Gemaal Eemnes

	Gemaal Eemnes
	Het gemaal Eemnes bij de Eemnessersluis anno 2012
	Locatie
Locatie	Aan de Eemnesservaart
	Status en tijdlijn
Oorspr. functie	gemaal
Start bouw	1880/1883
Verbouwing	1923
	Bouwinfo
Architect	Ingenieursbureau W.C. en K. de Wit
Eigenaar	Waterschap Vallei en Eem
	Erkenning
Monumentstatus	rijksmonument
Monumentnummer	516168
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Het gemaal Eemnes is een uit 1880 daterend gemaal gelegen aan de Eemnesservaart in de Nederlandse provincie Utrecht.

Beschrijving

Oorspronkelijk verliep de afwatering van de Eemnesserpolder via meerdere sluisjes, waaronder de Eemnessersluis. Vanaf 1791 werd de polder bemalen door een watermolen. Deze molen werd rond 1880 vervangen door een stoomgemaal.[1] In 1923 werd dit stoomgemaal verbouwd tot een elektrisch gemaal naar ontwerp van het Amsterdamse ingenieursbureau W.C. en K. de Wit. In 1993 werd de gemaalfunctie overgenomen door dompelpompen in nieuwe pompkelders. In 2006 werd het gemaal gerestaureerd. De oude pompinstallatie met de bijbehorende elektrische installatie is bewaard gebleven en wordt enkele malen per jaar werkend gedemonstreerd.

Het gebouw is sinds 2000 een erkend rijksmonument vanwege de cultuurhistorische waarde. De kern uit de 19e eeuw omvat het middelste gedeelte met de witgepleisterde gevel. Aan de noord- en zuidzijde zijn in 1921 aanbouwen geplaatst. Van belang zijn de bewaard gebleven machinerieën die de geschiedenis van de polderbemaling laten zien. Ook de ruimtelijke relatie met de naastgelegen schutsluis - eveneens een rijksmonument - en de Eemnesserpolder waren argumenten voor de registratie als rijksmonument.

Interieur gemaal Eemnes
Het gemaal vanuit het zuidoosten gezien
Eemnessersluis met rechtsachter het gemaal

Bronnen

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Gemaal Eemnes
Waterschap Vallei en Eem: Gemaal Eemnes
Nederlandse Gemalen Stichting: Eemnes, gemaal
Archief Eemland Gemaal Eemnes

Noot

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Nederlandse Gemalen Stichting vermelden 1883, het waterschap geeft echter aan dat het stoomgemaal uit 1880 dateert.

Zie ook

Het Ingenieursbureau W.C. & K. De Wit

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Nederlandse Gemalen Stichting vermelden 1883, het waterschap geeft echter aan dat het stoomgemaal uit 1880 dateert.