Copyrightteken
Het copyrightteken © (van het Engelse copyright notice) of auteursrechtteken is een symbool waarmee wordt aangegeven dat een werk auteursrechtelijk is beschermd.
Het copyrightteken moet op werk (dat voor 1 maart 1989 tot stand gekomen is) in de Verenigde Staten verplicht op drukwerk worden aangebracht teneinde auteursrechtelijke bescherming voor dat werk te verkrijgen. Er is/was een strikt voorschrift over de volgorde van dit teken, het jaartal en de auteurs- of uitgeversnaam. Werd hieraan niet voldaan, dan was het werk niet auteursrechtelijk beschermd. Door publicatie zonder aan deze eis te voldoen, viel het gepubliceerde werk automatisch in het publiek domein.
Geluidsopnamen
Naast het eigenlijke copyrightteken is er het copyrightteken ℗ (van het Engelse phonogram) voor geluidsopnamen, zoals vastgelegd op grammofoonplaten, cassettebandjes, cd's e.d. Het gebruik van dit symbool is vastgelegd in de Amerikaanse auteurswet[1] en in de Geneefse Conventie van 1971 inzake de bescherming van producenten van fonogrammen.[2][3] Het ℗-symbool maakt het mogelijk een onderscheid te maken tussen het auteursrecht op de geluidsopname (℗) enerzijds en het auteursrecht op de muzikale compositie, de hoestekst, het hoesontwerp e.d. (©) anderzijds.[4] Het teken wordt gevolgd door het jaar van eerste openbaarmaking en de naam van de auteursrechthebbende.
Nederland
In Nederland is er sinds 1912 een auteurswet, die later door middel van de Berner Conventie geharmoniseerd is met de auteurswetten van de rest van Europa. Volgens de Berner Conventie is een werk automatisch beschermd door het auteursrecht, ook als er geen expliciete claim of zelfs maar een vermelding van de naam van de auteur op aanwezig is. Sterker nog, de Berner Conventie verbiedt auteurswetten om enige formaliteit te eisen alvorens auteursrechtelijke bescherming verleend wordt.[5]
Uiteraard is het heel zinnig om in elk geval auteur/uitgever en datum van uitgifte te vermelden en ook kan het geen kwaad om het auteursrecht te vermelden, inclusief eventueel zelfs het copyrightteken. Op zijn minst geeft dit aan dat de auteur duidelijk niet de intentie had om afstand van auteursrechten te doen. Het voeren van het teken is echter juridisch niet verplicht. In de VS brengt het wel bepaalde extra rechten met zich mee.
Weergave en tekstverwerking
Het copyrightteken © is een hoofdletter C in een cirkel,[6][7] zoals ook hoofdletters worden gebruikt voor het Amerikaanse symbool voor een geregistreerd handelsmerk (®) en het trademarksymbool (™). Het symbool kan eventueel worden vervangen door de tekencombinatie (C) of ook wel (c). Het symbool ℗ is een hoofdletter P in een cirkel.[1][7]
In een tekstverwerkingsprogramma, bijvoorbeeld Word, kan het copyrightteken © soms worden opgeroepen met (C) of (c) (indien de autocorrectie-functie is ingeschakeld) of met Ctrl+Alt+C dan wel Alt Gr+C. In Windows-programma's die deze functie niet hebben, is het meestal mogelijk door middel van de ASCII-code Alt+0169. Op een Mac wordt het teken opgeroepen met Option+G. Onder Mac OS X Mavericks wordt © opgeroepen met Alt+G.
Het ℗-teken kan in Word worden opgeroepen met 2117 gevolgd door Alt+X.
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Symbols of Copyright-Copyleft van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |