Gerard Soete

Gerard Soete (Pittem, 29 januari 1920 – Brugge, 9 juni 2000) was een Belgische rijkswachter, koloniaal, schrijver en collegeleraar. Soetes bekendheid nam in 1999 toe, een jaar voor zijn dood, toen bekend werd dat hij betrokken was geweest bij de nasleep van de moord op Lumumba, waarbij hij het stoffelijk overschot uit de weg had geruimd.

Onafhankelijk Congo

In 1960 werd de Belgische kolonie Congo onafhankelijk. Vrij snel ontstonden er meningsverschillen tussen president Joseph Kasavubu en premier Patrice Lumumba en brak er in Congo een burgeroorlog uit. In 1961 werd Lumumba vermoord, samen met zijn politieke medestanders, minister van Binnenlandse Zaken Maurice Mpolo en Senaatsvoorzitter Joseph Okito. De Katangese minister van Binnenlandse zaken Godefroid Munongo had enkele Belgische koloniale politiefunctionarissen met de executie belast. In zijn boek De moord op Patrice Lumumba (1999) beweert auteur Ludo De Witte dat de Belgische politiecommissaris Frans Verscheure de gevangenen naar hun executieplek leidde. Politiefunctionaris Julien Gat beval de soldaten om te vuren.

Lumumba

Gerard Soete was, na studies Germaanse talen, in 1946 naar Congo vertrokken en werd er lid van de politie in Elisabethstad (tegenwoordig Lubumbashi), waar hij zijn loopbaan eindigde met de graad van inspecteur-generaal van de politie in Katanga.

In 1961 kreeg hij opdracht om de lijken van Lumumba, Mpolo en Okito op te graven en ze definitief te laten verdwijnen. Soete en zijn broer zaagden de lijken met een beugelzaag in stukken en lieten ze in zwavelzuur oplossen. Tijdens deze opdracht wrong De Soete twee snijtanden uit Lumumba's kaak, die hij als bewijsstuk (of souvenir?) bij zich hield.

Begin 2016 verschenen er berichten in de media dat de politie in België een tand in beslag had genomen.[1]

Verdere leven

Soete bleef nog tien jaar in Congo en was er actief onder het regime van Mobutu Sese Seko. In 1972 verhuisde hij naar Brugge en werd er tot aan zijn pensioen leraar (Nederlands, Engels, Duits, Frans) in de middelbare afdeling van het Sint-Leocollege.

Opnieuw Lumumba

In 1999 publiceerde de Vlaamse socioloog Ludo De Witte het boek De Moord op Patrice Lumumba, waardoor de zaak weer onder de aandacht kwam. De Witte had onder meer Soete geïnterviewd, die nu openlijk toegaf niet bij de moord zelf, maar bij de afwikkeling ervan betrokken te zijn geweest. Ook verklaarde hij geen spijt te hebben van de moord omdat hij Lumumba als een gevaar beschouwde.

De publicatie van De Wittes boek zorgde voor een diplomatieke crisis tussen België en Congo, waarna de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Louis Michel, een onderzoekscommissie liet samenstellen om de moord op Lumumba en de rol die België hier destijds bij speelde onder de loep te nemen. Soete, die had toegegeven dat hij Lumumba's snijtanden nog steeds in zijn bezit had, werd nu gevraagd om deze bewijsstukken in te leveren. Hij beweerde hierop echter dat hij ze enkele dagen eerder tien mijl buiten de kust in de Noordzee had geworpen.

Soete overleed onverwacht in 2000 en maakte niet meer mee dat de Belgische regering in 2001 officieel haar excuses aanbod aan de Congolese regering vanwege haar betrokkenheid bij de moord op Lumumba.

Auteur

Soete was actief als romanschrijver en als auteur van non-fictie over het koloniale leven in Kongo. In zijn roman De arena (1978) beschrijft hij de moord op Lumumba in al haar gruwelijke details.

In 1980 kreeg hij de provinciale romanprijs van West-Vlaanderen voor zijn onuitgegeven roman Stad van bordelen en kathedralen.

Soete publiceerde ook onder het pseudoniem Geert Van Puthen.

Naast zijn boeken schreef hij heel wat artikels die verschenen in het in Brugge uitgegeven cultureel maandblad Kruispunt.

Publicaties

Boeken
  • De achterhoede, Brugge, Darthet, 1967 (onder pseudoniem Geert Van Puthen)
  • Negropolis, Brussel, Reinaert, 1971 (onder pseudoniem Geert Van Puthen)
  • De stroom, of handleiding voor een revolutie, Zele, Reinaert, 1976
  • Keerverbod, Brugge, Orion, 1976
  • De arena: het verhaal van de moord op Lumumba, Brugge, Raaklijn, 1978
  • De afrekening, Nijmegen, Gottmer, 1980
  • Hotel Roze uren, Brecht, De Roerdomp, 1985
  • De grijshemden, Antwerpen, Standaard, 1988
  • De gekke monnik, Leuven, De Clauwaert, 1991 (historische roman over Hugo Van der Goes).
  • Het einde van de grijshemden: onze koloniale politie, Zedelgem, Flandria Nostra, 1993
  • Burenpsalm, Zedelgem, Flandria Nostra, 1993

Tijdschriftenartikels in Kruispunt
  • Exotisch decor, 1996, blz. 158-161
  • Acculturatie, 1997, blz. 220-222
  • Ongeremde fantasie, 1997, blz. 266-268, over de koning van de Kuba, of de zwarte bijbel
  • Op zoek naar onszelf ?, 1998, blz. 222-225

Literatuur
  • Luc DECORTE, Tien vragen aan Gerard Soete, in: Brugsch Handelsblad, Brugge, 31 augustus 1979.
  • Lexicon van West-Vlaamse schrijvers, Deel II, Torhout, 1985, blz. 78.
  • Joris VAN HULLE, Gerard Soete, VWS-cahier 119, 1986.
  • Luc DECORTE, Gerard Soete en Paul Vanderschaeghe ter nagedachtenis, inː Brugge die Scone, 2001.

Bronnen
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.