In-ovo geslachtsbepaling

Het huidige ethische probleem met de eierproductie is het doden van eendagskuikens. Op de dag dat de kuikens uit hun ei komen, worden de kuikens gesekst. Tijdens het kuiken-seksen worden de eendagskuikens in twee groepen verdeeld: de mannetjes en de vrouwtjes. De vrouwtjes worden naar opfokbedrijven vervoerd waar ze worden gehuisvest voordat ze uiteindelijk naar de legkippenhouderij gaan. De mannetjeskuikens worden op de dag dat ze uitkomen geruimd.[2] Ze worden economisch nutteloos geacht omdat ze geen eieren kunnen leggen en niet snel genoeg vlees kunnen aanzetten in vergelijking met vleeskuikens. Jaarlijks worden naar schatting ongeveer 5-7 miljard eendagskuikens gedood omdat ze geen economisch doel hebben.[3] In-ovo geslachtsbepaling maakt hieraan een einde aan.[4]

Het implementeren van in-ovo geslachtsbepaling in de pluimveesector resulteert in een diervriendelijkere en duurzamere productie. Diervriendelijker omdat de eendagskuikens niet meer hoeven worden afgemaakt en duurzamer omdat er minder energie wordt gebruikt omdat alleen de vrouwelijke eieren in de toekomst hoeven worden uitgebroed na geslachtsbepaling.[5] De mannelijke eieren die worden uitgesorteerd kunnen voor verschillende doeleinden worden gebruikt, zoals het gebruik als een alternatieve hoogwaardige eiwitbron.[6]

Voor lange tijd werd het onmogelijk gehouden om voor of tijdens het broedproces te bepalen of dat er uit het broedei een haantje of een hennetje zou worden geboren. De pluimveesector houdt zich hier al jaren mee bezig, om zo eendaagshaantjes van hun noodlot te ontzien.

Eerst praktijkrijpe methode

In 2018 is het Duitse bedrijf Seleggt erin geslaagd om een methode te ontwikkelen waarbij dit mogelijk is. Het is Seleggt gelukt om met een hormoontest de broedeieren op dag 9 van het broedproces te seksen.[7] Vanaf 8 november 2018 liggen de consumptie-eieren gelegd door de hennen die met de Seleggt methode gesekst zijn in de schappen van de Duitse supermarkt REWE, in de regio Berlijn.[8]

De eieren die met de Seleggt methode gesekst zijn worden verkocht onder het label "respeggt". Dit label waarborgt de belofte "zonder kuikendoden".[9] respeggt eieren zijn sinds 2018 niet alleen in Duitsland maar ook in Frankrijk en Nederland te koop.[10]

Het bedrijf Seleggt is niet het enige bedrijf dat bezig is met geslachtsbepaling in het broedei. Ook is de hormoonmethode die Seleggt gebruikt is niet de enige methode. Wereldwijd zijn er naar schatting tientallen bedrijven die zich bezig houden met geslachtsbepaling in het broedei.

• Bio-marker detectie - Een hiervan is het Leidse bedrijf in ovo, dit bedrijf opgericht in 2013 houdt zich sindsdien bezig met geslachtsbepaling in het broedei. In ovo gebruikt net als Seleggt een klein beetje vloeistof uit het broedei en bepaalt aan de hand van een biomarkerdetectie of dat het gaat om een mannelijk of vrouwelijk broedei.[11]
• PCR - Het Duitse bedrijf Plantegg maakt gebruik van een PCR-methode, hiermee wordt aan de hand van DNA bepaald of dat het broedei mannelijk of vrouwelijk is. Net als In ovo en Seleggt bepaalt deze methode op dag 9 van het broedproces het geslacht. Deze methode is na verwachting eind 2020 praktijkrijp.
• Hyperspectraal - Een ander Duits bedrijf Agri Advanced Technologies (AAT) maakt gebruik van licht om het geslacht van het ei te bepalen. Het broedei wordt doorlicht met een lichtstraal, met een hyperspectrale meettechnologie wordt aan de hand van het berekende lichtspectrum het geslacht bepaald. Deze methode werkt voor bruine broedeieren en kan plaatsvinden vanaf de 13^de dag van het broedproces.[12]

Een alternatief van het voorkomen van kuiken doden is het mesten van haankuikens, dit is wat het Nederlandse bedrijf Kipster doet. Hennetjes en haantjes worden als gebruikelijk gescheiden in de broederij. De haantjes gaan vervolgens naar een Kipster vleeskuikenbedrijf waar de haantjes worden gevoerd en geslacht op het moment dat ze hun doelgewicht hebben bereikt.[13]

Zoals al genoemd werd zijn er mogelijk tientallen bedrijven die bezig zijn met methodes ontwikkelen om geslachtsbepaling in het broedei mogelijk te maken. De hierboven genoemde bedrijven/methodes zijn de meest bekende praktijkrijpe methodes of zijn mogelijk binnen een jaar praktijkrijp.