HMS Exeter (schip, 1928)

	VlagExeter Vlag
	HMS Exeter
	Overzicht
Type	Yorkklasse zware kruiser
Naamgever	Exeter
	Geschiedenis
Besteld	15 maart 1928
Werf	HMNB Devonport
Kiellegging	1 augustus 1928
Tewaterlating	18 juli 1929
In dienst gesteld	27 juli 1931
Uit dienst gesteld	1 maart 1942
	Algemene kenmerken
Waterverplaatsing	8.520t
Lengte	175,3m
Breedte	17,7m
Diepgang	5,2m
Bemanning	628
	Techniek en uitrusting
Aandrijving	4 stoomturbine, 4 schachten, 8 ketels
Machinevermogen	60.000Kw
Snelheid	32 knopen
Bewapening	3 x dubbelloopse 203 mm kanonnen 4 x 102 mm kanonnen 2 x 40 mm luchtafweergeschut 2 x drieloopse 533 mm torpedobuizen
Pantser	Gordel 76 mm Scheepsdek 38 mm Barbetten 25 mm Geschuttorens 25 mm Ammunitieopslag 76- 140 mm Schotten 111 mm
Vliegtuigen en helikopters	2 watervliegtuigen
Portaal	Marine

HMS Exeter was een zware kruiser van de Yorkklasse die van 1931 tot 1942 dienst deed bij de Britse marine. Het schip is tot zinken gebracht bij de Tweede Slag in de Javazee.

Ontwerp

Exeter had een waterverplaatsing van 8.520 ton en volgeladen een verplaatsing van 10.790 ton. Dankzij de Parsons stoomturbines, die ieder één schacht hadden, had het schip een machine vermogen van 60.000Kw, waarmee het een topsnelheid van 32 knopen kon halen. Als het schip een snelheid van 14 knopen aanhield, kon het 19.000 kilometer varen.[1][2]

Exeter had een hoofdbewapening van zes BL 203 mm Mk VIII kanons in drie geschuttorens. Origineel waren er acht gepland, maar vanwege de nodige gewichtsreductie werd één toren geschrapt. Het schip had een secundaire bewapening van vier 102 mm kanonnen, die voor zowel lucht- als oppervlaktedoelen ingezet werden. Verder had het schip twee keer 40 mm luchtafweergeschut en twee drieloopse torpedobuizen van 533 mm.[1][2][3]

Modificaties

luchtfoto van HMS Exeter

In 1932 werd de beplating van Exeter gereduceerd, zodat het scheepsdek wat minder omsloten werd. Ook werden de katapulten zodanig veranderd dat ze de nieuwe Fairey IIIF watervliegtuigen konden afschieten. Ook werd het 40 mm luchtafweergeschut vervangen door twee vierloopse 12,7 mm machinegeweren.[1]

Na het gevecht met Admiral Graf Spee werd besloten om het pantser te verbeteren, de vuursystemen te upgraden en meer luchtafweergeschut te plaatsen. Zo kwamen er 40 mm kanonnen bij en 20 mm geschut, werd het 102mm geschut vervangen door dubbelloops geschut van hetzelfde kaliber en vonden er diverse verbeteringen aan de radars plaats.[1][3]

Dienstperiode

Zeeslag bij de Río de la Plata

HMS Exeter maar de deel uit van Force G, een reactie-eenheid die naar de Atlantische Oceaan rond het continent Zuid-Amerika was gestuurd om vestzakslagschip Admiral Graf Spee tot zinken te brengen. Op 13 december 1939 ontmoette Force G de Graf Spee, een gevecht volgde. De Britten hadden een speciale manoeuvre voorbereid, Exeter zal naar het noordwesten zwenken en de overige schepen, de lichte kruisers HMS Ajax en HMNZS Achilles (Nieuw-Zeeland), naar het noordoosten. Hierdoor kwam Graf Spee tussen hen te liggen, wat grote strategische gevolgen had. Een klein overzicht van het gevecht:

Om 06:18 begon Graf Spee met het beschieten van Exeter, Exeter vuurde vanaf 06:20 terug.[3][4]

