Camille Jenatzy

Jenatzy werd geboren als zoon van Constant Jenatzy, een industrieel van Hongaarse afkomst die zich bezighield met fabricage van rubberproducten, met name banden. De fabriek was gevestigd in de Stephensonstraat 10 in Schaarbeek.

Jenatzy behaalde zijn ingenieursdiploma en vertrok naar Parijs. Hij was geïnteresseerd in elektrische aandrijving en begon een bedrijf dat elektrische taxi's produceerde.

Jenatzy en zijn vrouw vieren zijn derde record

Toen hij hoorde dat het tijdschrift La France Automobile coureurs uitdaagde het wereldsnelheidsrecord te verbeteren, dacht hij dat dit mooie reclame voor zijn bedrijf zou kunnen zijn. Het record stond op dat moment op naam van wielrenner Albert Champion die een kilometer had afgelegd in 66 seconden.

Op 17 januari 1899 daagde Jenatzy zijn grote rivaal, graaf Gaston de Chasseloup-Laubat, uit voor een duel.[1] Hij vertrok als eerste en wist in het Parc d'Agricole van Achères een snelheid van ongeveer 66,6 km/u over de vliegende kilometer te behalen. Hij reed in een elektrische CGA Dogcart.[2] Nauwelijks een uur later nam Gaston de Chasseloup-Laubat het record terug: zijn Jeantaud overschreed de kaap van de 70 km/u.

Jenatzy gaf niet op. Hij vroeg en bekwam een re-match. Deze vond plaats op 27 januari en verliep in het voordeel van Jenatzy. Hij behaalde 80,35 km/u, terwijl Chasseloup de koers niet kon afwerken door een verbrande motor. Op 4 maart slaagde Chasseloup er echter in om het fors scherper te stellen (92,78 km/u).

Jenatzy naast zijn gecrashte auto

Om de onhaalbaar geachte kaap van 100 km/u te doorbreken, ontwierp Jenatzy een volledig nieuwe auto: La Jamais Contente ("De Nooit Tevreden"). De twee zware loodaccu's van Fulmen leverden samen 68 PK. Ter compensatie kreeg de auto een aerodynamische torpedovorm en een ultralichte carrosserie, gemaakt uit een legering van aluminium, wolfraam en gewalst magnesium. Dit volstond om het huzarenstuk te volbrengen. Met zijn derde en laatste record, op 29 april 1899, behaalde Jenatzy een snelheid van 105,88 km/u. Zijn Jamais Contente was het eerste voertuig ter wereld dat sneller ging dan 100 km/u. De Chasseloup-Laubat gaf verdere pogingen op. Jenatzy behield het record een drietal jaar, tot Léon Serpollet het verpulverde in een stoomauto.

Jenatzy bleef actief als coureur. In 1902 nam hij deel aan het Circuit des Ardennes. Hij kreeg te maken met een klapband aan hoge snelheid maar overleefde de crash als bij wonder. Zijn vuurrode baard en halsbrekende rijstijl leverden hem de bijnaam "rode duivel" op. Het volgende jaar won hij met een geleende 60 pk Mercedes de Gordon Bennett Cup in Athy, Ierland.[3] Dit was een befaamde landencup waaraan hij al eerder had deelgenomen. In de editie van 1904 werd hij tweede, nadat hij bijna geraakt was door een aanstormende trein.

Jenatzy in de winnende Mercedes tijdens de Gordon Bennett Cup

Hierna waren zijn snelheid en durf een beetje verdwenen. Na de dood van zijn vader nam hij ook de Schaarbeekse bandenfabriek in handen (1904). In 1909 haalde hij in Oostende met een Mercedes een snelheid van meer dan 200 km/u.

De beroemde Jenatzy op een reclameposter van Bosch (1910)

Jenatzy kwam op 45-jarige leeftijd om het leven door een jachtongeluk in Habay-la-Neuve.[4] Hij was bij wijze van grap in de struiken gekropen om een wild zwijn te imiteren.[1] Zijn geknor was blijkbaar overtuigend, want zijn vriend Alfred Madoux, directeur van de krant l'Etoile Belge, vuurde en trof Jenatzy in het dijbeen. De kogel met explosieve lading zorgde voor hevig bloedverlies. Jenatzy werd per auto naar de dichtstbijzijnde arts gebracht, maar stierf onderweg.[5] Daarmee ging het voorgevoel dat hij met vrienden had gedeeld alsnog in vervulling: hij was gestorven in een Mercedes.

Het bericht van zijn overlijden haalde o.a. The New York Times.

• La Jamais Contente