Glazen Koets (Nederland)

De Nederlandse Glazen Koets is met de Gouden Koets een van de twee gala-berlines van het Koninklijk Staldepartement. De naam van de koets is ontleend aan het glas dat de ornamentenrand beschermt. De koets staat in de Koninklijke Stallen in Den Haag.

De Glazen Koets

De Glazen Koets werd in 1821 voor koning Willem I besteld bij koetsenmaker P. Simons in Brussel. In 1826 werd hij afgeleverd. In 1830 namen de muitende Belgen de koets, samen met de andere bezittingen van de verjaagde Oranjes, in beslag. Na de erkenning van het Verdrag van Londen in 1839 reisde de Nederlandse opperstalmeester naar Brussel waar een aantal rijtuigen werd verkocht. De Glazen Koets werd vervolgens naar Den Haag overgebracht.

De opvallend grote koets heeft een eenvoudig gevormde donkerblauw gelakte kast die is afgezet met een crèmekleurige brede vergulde lijst van ornamenten in de vorm van laurier- en eikenbladeren. Op het portier is het koninklijk wapen uit die tijd geschilderd. Op het dak rust een vergulde houten koningskroon.

Het interieur is bekleed met purper fluweel, de zitkussens zijn bekleed met een verende laag. De hemel is gemaakt van witte zijde.[1] Het rijtuig heeft zeven ramen met geslepen glas. Het plaatsnemen in een koets met rondom glas was en is het voorrecht van een koning of koninklijke prins. Wanneer de koning in de Glazen Koets rijdt, worden acht paarden ingespannen.

Jarenlang werd de Glazen Koets op Prinsjesdag gebruikt, maar tegenwoordig wordt hij alleen nog bij speciale gelegenheden gebruikt. Zo werd het rijtuig gebruikt voor de ouders van het bruidspaar bij het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard (1937, voor koningin Wilhelmina en prinses Armgard) en bij het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus (1966, voor koningin Juliana, prins Bernhard en mevrouw von Amsberg). In beide gevallen was de koets met acht paarden bespannen.

Proefrit van de Glazen Koets voorafgaand aan het huwelijk in 1966

De Gouden Koets heeft langzamerhand de plaats van de Glazen Koets ingenomen. Volgens het protocol zijn het echter twee gelijkwaardige staatsieberlines. Koningin Wilhelmina hield meer van de Glazen Koets dan van de zeer opzichtige Gouden Koets, en is de oudere koets ook na 1900 geregeld op Prinsjesdag blijven gebruiken.

Op foto's wordt de Glazen Koets vaak verward met de minder voorname, door prins Constantijn en prinses Laurentien op Prinsjesdag gebruikte gala-glasberline. Dat is een omgebouwde gala-berline.[2]

Met ingang van Prinsjesdag 2016 vervangt de Glazen Koets vier jaar lang de Gouden Koets op Prinsjesdag. In deze periode wordt de Gouden Koets gerestaureerd.