Gaito Gazdanov

Gazdanov was de zoon van een houtvester en groeide op in Siberië en de Oekraïne. Hij vocht tijdens de Russische Burgeroorlog aan de zijde van de Witten, onder generaal Pjotr Wrangel. In 1920 week hij als witte emigrant uit naar Parijs, waar hij aanvankelijk aan de kost kwam als taxichauffeur.

Gazdanovs eerste roman — Een avond met Claire (1930) — werd geprezen door Maksim Gorki and Vladislav Chodasevitsj en draagt duidelijk sporen van Marcel Proust. Gazdanov werd tussen beide wereldoorlogen vooral om zijn korte verhalen geprezen als een der meest begaafde Russische schrijvers uit de immigratie. Zijn beste werk schreef hij echter na de Tweede Wereldoorlog, meer in het bijzonder de romans De geest van Aleksander Wolf (1947) en De terugkeer van Boeddha (1949); deze werken vallen op door het gevoel voor psychologische details en goed uitgewerkte criminele plots, waarachter echter steeds een zeker cynisme schuil gaat. Een bepaalde wanhoop blijft bij Gazdanov altijd uitstekend in balans met zijn 'joie de vivre'.

In de jaren vijftig had Gazdanov bij Radio Liberty een eigen programma over Russische literatuur. Hij stierf in 1971 aan longkanker te München en werd begraven op het Russische kerkhof van Sainte-Geneviève-des-Bois bij Parijs.

In 2013 verscheen het herontdekte boek Het fantoom van Alexander Wolf in een Nederlandse vertaling. In 2014 werd Nachtwegen uitgebracht.

• Vecher u Kler (1929, onder de titel Een avond bij Claire in het Nederlands vertaald, 1992, herziene editie 2013)
• Istoriya odnogo puteshestviya (1938, Het verhaal van een reis)
• Polyot (De vlucht) (1939, eerste volledige editie 1992)
• Nochnaya doroga (1939-1940, onder de titel Nachtwegen in het Nederlands vertaald, 2014)
• 1947/48 Prizrak Aleksandra Vol'fa (1947-1948, onder de titel Het fantoom van Alexander Wolf in het Nederlands vertaald, 2013)
• Vozvrashchenie Buddy (1949-1950, Terugkeer van de Buddha)
• Piligrimy (1953-195454, Pelgrims)
• Probuzhdenie (1965-1966, Ontwaken)
• Evelina i eyo druzya (1968-1971, Eveline en haar vrienden)

• E. Waegemans: Russische letterkunde Utrecht, 1986. (Opnieuw herziene en geactualiseerde editie: Amsterdam, Antwerpen, 2003). ISBN 90-5330-355-3
• A. Bachrach e.a.: Encyclopedie van de wereldliteratuur. Bussum, 1980-1984. ISBN 90-228-4330-0

• Gazdanovs biografie in Harvard Magazine