Joe English (schilder)
Joseph Alphonse Marie (Joe) English (Brugge, 5 augustus 1882 – Vinkem, 31 augustus 1918) was een Vlaamse tekenaar en kunstschilder. Hij overleed aan de gevolgen van een slecht verzorgde blindedarmontsteking in het legerhospitaal 'L'Océan 2' in Vinkem op 31 augustus 1918. Hij is een van de Vlaamse IJzersymbolen. Zijn beeltenis staat gebeeldhouwd op de Paxpoort in Diksmuide.
Familie English in Brugge
English was de zoon van de Ier Henry English (Waterford, 1853 - Adegem 1918) en Marie Dinnewet (Brugge, 1858-1905). Henry richtte in Brugge, eerst op de hoek van de Vrijdagmarkt en de Boeveriestraat, vervolgens in het Sint-Salvatorskerkhof een goudborduuratelier op, samen met zijn echtgenote, die was opgegroeid in een Brugse kunstenaarsfamilie. Het gezin had tien kinderen, nl. vier zonen en zes dochters, die borduurden in het atelier van hun ouders. Een van de zoons, Michiel English, werd priester en speelde een belangrijke rol in de liturgie en als kunsthistoricus in het bisdom Brugge. Joe English schilderde en tekende reeds van jongs af aan op school. Om zijn talenten verder te ontwikkelen volgde hij cursussen tekenen en schilderen aan de Stedelijke Academie te Brugge.
Joe English als jonge schilder en zijn gezin
Hij was een talentvolle jongeman en op aanbeveling van de directeur van de Brugse academie kon hij van 1901 tot 1908 een opleiding volgen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen. Zijn leraar was er o.a. Juliaan de Vriendt, wiens zoon Samuel de Vriendt een van zijn trouwste vrienden werd.
Joe behaalde in 1904 en 1907 de tweede plaats in de Romeprijs voor schilderkunst en in 1907 ook de Godecharleprijs. Hij liet zich tot Belg naturaliseren en leerde in Antwerpen zijn echtgenote Elisabeth Goedemé (1876-1926) kennen, die was opgegroeid in een Vlaamsvoelend en kunstminnend gezin. Zij was een begaafde pianiste en muzieklerares. Van 1908 tot 1914 werkte Joe in Brugge als zelfstandig kunstschilder. Voor het goudborduuratelier van zijn vader ontwierp hij onder meer heel wat vlaggen. In het gezin English-Goedemé werden twee kinderen geboren, Lieve (Brugge, 7 maart 1912 - 4 april 1934) en Raf (11 maart 1915 - 9 oktober 1967).
Joe als oorlogssoldaat en kunstenaar
In 1914 werd hij gemobiliseerd. Vanaf eind 1915 werkte hij als kunstenaar in Veurne, waarbij hij zich ontwikkelde tot prominent frontsoldaat. Hij ontwierp de typische heldenhuldezerkjes voor de Vlaamse gesneuvelden in de Eerste Wereldoorlog. In 1918 werd hij ook frontschilder.
Hij stierf op 36-jarige leeftijd in het legerhospitaal L'Océan te Vinkem aan een onbehandelde blindedarmontsteking in de nacht van 31 augustus 1918.
Hij werd begraven op de Belgische militaire begraafplaats van Steenkerke. De allereerste IJzerbedevaart vond daar in 1920 plaats bij zijn graf. In 1930 werd hij bijgezet in de crypte van de IJzertoren.
Eerbetoon
Door toedoen van zijn vriend Samuel de Vriendt, zoon van Juliaan de Vriendt, werden een aantal olieverfschilderijen en aquarellen, die Veurne tijdens de oorlog voorstellen, permanent in het stadhuis van Veurne tentoongesteld.
In 1976 werd in Vinkem op initiatief van de VTB ter ere van English een monument in de vorm van een heldenhuldezerk opgericht, in de nabijheid van het hospitaal L'Océan 2.
In Roeselare, Brugge, Borgerhout, Edegem en Diksmuide is een straat naar hem vernoemd. In Antwerpen heeft een tramhalte (tramlijn 24) zijn naam gekregen.
Zijn naam staat vermeld op het oorlogsgedenkteken in de Kartuizerinnenstraat, Brugge en op het gedenkteken bij de ingang van de Cercle Gaulois, Wetstraat, Brussel.
Literatuur
- Joe English, Tijdschrift Vlanderen volledig aan de kunstenaar gewijd, september-oktober 1985.
- Guillaume MICHIELS, De Brugse School, Brugge, 1990.
- Fernand BONNEURE, Joe English, in: Lexicon van Westvlaamse beeldende kunstenaars, Brugge, 1992.
- Joris DEDEURWAERDER, Joe English, in: Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Tielt, 1998.
- Joe's kunst, catalogus van de tentoonstelling Joe English, Diksmuide, 2008.
- Piet DE BAERE & Co ENGLISH, Henry English, een Vlaams Ier in Brugge, 2016.
- Paul DE BAERE, Een parochiaan aan het front: Joe English, in: Kerk en Leven, Sint-Donatianus Brugge, 9 november 2016.
- Karel PLATTEAU, 'Guido Gezelle en Joe English, in: Biekorf, 2018.
Afbeeldingen
Kaft van een gedenkboekje voor Joe English, in 1920 gepubliceerd door uitgeverij De Vlaamsche Boekenhalle van Alfons De Groeve, met een inleiding door Cyriel Verschaeve
Tekst op het bidprentje voor Joe English
Tekening van een heldenhuldezerk door Joe English
"Vlamingen gedenkt Ieper", tekening door Joe English