Chiptuning

De meeste motoren in moderne auto's worden door een Electronic Control Unit (ECU) aangestuurd.[1] Deze regelt continu onder meer de ingespoten hoeveelheid brandstof, de turbodruk en het ontstekingstijdstip. Bij chiptuning bewerkt men de programma’s die aan de hand van vele parameters (gemeten waarden) het motormanagement vormen. De chips in een ECU zijn geladen met software. Vaak zijn deze programma's geschreven ver binnen de maximale belasting van de desbetreffende automotor. De ruimte biedt dus de mogelijkheid de automotor te chiptunen, zonder dat de motor onherstelbaar beschadigd raakt.

In België worden auto's zelfs gechiptuned in de omgekeerde richting omdat de wegenbelasting daar is bepaald op het motorvermogen. Sterke motoren worden bij aankoop softwarematig teruggeregeld om deze aantrekkelijker te maken voor de markt.

Met chiptuning stemt men die parameters opnieuw, maar dan meer ideaal, op elkaar af. Dit alles resulteert bij motoren met turbo of een andere vorm van laaddrukverhoging van 20 tot 40% prestatieverbetering, dus koppel (trekkracht) en vermogen (topsnelheid). Bij atmosferische motoren is de winst een 6 à 8%. Hierdoor kan de auto sneller optrekken en wordt de topsnelheid verhoogd. Bij een onveranderde rijstijl is een brandstofverbruikvermindering realiseerbaar omdat het rendement van de motor wordt verhoogd. De motor wordt levendiger en reageert sneller op gaspedaalbewegingen.

Als er een elektronisch geregelde inspuiting en ontsteking aanwezig is, ook wel motormanagement genoemd, is chiptuning mogelijk. Het managementsysteem (ECU) is de plaats waar alle informatie van de motor binnenkomt. De computer geeft aan de hand van de gemeten gegevens, waardoor de motor krachtiger wordt en meer paardenkracht krijgt.

In de motor zitten op diverse plaatsen sensoren die informatie naar het management sturen. Door middel van chiptuning gaat men hier ingrijpen. De computer gebruikt het programma dat de constructeur heeft ingevoerd om alles te sturen. Het programma bepaalt de hoeveelheid brandstof die mag worden ingespoten en op welk tijdstip. Bij chiptuning beïnvloedt men die software.

De nieuwste ECU's dienen uitgebouwd te worden om de anti chiptuning beveiliging (TPROT) te omzeilen en rechtstreeks de chips aan te spreken.

Een andere mogelijkheid om het motorvermogen aan te passen is om de waarden die de sensoren naar de ECU sturen te verzwakken, waardoor de ECU zelf deze waarden weer corrigeert. De methode noemt men ook wel powerbox tuning, tuningsbox, piggy-back tuning, bypass module, enz. Deze powerbox verzwakt de werkelijke sensor-waarde (bijvoorbeeld de turbodruk bedraagt 1,0 bar), echter "denkt" de ECU dat de turbodruk bijv. 20 % minder is, ofwel 0,8 bar. Doordat de ECU dmv een berekening "weet" dat er op dit punt een turbodruk van 1,0 bar nodig is, zal de ECU onmiddellijk deze waarden aanpassen en de laaddruk naar 1,0 bar verhogen. In werkelijkheid is de turbodruk dus 1,25 bar, ofwel 25 % hoger.

Ditzelfde proces kun je toepassen op de inspuitdruk van bijvoorbeeld een commonrail motor. Door de inspuitdruksensor een lagere waarde voor te houden dan de ECU zelf al berekend had, wordt de werkelijke inspuitdruk verhoogd. Het effect wat hierbij optreedt is dat je in een kortere tijd dezelfde inspuithoeveelheid verbrandt. Je verbranding is dus korter. De motor-efficiëntie neemt hierdoor toe (lees = meer vermogen), echter daarmee ook de verbrandingskamertemperatuur. Een producent van dit soort producten zal dit moeten meten en verwerken in zijn powerbox, omdat te hoge temperaturen kunnen leiden tot een hogere uitstoot van stikstofoxiden. Powerboxtuning wordt sinds 2010 populairder omdat merken zoals Volkswagen, BMW, Audi, Seat, Škoda en Mercedes kunnen "zien" of een auto gechiptuned is. Na het ontdekken hiervan wordt een auto uitgesloten van fabrieksgarantie. Als een powerbox is verwijderd, dan laat dat geen sporen na, noch kan de merkdealer uitlezen dat er een tuning aanwezig was. Tevens kan de consument een powerbox overzetten naar een nieuw aan te schaffen voertuig, met chiptuning is dat onmogelijk.

OBD staat voor On-board diagnostics. Hier worden de gegevens, ook wel mappen, van het motormanagement uitgelezen via de storingsdiagnosestekker en vervolgens in een programma gewijzigd. Bij OBD tuning hoeft dus niet gesoldeerd te worden in tegenstelling met chiptuning. OBD tuning is dus eenvoudiger.

De levensduur van een motor wordt bij verantwoorde tuning niet bekort, indien de tuner vooraf precies uitgezocht heeft wat de verschillen per motorvermogen zijn. Bijvoorbeeld TDI motoren van respectievelijk 90 pk en 110 pk zien er computer-technisch hetzelfde uit, maar er zijn wel degelijk verschillen in turbo, oliekoeler, oliepomp, intercooler... Motorenfabrikanten bouwen wel een behoorlijke (mechanische) veiligheidsmarge in.

De leeftijd of kilometerstand van de motor maakt wel degelijk uit. Een motor met meer dan 250.000 km op de "klok" willen opvoeren is vanzelfsprekend riskant vanwege de slijtage. Dit kan men dus beter niet doen, of vooraf vaststellen door middel van een vermogensmeting dat de motor geen slijtage kent. Tegen OBD tuning worden sinds 2010 steeds strengere maatregelen genomen door de fabrikanten. Er wordt gebruikgemaakt van zogenaamde anti-tuning protectiemaatregelen, waardoor OBD tuners en chiptuners de verzegeling van de ECU moeten verbreken om in de data van de ECU te kunnen komen. Zodra de merkdealer dit vaststelt, vervalt de garantie. Tevens zijn er in 2013 ECU's op de markt gekomen die qua software zo streng beveiligd zijn, dat zelfs openbreken niet meer helpt, de chiptuning en of OBD-tuner zoekt dan zijn toevlucht tot een externe ECU, ook wel powerbox genoemd.

Chiptuning in Nederland is legaal. Zolang je binnen alle wettelijke milieu grenzen blijft die gelden in Nederland.[2]

Ja, er zitten enkele nadelen aan chiptuning: Als je veel korte ritjes maakt schijnen bougies en zuurstofsensoren vaker te moeten worden vervangen. Ook kan je auto meer brandstof gaan gebruiken als je je rijstijl aanzienlijk veranderd na de tuning.

Chiptuning middels obd tuning auto kent een aantal risico’s: Als de software niet goed wordt overschreven bij obd tuning, kan je motormanagement computer kapot gaat. Dit betekent dat je ECU niet meer direct kan communiceren met de computer. Dit is deels te voorkomen door gebruik te maken van een speciale accu controller, die de accuspanning constant houd. Een andere goede maatregel is om van tevoren een backup te maken.

Een ECU die kapot gaat na het chippen, kan namelijk met een backup weer vrij snel hersteld worden. Dit wordt gedaan door de ECU uit de auto te halen en open te schroeven. Vervolgens wordt de backup direct in de EPROM van de ECU geprogrammeerd.

• Tuning