Walzer, op. 58
  • 1835 Zweyte Walzer-Guirlande, op. 77
  • 1835 Philomelen-Walzer, op. 82
  • 1836 Rosa-Walzer, op. 76
  • 1836 Huldigungs-Walzer, op. 80
  • 1837 Brüssler Spitzen - Walzer, op. 95
  • 1837 Ball-Racketen, op. 96
  • 1838 Paris-Walzer, op. 101
  • 1839 Freuden-Grüsse..., op. 105
  • 1839 Cäcilien-Walzer, op. 120
  • 1839 Apollo-Walzer, op. 128
  • 1840 Wiener Gemüths-Walzer, op. 116
  • 1841 Adelaiden-Walzer, op. 129
  • 1842 Egerien-Walzer, op. 134
  • 1843 Lorelei-Rhein-Klänge - Walzer, op. 154
  • 1845 Geheimnis aus der Wiener-Tanzwelt, op. 176
  • 1848 Helenen-Walzer, op. 204
  • 1848 Sorgenbrecher, op. 230
  • Architekten-Ball-Tänze, op. 36
  • Bajaderen Walzer, op. 53
  • Das Leben ein Tanz, der Tanz ein Leben - Walzer, op. 49
  • Die Friedensboten, op. 241
  • Donaulieder (Deutsche Lust), op. 127
  • Elisabethen - Walzer, op. 71
  • Erinnerung an Berlin - Walzer, op. 78
  • Erinnerung an Deutschland - Walzer, op. 87
  • Gabrielen-Walzer, op. 68
  • Herztöne-Walzer, op. 203
  • Huldigung der Königin Viktoria - Walzer, op. 103
  • Krönungs - Walzer, op. 91
  • Osterreichische Jubel-klänge - Walzer, op. 179
  • Paroxysmen, op. 189
  • Promotionen, op. 221
  • Walzer à la Paganini, op. 11

Andere werken (quadrillen, polka's etc.)
  • Alice-Polka, op. 238
  • Annen - Polka, op. 137
  • Damen-Souvenir-Polka, op. 236
  • Eisele und Beisele Sprünge, op. 202
  • Erinnerungen an Ernst oder "Der Carneval in Venedig", Fantasie op. 126
  • Exeter Polka, op. 249
  • Haute-Volée - Quadrille, op. 142
  • Josefstädter Tänze, op. 23
  • Jubel-Quadrille, op. 130
  • Kathinka-Polka, op. 218
  • Louisen-Quadrille, op. 234
  • Quadrille zur Namensfeier Kaiser Ferdinands, op. 151
  • Quadrille zur Namensfeier Kaiserin Maria Anna, op. 153
  • Salon-Polka, op. 161
  • Schäfer-Quadrille, op. 217
  • Sperl-Polka, op. 133
  • Wiener Kreuzer-Polka, op. 220
  • Piefke und Pufke Polka, op. 235

Bibliografie
  • Francis Pieters: The Marches of the Viennese Strauß Dynasty, in: WASBE World - Official Magazine of the World Association for Symphonic Bands and Ensembles, March 2013, pp. 14–27, ISSN 2192-5127
  • Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
  • R. Swanston: The day they banned the waltz, Classic Cd N33:36-40 Feb 1993.
  • Marianne Betz: Der Csakan und seine Musik : Wiener Musikleben im frühen 19, Jahrhundert, dargestellt am Beispeil einer Spazierstockblockflöte, Tutzing: Hans Schneider Verlag, 1992, 294 p.
  • Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
  • E. Hilmar: Klavierwerke op. 61-120, in: Notes 47:555-8 N2 1990 Tutzing, H. Schneider, 1987.
  • Dr. Felix Czeike, Helmut Kretschmer: Wiener Musiker Gedenkstätten, Vienna: J & V Edition, 1988, 146 p.
  • Hans Fantel: Empire of dreams : the music of the Strauss family, in: Opera News 52:8-10+ Jan 2 1988.
  • Karch Pal: Pest-Buda katonazeneje 1848-Ban, Budapest: Kozzeteszi az MTA Zenetudomanyi Intezet, 1983.
Zie de categorie Johann Strauss I van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.