Jeruzalem van goud

Het lied werd in 1967 geschreven voor de Zesdaagse Oorlog begon, maar werd zo goed als het tweede volkslied van Israël na de Israëlische overwinning in die oorlog. Hierbij veroverde[1] Israël Oost-Jeruzalem op Jordanië, waardoor de westmuur opnieuw toegankelijk werd voor Joden. Het lied werd toen door Israëlische soldaten bij de Klaagmuur gezongen.

In april 1967 werd dit lied tijdens het Israëlisch Songfestival - niet als inzending - voor het eerst gezongen. Teddy Kollek, burgemeester van West-Jeruzalem, had om een lied over Jeruzalem gevraagd en Naomi Shemer schreef en componeerde het. Zangeres en soldate Shuli Nathan kreeg van het Israëlische Defensieleger speciale toestemming om het te gaan zingen.[2] De tekst van het lied is voor de plaatselijke Palestijns-Arabische bevolking onverteerbaar: de stad komt erin weer tot leven (de bron gaat weer stromen) en raakt weer bevolkt. De shofar klinkt weer bij de tempel.[3]

In de Knesset werd in 1967 door de vredesactivist Uri Avneri voorgesteld om het huidige volkslied, het Hatikwa, te vervangen door Jeruzalem van goud. Dit voorstel heeft het niet gehaald.[4]

Het lied heeft een poëtische tekst. Het is een lofdicht op de stad Jeruzalem. Veel gebouwen in de stad hebben een gouden gloed bij bijvoorbeeld avondlicht, door een speciale soort stenen dat bij de bouw ervan is gebruikt. Op een deel van de inhoud ervan wordt wel kritiek geuit, voornamelijk het feit, dat het lied de verlatenheid en leegte van de stad beschrijft, terwijl er altijd Arabieren en joden hebben gewoond, en de stad tegenwoordig juist veel inwoners heeft, wat het als volkslied minder geschikt zou maken.

Behalve dat het Jeruzalem beschrijft, worden ook andere plaatsen van het land genoemd zoals de Dode Zee.

Het refrein luidt:

Jeroesjalajim sjel zahav - Jeruzalem van goud

wesjel nechosjet wesjel or - en van koper en van licht

halo lechol sjirajich - Is het niet zo dat voor al jouw liederen

ani kinor - ik een viool ben?

Het lied maakt deel uit van de soundtrack van de film Schindler's List en wordt afgespeeld op het einde van de film. Dit veroorzaakte controverse in Israël, omdat het lied algemeen geassocieerd wordt met de Israëlische overwinning in de Zesdaagse Oorlog en geen verband houdt met de Holocaust, het onderwerp van de film. In Israëlische versies van de film werd het lied vervangen door het gedicht "Eli Eli" van Hannah Szenes.

• Jom Jeroesjalajiem
• Zesdaagse Oorlog

• Engelstalige site over het lied