Godenpijler (Nijmegen)

De godenpijler van Nijmegen is een erezuil, waarschijnlijk gebouwd ter ere van de Romeinse keizer Tiberius, dat wordt tentoongesteld in Museum Het Valkhof te Nijmegen.

De Nijmeegse godenpijler in Museum Het Valkhof

Het is bij opgravingen in 1980 gevonden op het huidige plein voor het museum, het Kelfkensbos. De pijler bestaat nog uit twee losse blokken, die op elkaar geplaatst zijn. Oorspronkelijk hoorden er nog minstens twee andere blokken bij, maar die zijn nooit teruggevonden. Vermoedelijk werden de zware blokken van de pijler in de late oudheid gebruikt als fundering voor een nieuwe verdedigingswal en zijn zo bewaard gebleven.

Aan verschillende zijden van het monument bevinden zich reliëfs van Romeinse goden, zoals Apollo (op de foto hier rechts afgebeeld), Diana en Ceres. Op één zijde staat een man voor een altaar, met als opschrift TIBR CSAR ("Tib(e)r(ius) C(ae)sar"). Victoria, de godin van de overwinning, houdt een lauwerkrans boven zijn hoofd.

Aanleiding voor de oprichting van het monument door de Romeinen was waarschijnlijk het einde van een langdurige oorlog tegen de Germanen. Een andere reden kan ook de verheffing zijn geweest van Tiberius tot keizer in 14 n.Chr., de triomf van Germanicus in 17 n.Chr., of de reorganisatie van de grensverdeling langs de Rijn door Tiberius, die tussen 10 en 12 n.Chr. in Germanië verbleef met de hoogste militaire rang.

Discussie over historie Nijmegen

Zonnewijzer op het plein voor het museum
  • De Nijmeegse godenpijler speelt een centrale rol in de discussie over de oudste stad van Nederland. De voormalige Maastrichtse stadsarcheoloog (tevens alumnus van de Katholieke Universiteit Nijmegen) Titus Panhuysen, noemde in 2002 in een publicatie voor de vrienden van Museum Het Valkhof de godenpijler "een van Nijmegens historische kroonjuwelen" en "een monument dat met de vroegste stichting van de stad in verband gebracht kan worden". Deze laatste uitspraak werd door sommigen gezien als bewijs dat Nijmegen de oudste stad van Nederland is. Panhuysen zelf ontkent zijn uitspraken op die manier bedoeld te hebben.[1]

Kunstwerk Noviomagus

De godenpijler vormde de inspiratie voor het kunstwerk Noviomagus, de zonnewijzer op het plein voor Museum Het Valkhof, op de plek waar de stenen in 1980 gevonden zijn, een werk van Rutger Fuchs en Ram Katzir.

Afbeeldingen

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.