Gallo-Romeinse villa des Bruyères

De resten van deze villa werden in 1979 tijdens grondonderzoek ontdekt. Een jaar later startten de opgravingen door de vereniging Amphora(& Natuurhistorisch museum Boekenberg park & Kindervreugd Antwerpen) die duurden tot 1987. Na deze datum verwaarloosde men de archeologische site. De funderingen werden geleidelijk aan overwoekerd door begroeiingen. De uit luisteen uitgegraven vertrekken had men gewoon na de opgraving terug dichtgegooid. Eind 1993 was de schade aan de resten aanzienlijk deels door de weersomstandigheden, door de plantengroei en door de mens via het belopen van de muren en het meenemen van stenen voor de bouw en gewoon vandalisme. In het kader van het project "Treignes museumdorp" is de CE-DARC/Musée de Malgré-Tout met de hulp van de Waalse Regio in 1994 gestart met de restauratie en de openlegging van de Gallo-Romeinse villa. Deze werd mede mogelijk gemaakt met de instemming van de eigenares van het terrein.

Bodemonderzoek door Amphora wees uit dat er minstens acht gebouwen verspreid op een oppervlak van zes ha te vinden zijn. Inmiddels is het hoofdgebouw of het woonhuis van de eigenaar (pars urbana) ontsloten. Tot op heden kwamen er 35 000 voorwerpen naar boven.
Door onderzoek zijn een aantal verschillende bewoningsfasen van de onderzochte zone in kaart gebracht:

1. Fase 1 De drainage greppels
2. Fase 2 en 3 De gebouwen die met metaalbewerking te maken hadden
3. Fase 4 De bouw van de "pars urbana" van een Gallo-Romeinse villa
4. Fase 5 Aanbouw van een kelder aan de noordwestkant van de villa
5. Fase 6 Verbouwing in de Laat-Romeinse tijd

In de eerste fase maakte men de tussen 1980 en 1987 ontsloten en terug volgestorte ruimten terug vrij. Voor de start van de restauratie maakte men een plaatsbeschrijving op van het terrein omdat de vindplaats van 1987 tot 1994 verwaarloosd werd. Het resultaat hiervan is vergeleken met de documentatie van Amphora en de foto's van de opgraving.

• Saskia Bott en Pierre Cattelain, De Gallo-Romeinse villa des Bruyères in Treignes, (Viroinval), Editie van de Cedarc/Musée du Malgré-tout, Treignes, 1997, ISBN 2871490287