Hogere Zeevaartschool Antwerpen

De Belgische Marine doet beroep op de diensten van de school voor de opleiding van haar officieren en de HZS heeft als enige Vlaamse hogeschool de toelating om in de beide landstalen onderwijs te verlenen. Er worden ook officieren voor de koopvaardij opgeleid. Met zijn zeer specifiek opleidingsprofiel is het de kleinste hogeschool (2011-2012 ca 700 studenten) in Vlaanderen, maar wel lid van de associatie rond de Universiteit Antwerpen.

Er zijn twee opleidingen:

• Bachelor in de scheepswerktuigkunde (3 jaar);
• Bachelor (3 jaar) en Master (1 jaar) in de nautische wetenschappen.

Deze laatste opleiding is zeer veelzijdig, en staat op het niveau van industrieel ingenieur, maar dan aangevuld met talen, (internationaal) recht, economische vakken en geneeskunde. Aangezien het om een academische master-graad gaat, wordt de opleiding georganiseerd in samenwerking met de Universiteit Antwerpen, de Universiteit Gent en de Université de Liège. Na het behalen van het diploma in de school, moeten de aspirant-officieren nog een aantal maanden "vaar-ervaring" voorleggen, om de graad van officier te mogen voeren. Vóór de invoering van de bachelor-masterstructuur waren er ook al twee afdelingen: "officier werktuigkundige" en "officier ter lange omvaart".

Vanaf 14e eeuw was er in Antwerpen zeevaartonderricht. In 1800 werd professor Gaspard Monge naar Antwerpen gestuurd om een zeevaartschool op te richten.[1][2] De geschiedenis van de huidige school gaat terug op een instelling die in 1802 door Napoleon werd opgericht. Napoleon wilde van Antwerpen een uitvalsbasis maken tegen Engeland. De "Schelde en Antwerpen" noemde hij "een pistool, gericht op het hart van Engeland". Behalve grote havenwerken, hoorde daar ook gepaste opleiding bij.

In 1834 werd de school "heropgericht" onder het Belgische regime. Het onderwijs, aanvankelijk in het Frans, behoorde eigenlijk bij het Ministerie van Verkeer. De internationale maritieme "verkeersregels" waren immers een belangrijk deel van het curriculum.

Tijdens het interbellum, door de toename van de gemotoriseerde scheepvaart en de ontdubbeling met een Nederlandstalige afdeling, was er nood aan uitbreiding. Dit weerspiegelde zich in een nieuw hoofdgebouw in Van de Veldestijl.

Bij de federalisering (1989) werd de bevoegdheid over de Zeevaartschool overgeheveld naar het Vlaams ministerie van onderwijs. Er blijft evenwel een controle van het ministerie van verkeer op het niveau en de inhoud van de specifiek nautische vakken.

• De hogere zeevaartschool (archief: De hogere zeevaartschool)

Zie de categorie Hogere Zeevaartschool (Antwerpen) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.