Escaperoom

Een escaperoom[1] (ook wel escape challenge, escape game, exit game, ontsnappingsspel of ontsnapkamer, soms op de – in het Nederlands onjuiste Engelstalige schrijfwijze – aangetroffen als escape room[1]) is een interactief spel op een fysieke locatie waarbij een groep mensen samen puzzels, raadsels en uitdagingen ontdekken en proberen op te lossen binnen een bepaalde tijd (meestal een uur). Het is een misvatting dat je wordt opgesloten in een kamer. Veel escaperooms hebben een thema uit het horror-, detective- of misdaadgenre. Er zijn escaperooms in onder andere een bus, een auto, een onderzeëer, een kluis, een bank, een gevangenis en een boerderij.[2][3]

Geschiedenis
Utrecht, Escape Room the Loophole

Het idee is gebaseerd op dat van escape games, een genre computerspellen dat als een subgenre van het adventure-genre kan worden beschouwd. De eerst bekende escaperoom is die van SCRAP in Japan in 2008. Vanaf de jaren 2010 sloeg het over naar Europa en de rest van de wereld. In Boedapest (Hongarije) zijn meer dan 80 escaperooms in dezelfde stad gevestigd. Inmiddels is Nederland onbetwist het land met de meeste escaperooms per inwoner.[4]

Nederland en België

In 2013 opende de eerste escaperoom in Nederland en in 2014 en 2015 kwamen er vele tientallen in België en Nederland bij waardoor er gesproken werd van een hype of rage.[5][6] De vele escaperooms die openden leidden tot gespecialiseerde reviewwebsites.

Medio 2015 is er een aangepaste vorm van een escaperoom in Nederland geopend naar een spelconcept uit Zweden, genaamd "Prison Island". Dit is een combinatie van Fort Boyard en een escaperoom aldus de bedenkers van het concept. Op dat moment (medio 2015) waren daarvan wereldwijd acht locaties. De eerste Nederlandse locatie werd in 2015 in Winterswijk gerealiseerd. Op 17 december van datzelfde jaar opende in DeFabrique in Utrecht de tweede escaperoom naar het "Prison Island"-concept in Nederland(te vinden in de Kartfabrique).[7]

Eind 2015 werd in Nederland de eerste "Escape Room" van het jaar-verkiezing georganiseerd. Bij deze jaarlijkse verkiezing wordt een top 10 samengesteld op basis van de meeste positieve recensies. Vervolgens kan men stemmen op hun favoriete escaperoom. De winnaar mag zich vervolgens een jaar lang 'Beste Escape Room van Nederland' noemen.[8] Inmiddels bestaat dit niet meer maar vanaf 2017 worden door escapetalk.nl de Publieksfavorieten van de BeNeLux bekend gemaakt. Dit gebeurt niet op basis van een stemronde, maar word berekend uit alle reviews van het afgelopen jaar op het platform. De escaperooms die voldoen aan de minimale score en het minimale aantal reviews mogen zich een jaar lang Publieksfavoriet noemen.[9]

Ook in de zorg wordt het concept ingezet om interdisciplinaire samenwerkingsvaardigheden te trainen en om thema's die binnen een zorginstelling leven te oefenen.[10] De escaperoom van het Spaarne Gasthuis won de Planetree Innovatie Award 2017.[11]

Media en populaire cultuur

In de aflevering van De Wereld Draait Door van 8 september 2014 werd een demonstratie gegeven van een escaperoom.[12] In de uitzending van 18 januari 2015 van het populaire televisieprogramma Boer zoekt Vrouw werd een escaperoom bezocht.[13] In de aflevering "The Intimacy Acceleration" van de komische televisieserie The Big Bang Theory, bezoeken vier personages een escaperoom; doordat de personages erg intelligent zijn hebben ze binnen een paar minuten alle puzzels opgelost. 15 september 2015 werd een aflevering van Goede tijden, slechte tijden uitgezonden waar enkele van de personages in een escaperoom werden opgesloten.[14] in 2017 en vanaf 2019 wordt op NPO 3 het programma The Big Escape uitgezonden, waarbij BN-ers uit speciaal voor de tv opgezette escaperooms moeten proberen te ontsnappen. Op 4 januari 2019 verscheen de bioscoopfilm "Escape Room" waarin zes personen voor een prijs van $ 10.000,- moeten proberen te ontsnappen uit een levensgevaarlijke escaperoom. Verder organiseerden de Nederlandse en Vlaamse radiozender Qmusic in 2019 en 2020 de "Q Escape Room". De dj's Mattie, Marieke en Domien werden op 8 april 2019 opgesloten in een escaperoom waarbij ze drie ultrakorte muziekfragmenten kregen, waarvan ze de artiest en de titel moesten zien te raden om te kunnen ontsnappen. Hiervoor moesten ze met behulp van luisteraars allerlei puzzels en raadsels oplossen. Hieruit kwamen aanwijzingen die moesten leiden naar de juiste oplossing. Ondertussen maakten ze tussen 6:00 uur en 0:00 uur live-radio vanuit de escaperoom, waarbij ze tweemaal per dag de gelegenheid kregen om drie titels en artiesten in te voeren. Na drie dagen wisten ze de muzikale code te kraken en uit de escaperoom te ontsnappen. In 2020 deden de Vlaamse dj's Sam De Bruyn, Inge de Vogelaere, Dorothee Dauwe, Wim Oosterlinck en Maarten Vancoillie hetzelfde. Zij werden op 13 januari 2020 opgesloten in de escaperoom. Zij deden er twee dagen langer over om hun muzikale code te kraken en uit de escaperoom te ontsnappen dan Mattie, Marieke en Domien.

Toepassing

Escaperooms dienen niet uitsluitend ter vermaak. Ze kunnen ook worden gebruikt bij een assessment van sollicitanten of cursisten. [15]

Controverse

In maart 2016 opende in een ondergrondse bunker in Valkenswaard een escaperoom met als thema Het Achterhuis van Anne Frank. Dit thema valt niet bij iedereen in goede aarde. De Anne Frank Stichting heeft laten weten hier niet blij mee te zijn. Ze vindt het thema te kwetsend voor een spel omdat het Achterhuis een van de plekken van de Jodenvervolging is. Het thema wekt volgens de stichting de indruk dat onderduiken, zoals Anne Frank dat deed, een spannend spel is, wat historisch onjuist is en dat het kwetsend is voor mensen die de Jodenvervolging in levenden lijve hebben ondervonden.[16][17]

Veiligheid

In januari 2019 werd in Polen een grootschalig onderzoek naar de escaperooms gestart, nadat vijf tienermeisjes bij een brand in een escaperoom in Koszalin ingesloten waren geraakt en waren omgekomen. Een groot deel van de onderzochte ruimtes bleek niet aan de veiligheidsnormen te voldoen.[18]

Zie de categorie Escape rooms van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.