Cumulativiteit
In de semantiek en de logica wordt van een taaluiting X gezegd dat ze cumulatieve referentie heeft als geldt: "Als X waar is voor de componenten a en b afzonderlijk, dan is X ook waar voor een combinatie van a en b".
Dit geldt bijvoorbeeld voor begrippen als "vuur", "melk" en "water"; als van zowel a als b gezegd kan worden dat het water is, dan is ook een combinatie van a en b water. Voor het begrip "huis" geldt dit niet; als a een huis is en ook b is een huis, hoeft niet noodzakelijk de combinatie van a en b een huis te zijn. Wel geldt het voor "huizen".
Cumulatieve referentie wordt met name gehanteerd als hulpmiddel bij:
- Het maken van het onderscheid tussen stofnamen en woorden die naar een telbare hoeveelheid van iets verwijzen;
- Het bepalen van teliciteit.
Definitie
Een cumulatief predicaat CUM kan volgens Manfred Krifka als volgt worden gedefinieerd; daarin is het discourse-universum, een verzamelingensvariabele, een mereologisch deelstructuur van en de mereologische som.
Een predicaat R met een n-opbouw is daarnaast volgens Krifka cumulatief als geldt:
Deze formule geldt bijvoorbeeld in het volgende zinspaar, waarin de relatie "eten" een cumulatieve referentie heeft:
- Jan eet een appel en Marie een banaan.
- Jan en Marie eten een appel en een banaan.