Charles Rochussen

Charles Rochussen kwam uit een welgestelde familie; hij was een zoon van de zeep- en zoutfabrikant Hendrik Rochussen, een verzamelaar van kunst en oudheden, en Judith Bethlemine Charlotte Hubert. Zijn broer Henri (1812-1889) werd eveneens een schilder en tekenaar. Charles vertrok uit Rotterdam op zijn 22ste.

In 1836 ging hij naar Den Haag om daar het schildersvak te leren, ondanks dat er aanvankelijk een carrière in de handel voor hem was uitgestippeld. Rochussen volgde aldaar zijn opleiding aan de academie in Den Haag. Zijn vroegste schilderij ontstond al op het atelier van zijn leraar Nuijen c. 1837-38, waar hij slechts korte tijd les kreeg van deze leraar door diens vroege dood. Samen met Nuijen's andere leerling Charles Leickert was hij slippendrager op de begrafenis van zijn jong gestorven leermeester. Hij vond een tweede leraar in Nuijen's vriend Waldorp.[1]

Na de dood van Nuijen trok Rochussen naar Brabant waar hij de schilder Tavenraat ontmoette, en tekende en schilderde daar diverse landschappen. Al vroeg toonde hij bovendien een bijzondere vaardigheid in het tekenen van figuren en landschappen; met groot gemak tekende hij alles wat hij wilde. Dit maakte hem tot de eersten illustrator van zijn eigen tijd; het illustreren van boeken werd zo zijn specialiteit; hij heeft veel geëtst en gegraveerd.[2] Zo werden al in de 'Kunstkronijk' van 1841-42 diverse litho's van zijn hand gepubliceerd, zoals 'Bom[schuit] op het strand' en 'De Veerpont'. De eerste litho maakte hij naar zijn eigen aquarel (van 1840) waarin nog duidelijk een verwantschap herkenbaar was met zijn leraar Nuijen; met name in de drukte en activiteit van de figuren rondom een binnengekomen vissersboot.[1] In 1840-41 verscheen een uitgave van Vondel's 'Gijsbrecht van Amstel', geïllustreerd met 14 litho's van Rochussen die zijn vroege historische belangstelling duidelijk aantoonden. Hij werd in die jaren al gauw 'een opregte duizendkunstenaar genoemd' [3]. Hij maakte veel schilderijen met afbeeldingen uit de vaderlandse geschiedenis, militaire stukken, stads- en strandgezichten, jachtpartijen en paardenrennen. Rochussen heeft verschillende buitenlandse reizen gemaakt, waarbij onder andere Duitsland, Frankrijk en België werden bezocht.[4]

De tijd dat Rochussen in Den Haag woonde was hij goede vrienden met Sam Verveer 'de ziel der toenmalige Haagsche schildersbent' [5] en met Charles Leickert; voor de laatste stoffeerde hij in ieder geval één keer een werk; hij schilderde de figuurtjes in een al gemaakte schilderij van zijn vriend; beiden zouden in 1849 naar Amsterdam vertrekken en daar gaan werken.[1] Na een verblijf van 20 jaar in Amsterdam (van 1849 tot 1869) keerde hij terug naar Rotterdam; in de negentiende-eeuwse handelsstad was Rochussen een toonaangevende persoonlijkheid. De Rotterdamse notabele was zowel kunstenaar en ontwerper (van bijvoorbeeld historische optochten) als bestuurder van de Rotterdamse kunstacademie en diverse organisaties op cultureel gebied.

• Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam[7]

• 
  Park in de omgevinf van Parijs, 1848, olieverf op paneel
• 
  De aankomst van het lijk van Willem II in Rotterdam, 1849, olieverf op linnen
• 
  Napoleon met zijn staf, c. 1840-50, olieverf op paneel
• 
  De Osjessluis in Amsterdam, 1855, aquarel op papier
• 
  De zondagmiddagwandeling (voorheen: 'Schouw van Schieland'), 1861, olieverf op hout
• 
  Slag bij Castricum, 1864, olieverf
• 
  De Requisitie, 1872, olie op paneel
• 
  Surinaamse inlanders op de Internationale Uitvoerhandel tentoonstelling te Amsterdam, 1883, aquarel op papier

Zie de categorie Charles Rochussen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.