Hexagonale dichtste stapeling
De dichtste stapeling van even grote bollen is de hexagonale dichtste stapeling (hexagonale dichtste packing (hdp); hexagonal close-packed (hcp)). Deze stapeling komt voor in de kristalstructuur van een hexagonaal kristalstelsel en heeft een hoge atomaire vullingsfactor van ongeveer 0,74.
Opbouw
In deze stapeling (ook in de Kubische dichtste stapeling) omringen zes bollen de centrale bol in het middenvlak, met nog drie bollen erboven en eronder.
Centrale laag:
Onder- en bovenlaag (het onderscheid hiertussen is arbitrair, alle 3 vermelde vlakken zijn gelijk, voor de visualisatie kiezen we 7 bollen in het middenvlak, en slechts 3 eronder/erboven).
Samenvoeging lagen
We plaatsen eerst het ondervlak, dan het middenvlak en daarop het bovenvlak. Typisch bij deze stapeling, is dat we het ondervlak niet meer zien, dat bevindt zich recht onder het bovenvlak) De stapeling van bovenuit bekeken wordt dan:
Erg belangrijk op te merken is dat de 3 bollen boven het vlak recht boven de 3 bollen onder het vlak gelegen zijn. Dit is het fundamenteel verschil tussen deze stapeling, en de kubisch vlakgecenterde stapeling.
Merk ook op dat, hoeveel lagen de stapeling ook is, we altijd "de bodem" kunnen zien (appelblauwzeegroene kleur).
Chemie
Niet-gerichte atomen van gelijke grootte (metalen, edelgassen) vormen vaste stoffen in een zo dicht mogelijk gestapelde rangschikking. Op die manier is de bindings-energie per volume-eenheid zo klein mogelijk.
Atomen die in vaste toestand een hdp-structuur hebben: H, He, C, N, Mg, Y, Zr, Tc, Ru, Cd, Te, La, Hf, Re, Os, Tl, Pr, Nd, Pm (bron: UCB/ Citm X-2000).