Erkenning van gebarentalen

De Frans-Belgische Gebarentaal (LSFB) werd in oktober 2003 erkend door het Parlement van de Franse Gemeenschap. Een adviescommissie werd opgericht die op vraag van de regering of op eigen initiatief beleidsaanbevelingen aflevert.

De Vlaamse Gebarentaal (VGT) werd erkend op 26 april 2006. Een petitie van het Doof Actie Front, met meer dan 70.000 handtekeningen op minder dan vier maanden, verplichtte het Vlaams Parlement om de erkenning te bestuderen. Het decreet[1] houdt de volgende punten in:

• de culturele erkenning van de Vlaamse Gebarentaal;
• de oprichting van een adviescommissie, met vertegenwoordiging van alle betrokkenen, die adviezen zal verstrekken aan de Vlaamse overheid over het beleid inzake het gebruik van de Vlaamse Gebarentaal;
• de structurele subsidiëring van het onderzoek naar en de verdere ontwikkeling van de Vlaamse Gebarentaal;
• de erkenning van de Vlaamse Gebarentaal houdt ook minstens een intentieverklaring in dat Vlaanderen bereid is te werken aan heikele punten zoals het beperkt aantal tolkuren, het statuut van de tolken Vlaamse Gebarentaal enzovoorts. De op te richten adviescommissie zal een belangrijk hulpmiddel zijn om deze punten gericht aan te pakken.

De Deense Gebarentaal (DDL)[2] is de eerste onderwijstaal in het dovenonderwijs en deel van het curriculum.

De Finse Gebarentaal (SVK) en haar gebruik worden grondwettelijk erkend. "Sec. 17: [...] De rechten van personen die gebarentaal gebruiken en van personen die nood hebben aan vertolking of vertaling vanwege een handicap, zullen bij wet gegarandeerd worden."[3] In 1996 werd een werkgroep opgericht om te bestuderen hoe deze grondwettelijke rechten vertaald konden worden in de praktijk en hoe ze konden leiden tot amendementen op bestaande wetgeving.

De Nederlandse Gebarentaal (NGT) is nog niet erkend door de Nederlandse regering. Het kabinet heeft gezegd dat Nederlands en Fries nog niet in de Nederlandse Grondwet staan. Het Fries werd erkend via een handvest van bescherming van minderheidstalen. Het kabinet zal de gebarentaal via een verdrag van rechten van gehandicapten erkennen.

De Oostenrijkse Gebarentaal (ÖGS) werd op 6 juli 2005 grondwettelijk erkend. In artikel 8 van de Oostenrijkse grondwet staat "De Oostenrijkse Gebarentaal is hierbij erkend. Meer zal worden geregeld in verdere wetgeving".

De Portugese Gebarentaal is grondwettelijk erkend. Artikel 74 van de Portugese Grondwet stelt dat "de Portugese Gebarentaal moet beschermd en gewaardeerd worden als een middel voor culturele expressie en als een middel voor toegankelijkheid tot onderwijs en gelijke kansen".

De Spaanse Gebarentaal (LSE) en de Catalaanse Gebarentaal (LSC) werden op 28 juni 2007 erkend door de Spaanse regering. Andere Spaanse gebarentalen zijn nog niet wettelijk geregeld.

Een wet uit 1981 geeft Zweedse Doven het recht om tweetalig onderwijs te volgen. Tevens wordt de Zweedse Gebarentaal aangeboden als een vreemde taal in het normale onderwijs.

De Nieuw-Zeelandse Gebarentaal (New Zealand Sign Language, NZSL) werd begin 2006 een van de drie officiële landstalen van Nieuw-Zeeland, naast het Engels en het Maori. Het is wereldwijd de eerste en vooralsnog enige gebarentaal die de status van een officiële landstaal heeft verkregen.[4]

De Oegandese Gebarentaal (USL) is grondwettelijk erkend: "Artikel XXIV (iii): De staat zal de ontwikkeling van een gebarentaal voor de doven ondersteunen." In de praktijk is er echter weinig tot niets veranderd voor de doven in Oeganda.