Gedenkraam in het gemeentehuis (IJlst)

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen vier inwoners van IJlst om: Nooitgedagts schip werd tot zinken gebracht, Hoomans en Huizinga werden gefusilleerd en Anema werd tijdens verzetsactiviteiten door een Duitse scherpschutter neergeschoten. Op 10 april 1943 stortte bij IJlst een Canadese Mosquito neer nadat zij werd aangeschoten, de piloot Leach en navigator Bull kwamen daarbij om het leven. Ter nagedachtenis aan deze zes slachtoffers werd door Julie Kropholler, zuster van architect Alexander Kropholler, een glas-in-loodraam ontworpen, dat werd vervaardigd door W.E. Vahrenkamp. Het werd op 29 juni 1948 onthuld.[3]

Het raam was aanvankelijk geplaatst in het stadhuis van de gemeente IJlst. IJlst ging later op in de gemeente Wymbritseradeel (1984) en Súdwest-Fryslân (2011). In 1985 werd het gedenkraam overgebracht naar het nieuwe gemeentehuis aan de Stadslaan.

Het raam is ingedeeld als een triptiek; aan de ene zijde is een matroos te zien, staand aan een stuurwiel, met op de achtergrond de golven van de zee. De andere zijde toont een gewapend lid van de Binnenlandse Strijdkrachten tegen de achtergrond van het Friese land. In het middenpaneel zijn de namen van de oorlogsslachtoffers vermeld en van boven naar beneden het esdoornblad als symbool voor Canada, de leeuw uit het wapen van Nederland en het wapen van IJlst. Boven de beide mannen en het middenpaneel trekken vliegtuigen over, tussen de jaartallen 1940 1945.

Vermeld worden R.M. Bull en J.E. Leach, officers R.C.A.F. † 10-4-1943; Rinnert Gerrit Anema † 17-4-1945; Jurjen Hoomans † 6-4-1945; Hendrik Huizinga † 6-4-1945 en Jan Nooitgedacht † 14-5-1940. Het Fries opschrift[4] onderaan luidt:

MEI KRIGELE MOED FOAR DE FRIJHEIT STOARN; IT SIED FAN HJOED IS DE KERL FAN MOARN

• Lijst van oorlogsmonumenten in Súdwest-Fryslân