Bob den Uyl

Jacob (Bob) den Uyl (Rotterdam, 27 maart 1930 – aldaar, 13 februari 1992[1]) was een Nederlands schrijver, vooral van korte verhalen, en jazztrompettist. Hij is de naamgever van de Bob den Uyl-prijs voor literaire of journalistieke reisboeken.

Bob den Uyl
Algemene informatie
GeborenRotterdam, 27 maart 1930
OverledenRotterdam, 13 februari 1992[1]
Land Nederland
Portaal    Muziek

Levensloop

Jeugd, opleiding en jonge jaren

Den Uyl kwam uit een Hervormd gezin. Zijn vader Jacob den Uyl (1894–1982) was politieagent. Zijn moeder Anna Josefine Rosenkranz (1896–1968) was geboren in Philadelphia (Verenigde Staten), maar zij was ten tijde van haar huwelijk Duits onderdaan. Bob den Uyl is een achter-achter-neef van de politicus Joop den Uyl, want zij hebben gemeenschappelijke betovergrootouders.

Na de mulo-b te hebben doorlopen, deed hij MO-A Frans en Engels. Hij had diverse kantoorbanen alvorens hij zich in 1968 geheel op het schrijven toelegde. Van 1948 tot 1957 trad hij ook als jazztrompettist met verscheidene jazzorkesten op.

Eind jaren 50 riep hij psychiatrische hulp in om van het stotteren af te komen. Het bood hem weliswaar enig soelaas maar hij kreeg er bepaalde fobieën (straatvrees en eetangst) voor terug.

Latere jaren en erkenning

In 1963 was Bob den Uyl gedebuteerd met Vogels kijken, waarvoor hij in 1965 de novelleprijs van Amsterdam ontving. In 1968 ontving hij de Anna Blaman Prijs voor Een zachte fluittoon.[2] Hij verwierf hij pas grotere bekendheid met Gods wegen zijn duister en zelden aangenaam uit 1975. In 1976 de Multatuliprijs voor Gods wegen zijn duister en zelden aangenaam.

Bob den Uyl is slechts tweemaal te zien geweest op televisie, dat was in 1979 in de documentaire Op zoek naar literatuur 'Aan de Rand van Nederland' van Theo Uittenbogaard. Aanleiding was zijn essay over treinreizen met als titel Visvliet bestaat namelijk niet, over het NS-station Visvliet op de grens van Friesland en Groningen. Vier jaar later, in 1983, werd het stationsgebouw onverhoeds afgebroken. De uitgever van Den Uyl's boek Het reizen vereist sterke zenuwen uit 2004 gebruikte een foto van ervan als omslag-illustratie. Den Uyl vond het indertijd een 'schande' en "een groot verlies voor de Nederlandse cultuur" dat het in zijn ogen prachtige stationsgebouw gesloopt was en vervangen door een bushokje. En in een interview over het fietsen, op de Rotterdamse wielerbaan voor het tv-programma Heilig Vuur

Vanwege veelvuldig gebruik van alcohol en kalmeringsmiddelen verslechterde eind jaren 1980 zijn gezondheid. Begin 1992 overleed Bob den Uyl op 61-jarige leeftijd aan longemfyseem.

Beschrijving van zijn werk

Zijn schrijfstijl is ironisch en observerend, met als belangrijkste thema de zinloosheid en absurditeit van het bestaan. Zijn vroege werk bestaat vooral uit absurde verhalen. Later verschuift het zwaartepunt van zijn werk naar autobiografische verhalen, met name over zijn reizen (vaak per fiets) door de Nederland omringende landen. In zijn verhaal 'De ontwikkeling van een woede' in de gelijknamige verhalenbundel formuleerde hij de 'Wet van Den Uyl': "Je vindt niet wat je zoekt, maar alleen dat wat je niet zoekt."

Terugkerende elementen in zijn werk zijn:

Werken

Pseudoniem(en): Bob den Uyl gebruikte het pseudoniem Alex Vreugdenberg.

  • Vogels kijken (1963)
  • Een zachte fluittoon (1968)
  • Wat fietst daar? (1970)
  • Met een voet in het graf (1971)
  • De ontwikkeling van een woede (1972)
  • Groenland en erger (1974)
  • Gods wegen zijn duister en zelden aangenaam (1975)
  • De vliegende fiets (1976)
  • Een zwervend bestaan (1977)[3]
  • Vreemde verschijnselen (1978)
  • De bloedende trein (1980)
  • Quatro Primi (1980) (Omnibus van eerste vier verhalenbundels)
  • Opkomst & Ondergang van de Zwarte Trui (1981)
  • Volledig dichtwerk 1960-1980 (1981)
  • Hoe en waarom Edgar Allan Poe The Raven schreef (1983)
  • Het landschap der levenden (1984)
  • De vliegende fiets (1986)
  • Een uitzinnige liefde (1986)
  • Schrijvers worden misbruikt en andere aanklachten (1987)
  • Het land is niet ondankbaar (1989)
  • De dwaalweg (1991)
  • Hier klopt iets niet (1996)
  • Het reizen vereist sterke zenuwen (2004)
  • Er kon niets verkeerd gaan (2005)
  • Onuitroeibare misverstanden (2006)
  • Het menselijk kunnen staat voor niets (2007)
  • Het graf van Bach (2008)

Literatuur en vernoemde prijs
  • Nico Keuning: Een zeker onbehagen. Een biografie van Bob den Uyl (2008).
  • Ivar Schute: Bob's Trompet (2008).
  • Mark van Leeuwen en Ivar Schute:Fraaie vergezichten die onze reis vergallen Een wandeling door Rotterdam aan de hand van Bob den Uyl (2010).
  • In 2004 heeft de redactie van de VPRO-gids de Bob den Uyl-prijs voor reisverhalen ingesteld.
  • Jaarlijks verschijnt ter ere van Bob den Uyl het Bobschrift met verhalen van en over Bob den Uyl.



This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.