Boeginees

Het Boeginees (Basa Ugi) is een Austronesische taal die gesproken wordt op het zuidelijke deel van het Indonesische eiland Celebes. Door de Nederlandse kolonisatie vluchtte een deel van de Buginese bevolking naar andere delen van Indonesië (Java, Kalimantan, Sumatra en de Molukken). Er zijn tussen de 3,5 en 4 miljoen mensen die het Boeginees spreken.

Het is een ergatieve taal en behoort tot de Malayo-Polynesische talen binnen de Austronesische talen. Het is daardoor nauw verwant aan het Javaans, Soendanees en het Madoerees.

Als schrift wordt oorspronkelijk het Lontara gebruikt, een Indisch schrift. Tegenwoordig wordt de taal echter dikwijls met behulp van het Latijnse schrift geschreven. Het Boeginees kan bogen op een van de langste epen uit de wereldliteratuur, de Sureq Galigo of La Galigo. Het telt ca 300.000 verzen en is bekend in vele fragmenten van manuscripten uit de dertiende tot de vijftiende eeuw. Er zijn nog maar weinig mensen die Boeginees nog in het oorspronkelijke schrift kunnen lezen.

Een voorbeeld van het Lontara

In 1874 publiceerden Matthes en Schröder een eerste Boegineesch-Hollandsch woordenboek[1], dat nog steeds als een belangrijk standaardwerk gezien wordt. Het werk is gebaseerd op het lontara met een Latijnse transcriptie die echter vrij sterk afwijkt van wat nu als schrift gebruikelijk is.