Om 06:23 werd Exeter zwaar geraakt. De bemanning van de torpedobuizen werd gedood, de communicatie-apperatuur werd vernietigd, de schouwen en zoeklichten werden doorzeefd en het watervliegtuig verwoest.[3][4]

Om 06:26 werd geschuttoren B van Exeter geraakt en lamgelegd. Ook werd de brug geraakt. Iedereen op de brug sneuvelde of raakte gewond, op de kapitein en twee officieren na.[3][4]

Om 06:38 raakte afgevuurde torpedo's van Exeter Graf Spee. Geschuttoren A werd verwoest en er brak brand uit. Even later raakte een 203 mm projectiel de dieselreiniger van de Graf Spee, het schip had nu nog maar diesel voor zestien uur.[3][4]

Om 06:50 maakte Exeter 7° slagzij naar stuurboord.[4]

Om 07:30 trok Exeter zich terug, haar laatste geschuttoren was immers uitgeschakeld door kortsluiting na de inslag van een 283 mm granaat. Het schip trok zich terug naar de Falkland Eilanden voor noodreparaties. In februari 1940 kwam het schip terug in Engeland; de hierboven genoemde definitieve reparaties en verbeteringen namen meer dan een jaar in beslag (tot maart 1941) [3][4]

Uiteindelijk was Admiral Graf Spee zodanig beschadigd dat het door eigen bemanning tot zinken werd gebracht.[3][4]

Slag in de Javazee

Op 27 februari 1942 voerde Exeter met het geallieerde American British Dutch Australian Force eskader, kortweg ABDA, onder leiding van Schout-bij-Nacht Karel Doorman naar de Japanse invasie vloot van Java. Exeter had een kort gevecht, al snel werd een van haar ketel kamers geraakt door een granaat, waardoor veertien mannen sneuvelden. Exeter veranderde van koers onder dekking van HMAS Perth, die een rookgordijn legde. Exeter werd hierna terug naar Surabaya geëscorteerd door de Nederlandse torpedobootjager Hr.Ms. Witte de With en de Engelse HMS Electra en HMS Encounter.[3][5]

Tweede slag in de Javazee

Luchtfoto van zinkende Exeter

Op 1 maart 1942, een dag na de eerste slag in de Javazee, voerden de Exeter, Encounter en USS Pope naar de Straat Soenda, ze werden onderschept door een overig deel van de Japanse invasievloot. Ondanks verschillende pogingen om weg te komen, luktte het de drie schepen niet. Exeter en Encounter werden getorpedeerd. Later die dag werd Pope ook tot zinken gebracht. [6][7]

Bronvermelding

Literatuur

(en) Raven, Alan, British Cruisers of World War Two. Naval Institute Press, Annapolis, Maryland (1980). ISBN 0-87021-922-7.
(en) Lenton, H. T., British & Empire Warships of the Second World War. Naval Institute Press, Annapolis, Maryland (1998). ISBN 1-55750-048-7.
(en) Rohwer, Jürgen, Chronology of the War at Sea 1939-1945: The Naval History of World War Two, Third Revised. Naval Institute Press, Annapolis, Maryland (2005). ISBN 1-59114-119-2.

Externe links

Referenties

Raven, Alan, British Cruisers of World War Two, Naval Institute Press
Lenton, H. T., British & Empire Warships of the Second World War, Naval Institute Press
(en) York-class heavy cruisers. uboat.net.
(en) The Battle of the River Plate. Ahoy.
Bas Flipse, Slag in de Javazee. marineschepen.
(en) Bill Francis, HMS Exeter, the final days. COFEPOW Remember.
Rohwer, Jurgen, Chronology of the War at Sea 1939-1945: The Naval History of World War Two

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[raven-1] Raven, Alan, British Cruisers of World War Two, Naval Institute Press

[lenton-2] Lenton, H. T., British & Empire Warships of the Second World War, Naval Institute Press

[uboat-3] (en) York-class heavy cruisers. uboat.net.

[riodela-4] (en) The Battle of the River Plate. Ahoy.

[5] Bas Flipse, Slag in de Javazee. marineschepen.

[stoker-6] (en) Bill Francis, HMS Exeter, the final days. COFEPOW Remember.

[7] Rohwer, Jurgen, Chronology of the War at Sea 1939-1945: The Naval History of World War Two