Focolarebeweging

De beweging is in 1943 opgericht door Chiara Lubich (1920 - 2008) in het Noord-Italiaanse stadje Trente. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is zij met een paar vriendinnen begonnen passages uit de Bijbel letterlijk in praktijk te brengen. Trente werd in 1944 door de geallieerden verschillende malen gebombardeerd. Dan moesten Chiara en haar vriendinnen naar de schuilkelder. Dit waren angstige levenservaringen voor hen. Zij begrepen dat alles in het leven ijdel was...dat er voor hen maar één ideaal om voor te leven over bleef: God. Op 13 mei 1944 moesten zij weer in de kelder schuilen. Bij kaarslicht lazen ze in het Evangelie van Johannes het vers waarin Jezus bidt: "dat zij toch allen één zijn." (Joh.17,21) Dit was voor hen bedoeld, zo vonden ze. En later: "Hou van elkaar, zoals Ik van jullie gehouden heb" (Joh. 13,34), Jezus' nieuwe gebod van de Liefde, die niemand uitsluit. Zij zagen in dat ieder het Evangelie moest gaan leven. Voor katholieken was het toen helemaal niet vanzelfsprekend zo met de Bijbel om te gaan. Al snel ontstond er een beweging om Chiara heen, die zich inmiddels heeft uitgebreid naar meer dan 180 landen. De naam Focolarebeweging is afkomstig van het Italiaanse woord focolare, dat vuurhaard betekent. De naam is door de inwoners van Trente gegeven aan het eerste groepje meisjes dat het evangelie in praktijk bracht. De beweging, die binnen de Katholieke Kerk officieel Opera di Maria of Werk van Maria heet, trekt niet alleen mensen aan vanuit de Katholieke Kerk maar ook uit andere christelijke kerkgenootschappen en zelfs vanuit andere religies.

In 1949 trok de nieuw gevormde Focolare-gemeenschap naar de bergdorpen rond Trente om daar in de zomer langere tijd samen te komen. Deze jaarlijks terugkerende bijeenkomsten werden Mariapoli genoemd; letterlijk stad van Maria. Ook nu nog vinden elk jaar in alle landen waar de focolarebeweging zich bevindt Mariapoli's plaats. Na verloop van tijd vroeg men zich binnen de focolarebeweging steeds vaker af, waarom het niet mogelijk was Mariapoli's 365 dagen per jaar te laten duren, in plaats van enkele dagen of weken in de zomer. In 1964 werd de eerste permanente Mariapoli gesticht, Loppiano, in Italië, onder de rook van Florence.

Inmiddels zijn overal ter wereld dergelijke permanente Mariapoli's (of focolarestadjes) ontstaan, ieder met zijn eigen spiritualiteit. Loppiano bijvoorbeeld heeft als thema "Ontmoetingsplaats van alle culturen". Ottmaring in Duitsland heeft als thema "Oecumene", Fontem in Kameroen "Inculturatie". Ook in Nederland en België zijn permanente Mariapoli's ingericht. In Nederland is dat Mariënkroon bij Nieuwkuijk en was er een van 1982 tot 2007 in Huis Baak, in België is er Vita te Rotselaar, bij Leuven.

Aartsbisschop Carlo Ferrari van Trente (1885 - 1962) gaf in 1947 de eerste diocesane goedkeuring. Hij heeft de beweging altijd gesteund, ook toen zij in de jaren 50 in de problemen leek te komen. Het was Paus Pius XII die toen het groene licht gaf. Paus Johannes XXIII gaf in 1962 kerkelijke goedkeuring aan het "Opus Mariae". Daarna hebben de pausen altijd van hun waardering blijk gegeven.[1]

Binnen de focolarebeweging probeert men de Bijbel letterlijk in praktijk te brengen. Dit leidt soms tot nieuwe (spirituele) inzichten. In het Bijbelboek Handelingen der Apostelen wordt over de eerste christenen gezegd, dat ze alles deelden wat ze hadden, waardoor niemand gebrek leed. Een vrijwillige gemeenschap van goederen werd al vanaf het eerste begin van de focolarebeweging nageleefd. In 1991 werd echter duidelijk dat deze gemeenschap van goederen zeer goed samen kon gaan met een vrijemarkteconomie. Binnen deze zogenoemde Economie van Gemeenschap stellen bedrijven twee derde van hun winst ter beschikking van armoedebestrijding en vorming. Inmiddels werken meer dan 750 bedrijven wereldwijd volgens dit principe. Verschillende congressen, afstudeeronderzoeken en wetenschappelijke publicaties zijn er aan gewijd.

Onder de naam New Humanity heeft de Focolarebeweging als NGO raadgevende status bij de Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties.

Niet iedereen die zijn leven geheel of gedeeltelijk in het Focolare heeft doorgebracht is zonder meer positief over zijn ervaringen. De kritiek richt zich vooral op de door hen dominant beschouwde positie van de stichteres, Chiara Lubich.

• De site van de Belgische tak van de Focolarebeweging
• De site van de Nederlandse tak van de Focolarebeweging
• De internationale website van de Focolarebeweging
• De officiële website van de Economie van Gemeenschap
• Website van ex-leden van de Focolare beweging