Jan Rieuwertsz.

Jan Rieuwertsz. werd in 1616/17 geboren als zoon van Rieuwert Jansz. en Hilletie Pieters. Op 25 oktober 1640 trad hij toe tot het gilde van boekverkopers en vestigde hij zich in de Dirk van Hasseltsteeg in Amsterdam in het huis genaamd 'het Martelaarsboek'.[1] Hij woonde naast de bekende boekbinder Albert Magnus. [2] Jan Rieuwertsz. was zelf ook boekbinder, maar werd vooral bekend als uitgever. In zijn carrière bracht hij meer dan 230 titels op de markt. Hij drukte deze werken vaak niet zelf. Rieuwerstz. was waarschijnlijk wel actief als drukker van klein gelegenheidsdrukwerk of keuren en octrooien. [3][4] De boekwinkel die in zijn huis gevestigd was werd druk bezocht door doopsgezinden en collegianten. Veel van het drukwerk dat Rieuwertsz. op de markt bracht werd ook geschreven door deze doopsgezinden en collegianten. Rieuwertsz. maakte deel uit van de hechte vriendenkring van Baruch Spinoza. Tot deze vriendenkring behoorden ook de koopman/filosoof Pieter Balling, die werk van Spinoza naar het Nederlands vertaalde; Jarig Jelles, een koopman op de Herengracht, die Spinoza al sinds 1654 kende; Adriaen Koerbagh; Johannes Koerbagh; de koopman Simon Joosten de Vries, die Spinoza toegenegen was en een jaargeld verstrekte; de arts en latinist Johannes Bouwmeester; de arts en schrijver Lodewijk Meyer; de hoogleraar Burchard de Volder en de diplomaat Coenraad van Beuningen. Samen becommentarieerden ze het werk van Spinoza. Jan Rieuwertsz. werkte nauw samen met Jan Hendrik Glazemaker, een vertaler van filosofische werken. Op 1 januari 1675 werd hij benoemd tot stadsdrukker van Amsterdam in plaats van Johannes van Ravestyn.

Titelpagina van de Iliaden van Homerus, uitgegeven door Jan Rieuwertsz. te Amsterdam in 1658.

De werken die Rieuwertsz uitgaf waren met name in het Nederlands geschreven, met enkele uitzonderingen in het Frans en Latijn.[5]

Rieuwertsz gaf onder andere de volgende werken uit:[6]

• Anthony Jansen (1656), Zederymen.
• Dené escartes (1657), Principia philosophiæ: of beginselen der wysbegeerte.
• J.A. Glazemaker (1658), Iliaden van Homerus, Amsterdam.
• Galenus Abrahamsz (1659), Nader verklaringe van den XIX artikelen.
• Camphuysen (1661), Theologische werken.[7]
• Pieter Balling (1684), Het licht op den Kandelaar.
• Gerard Brandt (1665), Stichtelijke gedichten, vervaetende verscheide gebeden, plichten en opwekkingen ter godtsaeligheit.
• Tileman van bracht (1669), Schoole der deugde.[8]
• Verduyn (1673), Oprecht historisch verhael, van 't geen voorgevallen is in Bodegraven en Swammerdam, door 't invallen en doorbreken der Fransen.
• Cl. Schaep (1671), Bloem-tuyntje.[9]
• Abrhaham de Graaf (1672), De beginselen van de algebra of stelkonst.[10]
• Spinoza (1677), De nagelaten schriften.[11]
• Ant. Bourignon (1683), Het Leven van Juffr. Antoinette Bourignon. Ten deelen by haar self, en ten deele by ymant anders van haar kennis, beschreven in de Tractaten.

• I.H. van Eeghen (1967), De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 4. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven N-W, papierhandel, drukkerijen en boekverkopers in het algemeen, Amsterdam: Scheltema & Holkema, 63.
• M. M. Kleerkooper. (1914). De boekhandel te Amsterdam voornamelijk in de 17de eeuw. Geopgraphische en Geschiedkundige Aanteekeningen. pp. 65 Den Haag: Martinus Nijhoff.
• P.C. Molhuysen en P.J. Blok (red.) (1912), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2, Leiden: A.W. Sijthoff.
• Piet Visser (1996), Godtslasterlijck ende Pernicieus. De rol van boekdrukkers en boekverkopers in de verspreiding van dissidente religieuze en filosofische denkbeelden in Nederland in de tweede helft van de zeventiende eeuw. Amsterdam: vakgroep Boek- en Informatiewetenschap en de uitgeverij AD&L.
• Wijnman, H. F. (1937). De Amsterdamsche boekbinder Albert Magnus. Oud Holland, 230-240.