Inspiratie van de Bijbel
De Inspiratie van de Bijbel is een belangrijke gedachte in de christelijke geloofsleer en de dogmatiek. Het wil aangeven dat de Bijbel een goddelijke oorsprong heeft. Ook wil de inspiratie duidelijk maken hoe Gods woorden tot mensen zijn gekomen en hoe de Bijbel tot stand is gekomen.
Problematiek van de inspiratie
In de loop der eeuwen is de Bijbel geleidelijk tot stand gekomen. Ook hebben allerlei mensen, variërend van kooplui, ossenherders, koningen en profeten tot apostelen aan de Bijbel gewerkt. De Bijbel is door ongeveer veertig mensen en over een periode van ongeveer vele eeuwen tot stand gekomen. Tegelijk belijden de meeste christenen dat zij in de Bijbel Gods woord ontvangen. Bij de 'leer van de inspiratie' wordt nagedacht over de vraag hoe Gods woord in de Bijbel gestalte heeft gekregen.
Inspiratietheorieën
Er zijn verschillende theorieën over de inspiratie ontwikkeld:
- Een oude theorie is de zogenoemde mechanische inspiratie. In deze gedachte heeft God de Bijbelschrijver gedicteerd wat er geschreven moest worden. Hierbij wordt wel de metafoor gebruikt dat de Bijbelschrijvers door God als typemachine zijn gebruikt. Deze theorie komt heel dicht bij de islamitische gedachte over de totstandkoming van de Koran.
- Een andere theorie is de zogenoemde dynamische inspiratie. Deze gedachte gaat ervan uit dat God enkele gedachten aan de Bijbelschrijver heeft geopenbaard. Daarna zouden de schrijvers er op hun eigen manier verder een invulling aan hebben gegeven. In deze benadering zou er dus heel veel menselijke ballast in de Bijbel zijn opgenomen.
- Een derde theorie is de zogenoemde organische inspiratie. Deze theorie is ontwikkeld door Herman Bavinck. Zij gaat uit van de gedachte dat de Bijbelschrijvers bewust en zelfstandig hebben geschreven. Toch heeft God hen in hun schrijven zo geleid en bestuurd dat zij Gods woorden hebben opgeschreven. Bij de organische inspiratie wordt onderscheid gemaakt tussen een goddelijke en een menselijke factor. In deze gedachte heeft God de menselijke factor gestuurd en voor fouten behoed.
Beoordeling van de verschillende theorieën
Door de eeuwen heen hebben christenen veelal de mechanische inspiratie aangenomen. Hoewel op een genuanceerde manier en met de nodige uitzonderingen, gingen bijvoorbeeld Augustinus, Calvijn en diverse anderen in de geschiedenis van de kerk uit van de gedachte dat de Bijbel letterlijk door God is gedicteerd. O.a. onder invloed van de Verlichting en de moderne Bijbelwetenschap zijn de standpunten gaan veranderen. De organische en dynamische inspiratietheorieën zijn pogingen om de moderne wetenschap met de orthodoxe visie te verzoenen.