Edward Bernays
Edward Louis Bernays (Wenen, 22 november 1891 - New York, 9 maart 1995) is een van de grondleggers van de communicatievorm propaganda, wat later tot public relations werd gedoopt. Hij gebruikte een interpretatie van Sigmund Freuds - Bernays' oom - theorie van de psychoanalyse en paste die in de jaren twintig voor het eerst als tactiek toe op het grote Amerikaanse publiek. Het doel was manipulatie van het onderbewustzijn.
Bernays leerde het Amerikaanse bedrijfsleven hoe dit mensen kon laten verlangen naar producten die ze wilden, in plaats van naar spullen die ze nodig hadden. De theorie daarachter was het verbinden van (massaproductie)artikelen aan de onbewuste verlangens van het grote publiek. Tactieken die - met dank aan Bernays - in die tijd hun oorsprong vinden, zijn bijvoorbeeld:
- Grootschalige pr-stunts.
- Het verbinden van beroemdheden en producten.
- Het erotiseren van artikelen zoals sigaretten.
- Producten presenteren als logisch overeenkomend met een bepaald imago (bijvoorbeeld rokende vrouwen met een imago van vrijheid en zelfstandigheid).
Bernays bedacht ook dat zijn tactieken ruimer toepasbaar moesten zijn dan om een afzetmarkt te creëren. Dat uitte zich in politieke denkbeelden, die met name neoconservatief Amerika omarmde.
Documentaire
Adam Curtis maakte in 2002 voor de BBC een serie programma's genaamd The Century of the Self. De eerste twee delen van dat (vierdelige) programma (de delen Happiness Machines en The Engineering of Consent) gaan voor een belangrijk deel over Bernays' ideeën aangaande beïnvloeding van de massa en in welke mate die van invloed zijn geweest op het grote publiek en nog steeds zijn.
Bronnen, noten en/of referenties
|