Aardbeving Alaska 1964
De aardbeving van Alaska in 1964 vond plaats op 27 maart 1964.
Aardbeving Alaska 1964
| ||||
  | ||||
| Datum | 27 maart 1964 | |||
| Kracht | 9,2 (op de schaal van Richter) | |||
| Epicentrum | Prince William Sound | |||
| Coördinaten | 61° 1′ NB, 147° 39′ WL | |||
| Getroffen land(en) | Verenigde Staten, Canada | |||
| Doden | 131 | |||
 | ||||
Fourth Avenue in Anchorage | ||||
| ||||
Deze aardbeving, die ook bekend is als Goede Vrijdagaardbeving is de zwaarste aardbeving in de geschiedenis van de Verenigde Staten en de op één na zwaarste beving die door een seismograaf is vastgelegd (de zwaarste was de aardbeving van Valdivia in 1960).
De aardbeving vond plaats bij de breuklijn van de Pacifische tektonische plaat en de Noord-Amerikaanse Plaat die loopt van westzuidwest naar oostnoordoost ten zuiden van Alaska. De Pacifische plaat schuift langzaam maar permanent onder de Noord-Amerikaanse. Hierdoor wordt spanning opgebouwd die tot ontlading komt als de Noord-Amerikaanse plaat plotseling "vrijkomt" en een stuk naar het zuiden tot zuidoosten schuift. Daarbij vond enige kanteling plaats van de Noord-Amerikaanse plaat. Het zuidoostelijk deel ervan, grotendeels onder de oceaanbodem gelegen, kwam tot ongeveer 10 meter omhoog (rood omlijnd op de kaart). Het aangrenzend noordwestelijk deel, ongeveer vanaf Kodiak Island via het schiereiland Kenai naar Anchorage en de Prince William Sound, zakte tot 2 meter (blauw omlijnd).
De aardbeving gebeurde rond 17.36 uur lokale tijd en had een kracht van 9,2 op de schaal van Richter.[1] Het epicentrum lag in de Prince William Sound, in de Golf van Alaska ten zuiden van centraal Alaska. De grootste schade werd aangericht in Anchorage, 120 kilometer ten noordwesten van het epicentrum. De beving duurde er ongeveer vier minuten. Veel verwoestingen in de stad werden door aardverschuivingen veroorzaakt. Bijna alle 75 huizen in de buurt Turnagain Heights werden verwoest, later werd hier het "Earthquake Park" gemaakt. Anchorage kreeg te maken met verwoesting van of grote schade aan gebouwen en huizen die niet aardbevingsbestendig waren. Hetzelfde gold voor de infrastructuur van wegen, water- en rioolleidingen en elektriciteit. Van de schade is veel beeldmateriaal bewaard gebleven.[2] De 20 meter hoge betonnen verkeerstoren van het internationale vliegveld stortte in waarbij de dienstdoende verkeersleider omkwam.[3] In meerdere andere steden en dorpen werd grote schade aangericht. Gedeelten van Montague Island kwamen ruim 11 meter hoger te liggen. Op Kodiak Island kwam de zuidoostkust omhoog, de rest van het eiland daalde. Ten zuidoosten van Anchorage daalde de bodem 2,4 meter zodat aanpassing van de Seward highway over een afstand van 20 km nodig was om hem boven het nieuwe hoogwaterpeil te brengen.
De dorpjes Girdwood en Portage, 50 en 60 km zuidoost van Anchorage werden vernield door de bodemdaling en eropvolgende hoogwatergetijden. Girdwood werd landinwaarts herbouwd, Portage werd verlaten. De meeste kustplaatsen in de Prince William Sound, op het schiereiland Kenai, en op Kodiak met name de havens van Seward, Whittier, en Kodiak werden zwaar beschadigd door een combinatie van aardschokken en landverschuivingen, tsunami's of de daardoor veroorzaakte branden. Als gevolg van de aardbeving kwamen 139 mensen om het leven. Het aantal slachtoffers bleef beperkt omdat de kusten en eilanden van Alaska en British Columbia dun bevolkt tot onbewoond zijn.
De beving is uitgebreid onderzocht door geologen waarvan documentatiemateriaal beschikbaar is. De video rechtsonder geeft daarvan een samenvatting.