Ed Asner

Yitzhak Edward "Ed" Asner (Kansas City (Missouri), 15 november 1929) is een Amerikaanse film-, tv- en toneelacteur die ook zijn stem leent aan animatiefilms. Daarnaast was hij van 1981 tot 1985 voorzitter van de acteursvakbond Screen Actors Guild en is hij een sociaal activist.

Ed Asner
Algemene informatie
Volledige naamYitzhak Edward Asner
Geboren15 november 1929
LandVerenigde Staten
Werk
PseudoniemEdward Asher
Jaren actief1957-
(en) IMDb-profiel
(en) IBDb-profiel
Portaal    Film

Asner groeide op en ging naar school in Kansas. Hij werd internationaal bekend in zijn rol van Lou Grant, eerst in The Mary Tyler Moore Show uit de jaren 70 en daarna, van 1977 tot 1982, in de spin-offserie Lou Grant die voortbouwde op de Show. Voor jongere kijkers is hij het best bekend als Carl Fredricksen in de Disney Pixar-animatiefilm Up uit 2009.

Levensloop

Asner werd geboren als zoon van Russische ouders, Lizzie Seliger en Morris David Asner, en is orthodox-joods opgevoed. Hij studeerde aan de Universiteit van Chicago. Hij werkte aan de band in een General Motors vestiging en diende in het leger bij het Signal Corps en trad op voor V.S.-troepen in Europa.

Voor hij bij Mary Tyler Moore terechtkwam werd hij eerst toneelacteur bij gezelschappen in Chicago en New York, onder meer in Broadway waar hij de rol van bedelaarskoning Peachum vertolkte in de Driestuiversopera. Later trad hij op als gastacteur in diverse tv-series als Outlaws in (1962) en Mission: Impossible. Asner is het best bekend om zijn personage Lou Grant uit de Mary Tyler Moore Show van 1970 tot 1977, een komische serie van telkens 30 minuten. Nadat deze serie ten einde liep, kreeg hij zijn eigen serie over dit personage. Lou Grant werd een dramareeks over journalistiek, telkens een uur, tot in 1982. Tijdens en na deze serie bleef hij optreden in andere sitcoms. In 1975 kreeg Asner een rol in de serie Hawaii Five-O. Hij speelde dezelfde rol, die van smokkelaar, in de remake van de serie in 2011.

Hij is ook bekend geworden vanwege zijn rol als Captain Thomas Davies in de miniserie Roots (1977), als de man die Kunta Kinte ontvoerde en hem als slaaf verkocht. Minder bekend is zijn hoofdrol als paus Johannes in de RAI-miniserie "Papa Giovanni: Ioannes XXIII" in 2002.

In zijn carrière speelde hij ook met zijn stem in tal van animatiereeksen, waaronder Spider-Man en Up. Hij verzorgde ook kommentaarstem in documentaires en films over sociaal activisme.

Asner heeft zeven Emmy Awards gewonnen voor zijn acteerwerk, waarvan 5 voor Lou Grant, nog steeds de mannelijke acteur met de meeste Awards. In 2003 werd hij opgenomen in de Hall of Fame van de The National Academy of Television Arts & Sciences.

Activist

Ed Asner staat ook bekend om zijn politieke en sociale stellingnames in diverse onderwerpen en aangelegenheden. Hij is lid van het Comic Book Legal Defense Fund dat opkomt voor de vrijheid van striptekenaars en uitgevers van stripboeken en is prominent lid van natuurvereniging Defenders of Wildlife en het Rosenberg Fund for Children, genoemd naar het communistische echtpaar dat in 1953 werd geëxecuteerd wegens vermeende spionage in oorlogstijd en twee kinderen naliet. Naar aanleiding van 9/11 heeft hij regelmatig zijn scepsis geuit over de werkelijke toedracht van de gebeurtenissen en omstandigheden die geleid hebben tot de aanval van 4 vliegtuigen.

In 2012 werd Ed Asner aangevallen door Fox News omwille van een videoclip voor de Californische Leraren Federatie. Daarin verbeeldde hij een rijkeluis die op een groep protesterende arbeiders piste. Op het matje geroepen door een Fox News-producer, sloeg hij terug: "Mag ik ook op U pissen?".

In 2008 steunde hij Barack Obama voor de presidentsverkiezingen. Hij kwam onder meer ook op voor het leven van Mumia Abu-Jamal en maakte in zijn thuisstaat Californië een tv-clip voor de invoering van een socialer systeem van gezondheidszorg.

Als overtuigd Amerikaans Sociaal-democraat en in zijn hoedanigheid van voorzitter van de Screen Actors Guild (SAG) zette hij zijn stempel op de acteursstaking in 1980 voor hogere prestatie-vergoedingen en tegen de VS-politiek in Centraal-Amerika in jaren 80. Dit laatste zou ook het einde betekenen van Lou Grant: omwille van zijn publieke stellingnamen besloot zender CBS de serie niet te verlengen, ondanks de goede ratings in primetime.

Persoonlijk leven

In 1959 trouwde hij met Nancy Sykes en kreeg drie kinderen met haar: tweeling Matthew en Liza, Kate. Ze scheidden in 1988. Uit een aparte relatie heeft hij nog een jongere zoon Charlie. Tien jaar later hertrouwde hij met Cindy Gilmore, een verbintenis die in 2007 eindigde.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.